У мінулым годзе гастрафестываль Vulitsa Ezha ўпершыню выехаў у рэгіёны — і ён вярнуўся. У Гродне фестываль пройдзе 25−26 мая і адкрые ў горадзе летні сезон. У праграме: музыка, актыўнасці і шмат ежы — ад веганскіх смачнасцяў да супу з бычыных хвастоў. Больш падрабязна распавядае арганізатар фестывалю Ягор Рытвінскі.
— У мінулым годзе мы ўпершыню выехалі з рэгіянальным фэстам. Разглядалі першапачаткова два рэгіёны — Гродна і Брэст. Але вырашылі спыніцца на Гродне ў якасці пробнага варыянту, таму што тут знайшлася вельмі добрая пляцоўка — на стадыёне «Нёман». Там жа будзем праводзіць у гэтым годзе.
Вопыт быў станоўчы, калі ўлічыць, што фестываль выязджаў у тэставым рэжыме і надвор’е было не самым спрыяльным. Мы прывезлі толькі асноўныя лакацыі: фудкорт, музыку, дзіцячую зону і забавы без дадатковых лакацый, якія ёсць у Мінску. Гэта лекторыі, кулінарная школа, кінатэатр і іншае. Было 30−40% ад усяго фестывалю — у першы раз складана на новую пляцоўку выходзіць. За два дні да нас прыйшло больш за 5000 чалавек. Для першага фестывалю ў рэгіёне — добры паказчык. Акрамя гэтага, мы атрымалі шмат станоўчых водгукаў.
У гэтым годзе мы прыязджаем практычна ў паўнафарматным рэжыме. Мы пашырыліся, пашырылі лакацыі. Дадалі кулінарную школу, дзе на працягу двух дзён госці фестывалю змогуць паглядзець, як блогеры і шэф-повары будуць гатаваць стравы, дадалі вулічны кінатэатр. Дзіцячая зона пашырылася з улікам таго, што VE — гарадскі пікнік. Мы спадзяемся, што калі надвор’е дазволіць, аўдыторыя павялічыцца мінімум у два разы.
Стало известно, кто выступит в Гродно на фестивале Vulitsa Ezha
Плюс да гэтага будзе дызайнерскі маркет. Акрамя гэтага, нашы партнёры з «Речицкого» і «Волковской пивоварни» не толькі дадуць добрае піва, але і зробяць дадатковыя актыўнасці - чылаўт-зону, каб людзі маглі патусавацца, адпачыць. Будзе шмат фотазон, конкурсаў, розыгрышаў, у тым ліку для самых маленькіх. Па сутнасці, тэрыторыя стадыёна стане асобнай цывілізацыяй, дзе будзе вялікая колькасць актыўнасці і ежы.
Пра пляцоўку
Калі абстрагавацца ад надвор’я, якое 100% поспеху фестывалю, то 80% - гэта лакацыя. У Мінску мы заўсёды стараліся выбіраць лакацыі больш-менш цікавыя, з вялікай зялёнай тэрыторыяй, каб гасцям было зручна і камфортна.
У нас ёсць патрабаванні да пляцоўкі: месцазнаходжанне, памер, транспартная даступнасць, інфраструктура, зручнасць пад’езда, размяшчэння ўдзельнікаў, абгароджана яна ці не. У Гродне ўсе зраслося і тэрыторыя стадыёна Нёман зараз падыходзіць ідэальна.
Пра грошы і квіткі
Мы ў мінулым годзе не ставілі сабе мэты зарабіць на фестывалі ў Гродне, таму што гэта новы горад, новы рэгіён, па сутнасці, усё пачынаецца з чыстага ліста — гісторыя VE ў іншай лакацыі. Калі параўноўваць з першым фэстам у Мінску, мы разлічвалі, што як мінімум фестываль акупіць свае выдаткі і прынясе станоўчыя водгукі і лаяльную аўдыторыю на будучыя фестывалі. Гэтая ідэя сябе апраўдала. Зараз мы едзем з разумеем таго, што фэсты ў рэгіёнах могуць быць, гэта людзям цікава. Паглядзім, як фестываль у маі пройдзе ў Гродне, і ўжо будзем будаваць планы на будучыню і дадамо яшчэ які-небудзь рэгіён. Не ў гэтым сезоне, але ў наступным.
Кошт уваходнага білета на адзін дзень фестывалю — 5 рублёў. Гэта ніжэй, чым у Мінску. Мы выдатна разумеем, што ў рэгіёне гэтая цана апраўданая.
Vulitsa Ezha ў Гродне: глядзіце, якога фаст-фуду не хапае гораду (+шмат фота з фэсту)
Мы вельмі часта сутыкаемся з неразуменнем і пытаннямі гасцей, чаму трэба плаціць за ўваход на фестываль, каб потым заплаціць за ежу. Але VE — гэта фестываль, такі ж, як умоўны «Рок за Баброў», «SunDay». Гэта буйны фестываль, але акцэнт змешчаны на гастранамію, як у іншых фестывалях на музыку або аўтамабілі. Гэта затратны праект, фэст мае бюджэт. І ўваходныя квіткі ў тым ліку дапамагаюць акупіць выдаткі і рабіць фестываль лепшым. Госць, прыходзячы на фестываль, трапляе на вялікую колькасць бясплатных актыўнасцяў. Мы зацікаўлены, каб госці прыйшлі на фестываль, заставаліся там на працягу дня, і трацілі як мага больш грошай. Сярэдні чэк гэта таксама паказчык, наколькі фестываль цікавы гасцям.
