Палітвязень, добраахвотнік, кіраўнік краіны. Каго мы страцілі ў 2022 годзе

2022 год апынуўся цяжкім для Беларусі. Краіну ўсё яшчэ штарміла ад каранавіруса, калі пачалася вайна і працягваліся рэпрэсіі. Усе гэтыя падзеі і сталі прычынай смерці некаторых гродзенцаў. Рэдакцыя Hrodna.life сабрала спіс тых, хто не перажыў 2022 год. Некаторыя смерці нават будуць расследаваць.

Палітвязень Дзмітрый Дудойць

Палітвязень са Смаргоні Дзмітрый Дудойць, асуджаны да двух гадоў «хіміі», скончыў жыццё самагубствам 5 студзеня. З 29 снежня 2021 года Дзмітрый адбываў тэрмін у ПУАТ N43 ў Магілёве. Мужчына скончыў жыццё самагубствам, калі вяртаўся туды з паліклінікі без суправаджэння.

Архітэктар Уладзімір Лытаў

У лютым памёр Гродзенскі архітэктар Уладзімір Лытаў. Ён быў галоўным архітэктарам Гродне ў першыя гады незалежнасці.

«Будучы галоўным архітэктарам горада Гродна ў самыя вясёлыя першыя гады незалежнасці, ён ствараў вакол сябе жывую, творчую атмасферу. Будзем памятаць гэты перыяд, як самы свабодны і дэмакратычны ў нашай працы. Светлая яму памяць», — напісаў Аляксандр Штэн у групе Facebook.

Літаратуразнаўца Аляксей Пяткевіч

Прафесар Аляксей Міхайлавіч Пяткевіч памёр 11 сакавіка. 30 сакавіка яму павінен быў споўніцца 91 год.

Аляксей Пяткевіч быў літаратуразнаўцам, краязнаўцам, літаратурным крытыкам, членам Саюза беларускіх пісьменнікаў з 1971 года. Кандыдат філалагічных навук (1963), прафесар (1994), ганаровы член Міжнароднай асацыяцыі беларусістаў (2006). Былы кіраўнік гродзенскай гарадской арганізацыі «Таварыства беларускай мовы».

Стаматолаг-пратэзіст Дзмітрый Пархоменка

Аб смерці Дзмітрыя Пархоменка ў Гродне стала вядома 29 сакавіка. Ён быў лекарам першай катэгорыі, стаматолагам-пратэзістам са стажам працы ў 21 год і вёў прыём у клініцы «ДэнталСервіс». Яго называлі лепшым у Гродне зубным пратэзістам. Медыка затрымлівалі ў кастрычніку 2020 года падчас пратэстаў пасля выбараў. Ён трохі не дажыў да свайго 45-гадовага юбілею. Прычына смерці невядомая. Паводле інфармацыі Hrodna.life, медык раней перанёс каранавірус.

Мікалай Сільчанка — лідэр дэмакратычнага руху і прыхільнік «рускага свету»

28 сакавіка памёр Мікалай Васільевіч Сільчанка. З 1 верасня 1982 года ён працаваў старшым выкладчыкам, дацэнтам, загадчыкам кафедры тэорыі і гісторыі дзяржавы і права, загадчыкам кафедры тэорыі дзяржавы і права, дэканам юрыдычнага факультэта Гродзенскага дзяржаўнага ўніверсітэта імя Янкі Купалы. Сільчанка выклікаў на гутаркі выкладчыкаў Ігара Кузьмініча і Сяргея Снапа, якія вымушаныя былі звольніцца з універсітэта.

Першы кіраўнік незалежнай Беларусі Станіслаў Шушкевіч

У ноч з 3 на 4 траўня ў Мінску памёр першы кіраўнік незалежнай Беларусі пасля распаду Савецкага Саюза Станіслаў Шушкевіч. Яму было 87 гадоў. У красавіку 2022 года Станіслаў Шушкевіч трапіў у рэанімацыю пасля таго, як перахварэў на COVID-19. Праз два тыдні яго выпісалі з лякарні, але здароўе сапсавала хвароба.

Грамадскі актывіст граф Аляксандр Прушынскі

У Мінску памёр грамадскі актывіст граф Аляксандр Прушынскі. Яму было 88 гадоў. Гэта адбылося 1 ліпеня. Прушынскі вядомы тым, што ў 1994 годзе вылучыў сваю кандыдатуру на пасаду прэзідэнта. Падчас збору подпісаў яго арыштавалі і дэпартавалі з краіны.

У 2019 годзе ён спрабаваў балатавацца ў Палату прадстаўнікоў па Ваўкавыскай выбарчай акрузе № 48, але Прушынскаму адмовілі ў рэгістрацыі ініцыятыўнай групы. Пасля прэзідэнцкіх выбараў 2020 года ён удзельнічаў ва ўсіх маршах пенсіянераў. Пушкінскага неаднаразова затрымлівалі.

Байкер Павел (Мацвей) Мацвееў

9 ліпеня Павел памёр у рэанімацыі ад вострай пнеўманіі. Лекары не змаглі яго выратаваць. Павел Мацвееў быў добра вядомым у Гродне як адзін з арганізатараў мотаклуба «Носороги», фестывалю «Хавайся ў бульбу», шматлікіх дабрачынных акцый на карысць дзяцей з дзіцячых дамоў. Таксама Павел быў сярод тых, хто падтрымліваў і дапамагаў развіваць жаночы мотарух ў Гродна і ў Беларусі.

