Спадчына

З Аргентыны ў Гродна. Шукаем рээмігрантаў, пра якіх у 1950-х знялі сюжэт

«Добра адпачываць у нядзельны дзень на беразе роднага Нёмана. Асабліва пасля 19-гадовай разлукі з гэтымі месцамі», — так пачынаецца невялікі відэасюжэт пра сям’ю Сімановічаў, якая ў 1956 годзе вярнулася ў Гродна з Аргентыны. Рэдакцыя Hrodna.life хоча адшукаць нашчадкаў гэтай сям'і, каб даведацца, як склаўся лёс гродзенскіх рээмігрантаў.

Сімановічы з’ехалі з Гродна ў даваенны перыяд, калі горад быў у складзе Польшчы. Тады гродзенцы нярэдка з’язджалі за акіян: у ЗША, Канаду, Аргенціну, Бразілію і іншыя краіны. Некаторыя, зарабіўшы грошай, вярталіся.

У другой палове 1950-х пачалася хваля вяртанняў беларусаў у БССР пад уплывам агітацыі савецкіх пасольстваў.

У сюжэце 1956 года (кіначасопіс «Новости дня / хроника наших дней»), які быў зняты ў Гродне, распавядаецца, што Іван Сімановіч з’ехаў у Аргенціну ў пошуках лепшага жыцця, «але знайшоў яго тут, на радзіме».

«Малодшы сын Андрэй адпачывае ў піянерскім лагеры. Уся сям’я цяпер працуе на Гродзенскім тонкасуконным камбінаце. Усталі за ткацкі станок сыны Альберт і Пётр. Жонка Пятра Яўгенія таксама атрымала тут спецыяльнасць. Іван Якаўлевіч цяпер спакойны за будучыню сваіх дзяцей. Ім не пагражае больш беспрацоўе», — кажа дыктар.

Гродзенскі гісторык Андрэй Вашкевіч расказвае, што ў пачатку 2000-х выйшла кніга «Беларусы ў Аргенціне: Грамадская дзейнасць і рээміграцыя ў СССР (1930−1960-я гг.)». У ёй прыведзены ўспаміны некалькіх рээмігрантаў, якія вярнуліся ў 1950-я гады ў Беларусь.

«Да вайны многія выхадцы з Заходняй Беларусі ехалі на заробкі за акіян, — распавядае гісторык. — Яны актыўна ўдзельнічалі ў грамадскім жыцці краіны, дапамагалі Савецкаму Саюзу ў час вайны: збіралі грошы. У пасляваенныя гады некаторыя вырашаліся вярнуцца на радзіму. Ведаю, што сем’ям з Аргентыны ў Гродне давалі кватэры ў новым доме на Гарнавых. Многія з іх, расчараваўшыся ў савецкіх рэаліях, з’язджалі назад. Некаторыя па прыездзе ў СССР захоўвалі за сабой аргентынскае грамадзянства, таму маглі з’ехаць».

«Станаўленне да савецкіх рэаліяў і паводзіны рээмігрантаў у новых абставінах не былі аднолькавымі, піша ў кнізе «Беларусы ў Аргенціне» Сяргей Шабельцаў.

«Хтосьці імкнуўся вярнуцца назад у Аргенціну, хтосьці заставаўся жыць на тым месцы, куды прыехаў, хтосьці пераязджаў у Мінск ці Маскву, дзе жыццё было больш камфортным. Кіраўніцтва БССР сачыла за перасяленцамі з першых дзён іх знаходжання ў рэспубліцы, асабліва за тымі, хто звярнуўся з хадатайніцтвам аб вяртанні ў Лацінскую Амерыку. Урад СССР праводзіў мерапрыемствы па паляпшэнні жыцця рээмігрантаў, уладкоўваў іх на больш прыбытковую працу, а потомы сачыў за змяненнямі іх настрояў і стаўлення да савецкай рэчаіснасці».


На працягу трох гадоў Hrodna.life збірае гісторыі людзей, якія ў даваенны перыяд эмігравалі з Гродна. Іх нашчадкі час ад часу прыязджаюць у наш горад. Калі вы ведаеце нешта пра гісторыю сям'і Сімановічаў з Аргентыны — звяжыцеся з рэдакцыяй па email info@hrodna.life.

Чытайце таксама:

Падзяліцца

Апошнія запісы

«Пабачыць Гродна — і памерці». Як наш горад стаў міжваеннай «сталіцай самагубцаў»

У міжваенны час Гродна набыло незвычайную славу. Горад стаў месцам прыцягнення незвычайных турыстаў - тых,…

21 лістапада 2024

«Нармальны быў гастраном — цяпер там прадаюць шпалеры». Ці хапае крамаў у цэнтры Гродна?

Ці хапае ў цэнтры Гродна прадуктовых крам? Спрэчкі наконт гэтага выклікала адкрыццё на перакрыжаванні Савецкай…

21 лістапада 2024

Дзе арганізаваць святочную фотасесію? Гродзенскія студыі ўжо падрыхтавалі навагоднія лакацыі

Прыбраныя ялінкі, свечкі, навагоднія вянкі і гірлянды, аксаміт, светлы ці цёмны фон на выбар. Гродзенскія…

19 лістапада 2024

«Перад выбарамі - спрыяльны час для петыцый». Як прымусіць чыноўнікаў вырашаць праблемы і чаму новая пляцоўка «меркаванне.бел» для гэтага не пасуе

Улады стварылі новую платформу “меркаванне.бел”. Яе пазіцыянуюць як анлайн-пляцоўку, на якой кожны зможа ў вольнай…

15 лістапада 2024

«У Гродне жывуць тыя яшчэ „шалёныя імператрыцы“». Стваральніца брэнда Krikate расказала, як дабралася да парыжскага тыдня моды

Калекцыя адзення гродзенкі Кацярыны Карлацяну дэбютавала гэтай восенню на Парыжскім тыдні моды. А пачыналася ўсё…

14 лістапада 2024

«Першы прыбытак патраціў на станок». Гродзенец у школе выточваў біты, а ў 27 гадоў адкрыў сваю вытворчасць мэблі

Гродзенец Раман Нагула амаль паўжыцця працуе з дрэвам. Школьнікам ён пачынаў з бейсбольных біт, а…

13 лістапада 2024