Журналіст Hrodna.life Руслан Кулевіч ужо некалькі гадоў збірае ўспаміны пажылых гродзенцаў, чыё дзяцінства і маладосць прайшлі ў міжваенны перыяд і час Другой суственай вайны. З гэтых размоваў паўстаў цыкл артыкулаў, а ў 2018 годзе — першая папяровая кніга.
Зараз аўтар і рэдакцыя Hrodna.life рыхтуюць да выдання другі зборнік успамінаў. Ён будзе большы памерам, там будзе больш фотаздымкаў, лепшай будзе якасць выдання.
Замовіць кнігу можна ўжо зараз са зніжкай на Ulej.by. Пасля выхаду, у снежні 2019, кніга будзе каштаваць даражэй.
Што гэта за кніга?
Гэта не навуковае выданне, як звычайна бывае са зборамі старых успамінаў. Усе запісы размоў прайшлі рэдактуру, каб выявіць самае цікавае і ў даступнай форме, зразумелай нават не для спецыялістаў, паказаць вобразы даўняга Гродна.
Героі кнігі, якія расказваюць пра «польскі час», акупацыю і першыя пасляваенныя гады, жывуць сёння ў Гродне, а таксама за мяжой. Аўтар адмыслова ездзіў у Польшчу, каб сабраць там успаміны апошні рэпатрыянтаў - людзей, якія нарадзіліся і жылі ў Гродне, але ў 1940−50-я выехалі за мяжу.
Ад аўтара (фрагмент прадмовы да кнігі):
Кніга «Гісторыі з гродзенскіх вуліц» — гэта працяг цыклу ўспамінаў сталых гродзенцаў, якія я пачаў збіраць у 2017 годзе. Першы зборнік «Горад адзін, успаміны розныя» з шаснаццацю гісторыямі ад жыхароў горада выйшаў у 2018 годзе.
Новая кніга складаецца з 25 гісторый. Большая частка іх запісана ад гродзенцаў, якія ў 1930−40-я гады жылі ў занёманскай частцы горада. Некаторыя гісторыі я прывёз з Польшчы. Там падчас экспедыцыі «У пошуках гродзенцаў» атрымалася запісаць некалькі ўспамінаў рэпатрыянтаў і знайсці дзясяткі старых фотаздымкаў Гродна.
Сярэдні ўзрост герояў кнігі на момант запісу — 90 гадоў. Іх гісторыі звязаныя з жыццём у Гродне за польскім часам, адносінамі з мясцовымі яўрэямі, прыходам саветаў у 1939 годзе, нямецкай акупацыяй і пасляваенным жыццём.Дзесьці старажылы ўспамінаюць адны і тыя ж падзеі, а дзесьці іх расказы разыходзіцца з успамінамі іншых герояў ці афіцыйнай версіяй гісторыкаў.
Я ставіў мэту паказаць жыццё Гродна з боку яго жыхароў, а не так, як гэта выгадна той ці іншай дзяржаве. Гэтыя ўспаміны — у першую чаргу гісторыя Гродна, якую пішуць самі жыхары.
Характарыстыкі кнігі:
- каля 200 старонак расповедаў пра даўні Гродна
- 27 успамінаў гродзенцаў, якія нарадзіліся ў 1920−30-я
- каля 100 фотаздымкаў з прыватных архіваў гродзенцаў з выявамі месцаў, многія з якіх цалкам змяніліся цягам 20 ст.
- цвёрдая вокладка
Навошта заказваць кнігу?
Кніга будзе карысная кожнаму, хто цікавіцца гісторыя Гродна і Заходняй Беларусі ў першай палове 20 ст.: не толькі прафесійным гісторыкам, але і кожнаму, хто любіць свой горад і сваю краіну.
Заказваючы кнігу праз Ulej.by, вы зэканоміце: пасля выхаду ў кнігарнях яна будзе каштаваць даражэй.
Дзе пачытаць фрагменты?
Успаміны друкаваліся цягам году на сайце Hrodna.life. Вось некаторыя з іх:
- «Мы былі патрыётамі». Успаміны пра абарону Гродна ў верасні 1939
- Гісторыя чалавека, які працаваў у гета і дапамагаў яўрэям
- Успаміны 84-гадовай гродзенкі: «Тата памёр, а маму арыштавалі. Мы засталіся адны«
- «Немцы заляцаліся, але мы з імі не гулялі». Успаміны 94-гадовай гродзенкі
- «Мы з бацькам былі плытагонамі». Успаміны гродзенца, які дапамагаў сплаўляць лес па Нёмане
Гэтыя і іншыя гісторыі патрапяць у кнігу.
Што яшчэ будзе ў кнізе?
Акрамя ўспамінаў каштоўнай часткай зместу будуць старыя фотаздымкі горада і яго жыхароў з прыватных калекцый герояў кнігі.
