З’ехалі. Гісторыі тых, хто ўцёк з краіны праз палітыку

Афіцыйнай статыстыкі пра тое, колькі беларусаў па выніках пратэстаў збеглі ў Еўропу, у адкрытых крыніцах няма. Паводле дадзеных МУС, за верасень і кастрычнік 2020 года ў Польшчу, Украіну, Літву і Латвію выехалі каля 13 500 чалавек. На канец 2020 года прадаставіць статус бежанца прасілі: у Польшчы каля 300 грамадзян Беларусі, у Літве — 86, у Латвіі - 50,
ва Украіне — больш за 20.

Цяжэй за ўсё сталым героям такіх гісторый: у 60−70 гадоў яны вымушаныя працаваць на любой працы, пачынаць з пачатку ў чужой краіне. Цяжка ўявіць, што было б з імі без дапамогі супольнасцяў беларусаў за мяжой. Дзякуючы ім многія ўцекачы здолелі хутка адаптавацца.

Многія гродзенцы пераходзілі мяжу без віз і дакументаў. А, напрыклад, польскія памежнікі прапускалі іх без лішніх пытанняў - мяне ўразілі такія гісторыі. Адна з маіх крыніц інфармацыі пераходзіла мяжу па лясной сцежцы і вывела з Беларусі разам з сабой некалькі чалавек. Але публікаваць гісторыю гэтага чалавека час яшчэ не прыйшоў.

Мае героі, якія з’ехалі, упэўненыя, што лепш пакінуць краіну і нешта рабіць для Беларусі на волі, чым сядзець у турме і не рабіць нічога. Некаторыя не гатовыя размаўляць з журналістамі наогул — яны хвалююцца за сваякоў, якія засталіся ў краіне.

Пачаліся званкі і пагрозы, выклікі ў Следчы камітэт. Працаваць у такіх умовах стала немагчыма, таму мы з жонкай вырашылі з’ехаць на час, каб аднавіцца за межамі краіны. Часовы ад’езд парадкам зацягнуўся. З Гродна мне рэгулярна паведамляюць пра тое, якія пытанні пра мяне сілавікі задаюць нават самым далёкім маім знаёмым.

Зараз я ў Латвіі, працую дыстанцыйна. Першы час хацелася ўсё кінуць і шукаць іншую працу. Я — частка Гродна і павінен быць там. Пісаць пра яго звонку — цяжка, у першую чаргу псіхалагічна. Невыносна не мець магчымасьці прыехаць у любую кропку горада на ровары за некалькі хвілін. Я — рэпарцёр і гэта — і ёсць мая праца.

Нашы героі, як і я, у адно імгненне апынуліся на чужыне, далёка ад родных, блізкіх і сяброў. Без звыклай працы, ладу жыцця.

Яны ў адзін голас кажуць: вернемся дадому пры першай жа магчымасці, таму палітычнага прытулку ў іншай краіне нам не трэба. І вельмі спадзяюцца на гэта.

У гэтым праекце сабраны іх гісторыі.