Людзі і справы

Еўрамайдану 5 год. Што ўкраінская рэвалюцыя змяніла ў Беларусі

Роўна пяць гадоў таму, 21 лістапада 2013 года, ва Украіне пачаўся Еўрамайдан. Акцыя пратэсту стала рэакцыяй на адмову прэзідэнта падпісаць дамову аб асацыацыяй з ЕС. Пачалося ўсё з аднаго паста ў Facebook, а паўплывала ў выніку на ўвесь рэгіён.

Які адбітак пакінуў Еўрамайдан у жыцці беларусаў і Беларусі?

1. Беларусы паехалі пратэставаць

Грамадзяне Беларусі амаль з самага пачатку прымалі актыўны ўдзел у акцыях Еўрамайдану. Так, 07 снежня 2013 на майдане Незалежнасці выступіў беларускі гурт «Ляпис Трубецкой». А песня «Воины света» стала неафіцыйным гімнам Рэвалюцыі годнасці. Ды стала другой паводле папулярнасці песняй на майдане — пасля гімна Украіны.

Грамадзянін Беларусі Міхаіл Жызнеўскі стаў адной з першых ахвяр на майдане. Міхаіл быў забіты стрэлам у сэрца на вуліцы Грушэўскага ў Кіеве 22 студзеня 2014 г. У тым жа годзе, 26 лістапада, на той жа вуліцы Грушэўскага адкрылі помнік у гонар Жызнеўскага, а праз дзень прэзідэнт Украіны Пётр Парашэнка ўзгародзіў яго ордэнам Героя Нябеснай сотні, які асабіста перадаў яго бацькам.

Фота: rbc.ua

2. Беларусы палітызаваліся

Беларусь гэта краіна, якая больш за іншыя, пасля самой Украіны і Расіі, адчула на сабе водгукі Еўрамайдану. Як у эканамічным, так і ў палітычным плане.

Паводзіны расійскага кіраўніцтва для адных сталі сігналам, што ўсходні сусед можа быць небяспечным, а «братэрскі» народ можа завітаць са зброяй у руках. Для іншых «Крым наш» паслужыў натхненнем і даў штуршок для актывізацыі аматараў «русского мира».

3. Беларусы пачалі ваяваць

Грамадзяне Беларусі не засталіся ўбаку і калі ва Украіне пачалася вайна. Адныя паехалі бараніць Украіну з разуменнем таго, што на месцы Украіны магла быць (і можа быць) Беларусь. Іншыя, наглядзеўшыся расійскага тэлебачання і наслухаўшыся пра «фашыстаў», паехалі бараніць ідэі «русского мира».

Вайна на Данбасе, 2014 год. Фота © Sergii Kharchenko/NurPhoto/ZUMA Wire
Назваць дакладную колькасць беларусаў, якія прынялі ўдзел у баях ва Украіне немагчыма. Як вынікае з расследавання, гэтая лічба вагаецца ў межах 1000 чалавек. Паводле максімальных ацэнак, колькасць беларусаў-удзельнікаў вайны складае каля 1500 чалавек.

4. Беларусы змянілі стаўленне да мовы і сімволікі

Украінскія падзеі прымусілі беларускія ўлады пераглядзець стаўленне да мовы, культуры і нацыянальных сімвалаў. Не тое, каб беларускае кіраўніцтва ўзяла курс на беларусізацыю. Хутчэй, проста стала менш перашкаждаць беларускасці.

Розныя дзяржаўныя чыноўнікі неаднаразова выказваліся наконт таго, што герб «Пагоня» і бел-чырвона-белы сцяг «гэта наша гісторыя». Сёння па ўсёй краіне бесперашкодна можна набыць і тое, і іншае. Да 2014 года такое было цяжка ўявіць.

Крама «Адметнасць» у Гродне
«Улады сталі менш душыць тое беларускае, што раней душылі. Яны проста дазволілі людзям прасоўваць беларускую мову, нацыянальную сімволіку і культуру. Відаць, усвядомілі, што ў гэтым няма нічога дрэнна, а наадварот — толькі карысць», — кажа Ігар Случак.

Пасля падзей ва Украіне ў беларускіх аўтамабілях усё часцей сталі з’яўляцца сцяжкі, якія сімвалізуюць перакананні кіроўцы. Не толькі афіцыйныя чырвона-зялёныя і нацыянальныя бел-чырвона-белыя, але і расійскія трыкалоры.

[irp posts="55 368″ name=""Гісторыя і сямейная рэліквія. Гродзенец захоўвае сцяг, які знялі з аблвыканкама ў 1995 годзе"]

[irp posts="33 277″ name=" Сустракаем гасцей". У Гродне беларускі афіцэр сцяг сваёй краіны схаваў, а расійскі павесіў"]

5. Беларусы прыдумалі ўласную стужку на Дзень Перамогі

Пасля ўкраінскіх падзей у беларускіх уладаў змянілася стаўленне да георгіеўскай стужкі. Забароны на яе выкарыстане няма, аднак улады вырашылі замяніць яе на чырвоны-зялёную стужку з яблыневай кветкай. Акцыю па раздачы такіх стужак назвалі «Кветкі Вялікай Перамогі». З «яблычнымі» стужкамі адзначалі ў Беларусі 70 гадавіну перамогі.

