Знаёмцеся, Аляксандр Бендзін — выкладчык беларускага ўніверсітэта, які піша антыбеларускія кнігі за грошы Пуціна

У 2019 годзе дзяржава вылучыць 905 тысяч рублёў з рэзервовага фонду прэзідэнта навучальным установам Беларускай Праваслаўнай Царквы. Хто працуе ў такога кшталту месцах? Напрыклад, гісторык-заходнерусіст Аляксандр Бендзін. Ён фанат Мураўёва-Вешальніка і вораг любых праяваў беларушчыны.

Выкладчык кафедры багасловія Інстытуту тэалогіі БДУ Аляксандр Бендзін — прафесар, доктар палітычных навук. Апроч выкладчыцкай дзейнасці і навукі, публікуецца на чарнасоценным партале regnum.ru і выдае адпаведныя па змесце кнігі.

Апошняя кніга Бендзіна — «Михаил Муравьев-Виленский: усмиритель и реформатор Северо-Западного края Российской империи» выйшла ў 2017 годдзе. Наклад — 500 асобнікаў.

«Бацька Мураўёў»

У кнізе Бендзін называе палітыку Міхаіла Мураўёва «этнічнай мадэрнізацыяй мясцовага рускага насельніцтва». А вось палітыку «беларусізацыі» жорстка крытыкуе: як у варыянце 1990-х, так і ў выданні камуністаў 1920-х. Паводле аўтара дзяржава прымусова выціскала рускую мову і культуру з грамадскага, культурнага і палітычнага жыцця. Таксама аўтар сцвярджае, што ў абодвух выпадках гэтыя захады выклікалі непрыманне з боку этнічных беларусаў.

Яшчэ ў першым абзацы кнігі аўтар называе Мураўёва выбітным расійскім рэфарматарам, які праславіўся рашучым падаўленнем «польскага паўстання» і «глыбокімі, сістэмнымі пераўтварэннямі» ў Паўночна-Заходнім краі Расійскай імперыі ў 1863−1865 гг. Аўтар сцвярджае, што генерал-губернатар карыстаўся павагай сярод беларускіх сялян, яны бачылі ў ім заступніка, сапраўднага вызваліцеля ад эканамічнага гнёту польскіх паноў. Ад вялікай любові беларусы называлі яго «бацька Мураўёў».

Да Мураўёва ставяцца несправядліва?

Актуальнасць свайго даследавання Бендзін абгрунтоўвае тым, што ў Беларусі выпрацавана негатыўнае стаўленне да Мураўёва. Ён лічыць гэта несправядлівым і памылковым. Вінаваціць у гэтым Бендзін навукоўцаў, журналістаў і «прапагандысцкае братэрства» дзвюх беларускіх дзяржаў - савецкай і незалежнай.

«…пра графа Мураўёва-Віленскага сфармавалася зменлівае ўяўленне, навязанае з пачатку савецкімі, а затым і „нацыянальнымі“ падручнікамі па гісторыі, сачыненнямі дамарослых белетрыстаў, псеўдагісторыкаў і публікацыямі ў нацыяналістычных СМІ».

Апроч гэтага аўтар занепакоены тым, што ў Беларусі ніхто з дзяржаўных асоб не заяўляе аб неабходнасці афіцыйнага ўшанавання памяці «вялікага пераўтваральніка».

Апазіцыя і ўлады вызнаюць адну ідэалогію?

Бендзін лічыць, што пануючы ў краіне палітычны клас бюракратаў (так ён называе афіцыйную ўладу) і іх палітычныя праціўнікі з лагера «радыкальнай празаходняй апазіцыі» адзіныя ў сваёй ідэалагічнай аснове. «Тыя і іншыя па сваіх палітычных поглядах, рыторыцы і палітычнай практыцы з’яўляюцца нацыяналістамі».

Сучасную беларускую апазіцыю аўтар кнігі называе радыкальнай і празаходняй. Аўтар піша, што апазіцыя дзейнічае ў тым ліку і дзеля таго, каб атрымліваць субсідыі з Захаду.

Аднак самае цікавае, што аўтар, выкладчык беларускага ўніверсітэта, крытыкуе беларускія ўлады ў кнізе, пры стварэнні якой выкарыстоўваліся сродкі дзяржаўнай падтрымкі, вылучаныя ў якасці гранта згодна з распараджэннем Прэзідэнта Расійскай Федэрацыі.