Лідар сацыял-дэмакратаў 90-х Міхаіл Патрэба

Пасля доўгай хваробы 23 ліпеня памёр Міхаіл Сцяпанавіч Патрэба, адзін з лідараў сацыял-дэмакратаў Гродна, удзельнік устаноўчага сходу сацыял-дэмакратычнай партыі ў 1991 годзе, былы выкладчык нямецкай мовы ў Гродзенскім дзяржаўным універсітэце. Яму было 77 гадоў.

Актыўна працаваў з Гродзенскай абласной асацыяцыі ахвяраў палітычных рэпрэсій. Укладальнік кнігі ўспамінаў «Ніколі болей» з сведчаннямі жыхароў Гродна, якія пацярпелі ад палітычных рэпрэсій савецкага часу.

Заснавальніца хору «Бацькаўшчына» Вера Кунцэвіч

Ноччу 27 ліпеня пасля цяжкай хваробы памерла музыкант і выкладчыца Вера Васільеўна Кунцэвіч. Яна заснавала хор беларускай духоўнай музыкі «Бацькаўшчына», якім кіравала 20 гадоў. Хор пастаянна ўдзельнічаў у фестывалях, рэлігійных службах і нацыянальных каляндарна-абрадавых святах — на Вялікдзень, Купалле, Каляды. Неаднаразова выязджалі з канцэртамі за мяжу: у Польшчу, Украіну, Літву, Данію, Германію, Францыю. У 2017 годзе хор адсвяткаваў сваё 25-годдзе.

«Першы хуліган з Гродна» Караль Калвейт

У польскім горадзе Слупск памёр гродзенец Караль Калвейт — адзін з герояў кнігі «Гісторыі з гарадзенскіх вуліц». Гэта адбылося ў ноч з 26 на 27 верасня.

Караль Ігнацьевіч Калвейт нарадзіўся ў Граеве (Польшча) ў 1929 годзе. У Гродна з бацькамі пераехаў у 1933 годзе. Пасля вайны рэпатрыяваўся ў Польшчу. Першае знаёмства Караля з Гроднам было звязана з вуліцай Цмэнтарнай (cуч. 4-ы Падольны завулак) паміж старымі праваслаўнымі і каталіцкімі могілкамі. Яго сям’я жыла там у драўляным доме, недалёка быў Нёман. Бацька Караля быў польскім афіцэрам, ротмістрам. Маці Караля працавала краўчыхай на вуліцы Ерусалімскай. Неўзабаве сям’я перасялілася ў дом побач з гарадскім тэатрам.

Паралімпіец Аляксандр Трыпуць

Гродзенскі паралімпіец, лёгкаатлет Аляксандр Трыпуць памёр 4 кастрычніка. Спартсмену было 40 гадоў.

Аляксандр Трыпуць нарадзіўся ў 1982 годзе ў Гродне. Ён быў майстрам спорту міжнароднага класа. У 2000 годзе на летніх Паралімпійских гульнях у Сіднеі ён заваяваў срэбны медаль за кіданне кап’я. У 2004 у Афінах за кіданне кап’я ён атрымаў золата і срэбра ў сямібор'і. Тады гродзенец выступаў як спартсмен з парушэннем зроку. У 2016 годзе на Параалімпійскіх гульнях у Рыа-дэ-Жанейра Трыпуця ўзнагародзілі бронзавым медалём за кіданне кап’я.

Добраахвотнік Міхаіл Шавельскі

Студэнт з Гродна загінуў ва Украіне 11 кастрычніка 2022 года. Міхаілу Шавельскаму быў 21 год, ён навучаўся ў Хрысціянскай тэалагічнай акадэміі ў Польшчы.

Загінулы тры гады навучаўся на псіхолага ў Гродзенскім дзяржаўным універсітэце імя Янкі Купалы. Таксама быў вернікам гродзенскай Лютэранскай царквы, дапамагаў святару Уладзіміру Татарнікаву. Міхаіла адлічылі па палітычных матывах у 2021 годзе. Каб не патрапіць у беларускае войска, ён з’ехаў у Польшчу. Там ён паступіў ў Хрысціянскую тэалагічную акадэмію на евангельскае (лютэранскае) багаслоўе.

Міністр замежных спраў Беларусі Уладзімір Макей

Памёр міністр замежных спраў Беларусі Уладзімір Макей. Гэта адбылося 26 лістапада. Макею было 64 гады, ён займаў пасаду міністра са жніўня 2012 года.

Макей патрапляў пад санкцыі Еўрасаюза пасля прэзідэнцкіх выбараў 2010 года, а таксама пасля выбараў 2020 года. У жніўні 2020 года Макей сказаў супрацоўнікам МЗС, што тыя, хто не згодны з дзяржаўнай палітыкай, павінны звольніцца.

Журналіст-даследчык Хрысто Грозеў распавёў на YouTube-канале «Папулярная палітыка» пра «дзіўныя супадзенні», звязаныя са раптоўнай смерцю 64-гадовага кіраўніка МЗС Беларусі Уладзіміра Макея, і заявіў, што Bellingcat зоймецца расследаваннем гэтага здарэння.