Фота: minsknews.by

6. Беларусы ўзмацніліся ў думцы «абы не было вайны»

Беларуская ўлада даволі ўдала і з карысцю для сабе выкарыстала негатыўныя наступствы «еўрамайдана». Запужваючы народ вайной, дзяржаўныя медыі тлумачылі, што калі б не Лукашэнка, дык і ў Беларусі была б вайна. У выніку выбары прэзідэнта ў 2015 годзе прайшлі спакойна і ўпершыню без значных акцый пратэсту пасля агалошвання вынікаў. Выраз «абы не было вайны» актуалізаваўся і атрымаў другое жыццё

«Майдан напалохаў беларусаў. Апазіцыя для іх пачала асацыявацца з Майданам, з хаосам, крызісам, грамадзянскай вайной. Гэта зрабіла нялёгкую сытуацыю апазіцыі яшчэ больш нялёгкай», — тлумачыў гэта Валер Карбалевіч.

7. Беларусы наглядзеліся расійскага ТБ

Улічваючы, што значную частку нашай медыяпрасторы займаюць расійскія тэлеканалы, паслухаць пра «фашыстаў», «бэндэраўцаў» і «кіеўскую хунту» — не праблема, толькі ўключай. Тэма Украіны стала настолькі папулярнай на расійскіх палітычных ток-шоў, што праз пяць год ужо цяжка сабе ўявіць, як бы выглядала расійскае тэлебачанне без гэтага. З часам на гэтых шоў пачалі ўзгадваць і Беларусь, называючы яе «второй Украиной» і г. д. Таму некаторыя праграмы зніклі з трансляцыі ў нашай краіне.

У 2016 годзе Еўрапейскі саюз зняў санкцыі з прэзідэнта Беларусі Аляксандра Лукашэнкі і яшчэ 169 чыноўнікаў, санкцыі з часткі прадпрыемстваў, а таксама стаў больш шчыльна супрацоўнічаць з беларускімі ўладамі.

Сваю ролю тут адыграла і тое, што Мінск стаў пляцоўкай для перамоваў па мірным урэгаляванні сітуацыі на Данбасе.

Беларусь жа, у першую чаргу з-за эканамічных праблем у Расіі, была вымушана загаварыць аб шматвектарнасці замежнай палітыкі.*

9. Беларусы-гастарбайтары пераключыліся на Польшчу

Працоўныя мігранты з Беларусі пераключыліся з Расіі на Польшчу. І не толькі таму, што палякі актыўна шукаюць працоўныя рукі на сотні тысяч вакансій, але і таму, што пасля пачатку расійска-украінскага канфлікту працоўны рынак Расіі стаў значна менш прывабным.

[irp posts="90 451″ name="Трэнды змяняюцца. Google адсачыў, як працоўныя мігранты з Беларусі пераключыліся з Расіі на Польшчу"]

Цікава: гісторыя паста ў фэйсбуку, з якога пачалася рэвалюцыя

Пратэсты ў Кіеве пачаліся пасля паста ў фэйсбуку, які апублікаваў журналіст Мустафа Найем.

Менавіта Мустафа Найем лічыцца ініцыятарам першага мітынга на Майдане ў 2013 годзе. Праз тры гады журналістка Наталля Сакаленка ў эфіры «Еспресо TV» расказала, што на рэкламу гэтага допісу ў фэйсбуку было вытрачана 600 долараў. «Таму гэтае паведамленне ўбачылі не 10 тысяч чалавек, якія звычайна чытаюць Мустафу, а 100 тысяч», — сказала Сакаленка.

Менавіта з-за гэтага ў ноч з 21−22 кастрычніка 2013 года на мітынг выйшла каля тысячы чалавек, лічыць журналістка.

Еўрамайдан доўжыўся тры месяцы і скончыўся 22 лютага 2014 года. Ён прывёў да змены ўлады і ўцёкаў з краіны Віктара Януковіча.


Построят ли в Поповке креветочный завод? Чем закончится эта история? Миллионы людей возмущены попыткой построить завод прямо на берегу, недалеко от «Казантипа». Обо всех подробностях этого громкого скандала вам расскажет источник. А также много других и интересных новостей с полуострова Крым.


Падзяліцца

Апошнія запісы

«Пабачыць Гродна — і памерці». Як наш горад стаў міжваеннай «сталіцай самагубцаў»

У міжваенны час Гродна набыло незвычайную славу. Горад стаў месцам прыцягнення незвычайных турыстаў - тых,…

21 лістапада 2024

«Нармальны быў гастраном — цяпер там прадаюць шпалеры». Ці хапае крамаў у цэнтры Гродна?

Ці хапае ў цэнтры Гродна прадуктовых крам? Спрэчкі наконт гэтага выклікала адкрыццё на перакрыжаванні Савецкай…

21 лістапада 2024

Дзе арганізаваць святочную фотасесію? Гродзенскія студыі ўжо падрыхтавалі навагоднія лакацыі

Прыбраныя ялінкі, свечкі, навагоднія вянкі і гірлянды, аксаміт, светлы ці цёмны фон на выбар. Гродзенскія…

19 лістапада 2024

«Перад выбарамі - спрыяльны час для петыцый». Як прымусіць чыноўнікаў вырашаць праблемы і чаму новая пляцоўка «меркаванне.бел» для гэтага не пасуе

Улады стварылі новую платформу “меркаванне.бел”. Яе пазіцыянуюць як анлайн-пляцоўку, на якой кожны зможа ў вольнай…

15 лістапада 2024

«У Гродне жывуць тыя яшчэ „шалёныя імператрыцы“». Стваральніца брэнда Krikate расказала, як дабралася да парыжскага тыдня моды

Калекцыя адзення гродзенкі Кацярыны Карлацяну дэбютавала гэтай восенню на Парыжскім тыдні моды. А пачыналася ўсё…

14 лістапада 2024

«Першы прыбытак патраціў на станок». Гродзенец у школе выточваў біты, а ў 27 гадоў адкрыў сваю вытворчасць мэблі

Гродзенец Раман Нагула амаль паўжыцця працуе з дрэвам. Школьнікам ён пачынаў з бейсбольных біт, а…

13 лістапада 2024