«Прыйдзецца забыцца аб суверенітэце»

Атрымліваюць па шапцы ад Бендзіна літаральна ўсё, хто прытрымліваецца прабеларускіх поглядаў. Аўтар піша, што «ў апошні час лідар рэжыму (Лукашэнка — рэд.), які апынуўся ў палітычнай і сацыяльнай ізаляцыі, стаў дэклараваць гатоўнасць да палітычнага кампрамісу з апазіцыяй».

«Дадатковымі матывамі заключэння нацыяналістычных канвенцый робяцца знешнепалітычныя інтэрэсы эканамічна неэфектыўнага беларускага рэжыму. Яго растучая, стаўшая ўжо арганічнай, нездольнасць забяспечыць выхад краіны з глыбокага сістэмнага крызісу прымушае шукаць эканамічную і палітычную дапамогу ў калектыўнага Захаду. Для дзяржавы Беларусь, улічваючы досвед краін Прыбалтыкі і Украіны, ідэалагічным пропускам на Захад можа стаць толькі этнічны нацыяналізм разам з абавязковым наборам „еўрапейскіх каштоўнасцей“. Праўда, пры гэтым прыйдзецца забыцца аб суверенітэце, які апяваюць сёння ва ўсе лады бюракратычная і этнанацыяналістычная прапаганда».

«Беларускі нацыянальны рух — міф»

Гісторыкаў, чые погляды не супадаюць з ягонымі, аўтар называе «свядомымі», а русіфікацыю называе міфам. А Полацкае княства — старажытнарускім.

Таксама, па меркаванні аўтара, «беларусы-каталікі, якія ідэнтыфікавалі сабе як палякаў, складалі меншасць, што імкнулася да Польшчы і польскага нацыянальнага руху. Праваслаўная большасць успрымала сябе рускімі і цвёрда арыентавалася на Расію».

Беларускі нацыянальны рух Бендзін лічыць міфічным. Таксама ў сваёй кнізе ён на забывае ўзгадаць пра «адзіны рускі народ, што складаецца з беларусаў, вялікаросаў і маларосаў».

Бендзін-рэгнумавец

Апроч выдання кнігі за сродкі вылучаныя Пуціным, беларускі выкладчык (ураджэнец горада Ізмаіл, Адэскай вобласці) рэгулярна публікуецца на чарнасоценным сайце regnum.ru (некаторыя аўтары сайта ўжо былі прыцягнуты да крымінальнай адказнасці ў Беларусі).

Напрыклад, выкладчыка-беларусафоба турбуюць пытанні: «Ці патрэбна беларусам чарговая беларусізацыя?»

Аўтар піша, што «Беларусь перажывае чарговую „беларусізацыю“, якую ўлады постсавецкай рэспублікі не супраць пашырыць і паглыбіць, выкарыстоўваючы адміністрацыйны рэсурс — як і стагоддзе назад» (праўда назву нашай краіны ён піша з памылкай — «Белоруссия»).

А людзей, якія ў 1990 прынялі закон «Аб мовах у Беларускай ССР» называе «перапужанымі перабудовай камуністамі і купкай нацыяналістаў з БНФ».

Апроч гэтага Бендзін шукае прыклады «А як жа тады вопыт асвечанай Еўропы? Напрыклад, Швейцарыі, дзе суіснуюць чатыры заканадаўча прызнаныя мовы. Хацелася б даведацца, які з іх з’яўляецца для швейцарцаў сапраўды „нацыянальным“ і служыць сродкам абароны „нацыянальнага суверэнітэту“?»

Пры гэтым гісторык не звяртае ўвагі на тое, што па-першае Швейцарыя з’яўляецца канфедырацыяй, а па-другое швейцарскай мовы наўогул не існуе.

Але ці мае гэта розніцу, калі ты выдаеш кнігі за грошы Крамля і супрацоўнічаеш з агенцтвам, тры карэспандэнта якога ў Беларусі былі асуджаныя і правялі больш за год у зняволенні па крымінальнай справе па артыкуле «распальванне міжнацыянальнай варожасці» за рыторыку ў апублікаваных імі матэрыялах, што Беларусь — гэта «недакраіна», беларусы — «неданарод», беларуская мова — гэта дыялект рускай і прыкмета нізкага паходжання, а шэф аналітычнай рэдакцыі агенцтва быў абвешчаны ў міжнародны вышук?