Сярэдні чэк па Гродна мы не падлічвалі, таму што на падставе аднаго фэсту складана зрабіць глыбінную статыстыку. Па Мінску сярэдні чэк большы за 50 рублёў. Значыць, 80% чалавек вытрачае на самой пляцоўцы фестывалю — на ежу, напоі. У Гродне мы стараемся выбудоўваць цэнавую палітыку крыху ніжэйшай, чым у Мінску, каб гэта было больш даступным. Але на якасці страваў гэта не адбіваецца.
Мы выводзім сярэдні кошт стравы. Для Мінска — гэта каля 8−9 рублёў. Для Гродна парадку 6−7 рублёў - залежыць ад фармату і ўстановы. Мы рэкамендуем, у якіх межах заставацца, каб госць мог пакаштаваць не адну страву, а два-тры.
Пра фудкорт
Фудкорт павялічыцца практычна напалову. Будзе 24 удзельнікі, з іх 7 гродзенскіх. З тых, хто ўжо вядомы ў Гродна: PizzaTruck, «Пад носам», «Поешь», «Ли».
Не толькі кава, але і пітныя супы: на Леніна адкрылася кавярня «Пад носам»
Будуць прадстаўлены амерыканская і мексіканская кухні, азіяцкая кухня, бельгійская, беларуская, італьянская. Будуць і ўстановы, якія рыхтуюць веганскія, вегетарыянскія кухні. Хлопцы з мінскага веган-бара «Карма» прыедуць з веганскімі пельменямі з тофу. Разнастайнасць кухняў шырокая і, я думаю, кожны зможа знайсці нешта сабе па смаку і пакаштаваць нешта новае.
Шэф-повар Арцём Ракецкі вельмі замарочваецца па новай беларускай кухні, пабудаванай на выкарыстанні лакальных прадуктаў і пераасэнсавання класічных рэцэптаў - такі фьюжн на класічныя рэцэпты. У Гродне ён будзе рыхтаваць суп з бычыных хвастоў. Думаю, усё ацэняць і ўсім хопіць, таму што гэта вельмі смачна.
Пра рэгіёны і гродзенскіх удзельнікаў
Мы прынцыпова не бралі фарматы, якія часцей за ўсё сустракаюцца на гарадскіх святах. Большасць удзельнікаў мы шукалі самі па рэкамендацыях тых, з кім мы працавалі ў мінулым годзе. Колькасць установаў не вельмі вялікая, усе адзін аднаго ведаюць, і цікавы фармат на віду.
Мы можам ацэньваць іх з пункту гледжання гатоўнасці ўдзельнічаць у Vulitsa Ezha і іх жаданні развівацца. Калі тэндэнцыя застанецца такой жа, і мы працягнем рабіць фэсты ў Гродне і прывіваць культуру спажывання якаснага прадукту па-за установамі, праз некаторы час ўстановы падцягнуцца і зразумеюць, што гэта рабочая канцэпцыя, і гэта стане модна.
Навошта установам ўдзельнічаць у фестывалі
Удзельнікі заўсёды імкнуцца вылучыцца, прапаноўваць суперунікальны прадукт для кожнага фестывалю. Для іх мы праводзім у рамках фестывалю Ezha Awards. Госці фестывалю на працягу двух дзён могуць галасаваць за ўпадабанага ўдзельніка, мы падлічым вынікі, і пераможца атрымае суперпрыз ад партнёра і ад нас вялікую плюшку. Гэта стымулюе і іх якасней падыходзіць да падрыхтоўкі, і гасцей каштаваць новае.
Фестываль дае магчымасць шэф-кухарам, хто працуе ў грамадскім харчаванні з адным фарматам, паспрабаваць нешта новае. Праз удзел у падобных мерапрыемствах можна вырасці ад ідэі з цікавым прадуктам да поўнафарматнай установы. Гэта адна з ідэй нашага праекта: мы хочам рухаць дробныя ініцыятывы, выводзіць на фестываль, даваць пляцоўку для развіцця. Праект адразу атрымлівае лаяльнасць і аўдыторыю.
Аб сусветных трэндах і Беларусі
Многія трэнды даходзяць у Беларусь са спазненнем на пару гадоў. Гэта нармальны працэс, што дзе-небудзь што-небудзь зараджаецца, кудысьці прыходзіць. У нас усё трэнды асядаюць у Мінску, бо рынак большы, пакупніцкая здольнасць большая. Больш тых, хто гатовы рызыкаваць і тэставаць гэтыя трэнды. Праходзіць нейкі час, і ўсё гэта даходзіць у рэгіёны. Дрэнна тое, што тут трошкі складаней, і канкурэнцыя менш. Там, дзе яна ёсць, усё развіваецца значна лепш.
Прасунуць гастранамію можна сумеснымі намаганнямі тых, хто ў гэтым зацікаўлены. Гэта мы, установы грамадскага харчавання, якія спрабуюць развівацца і рабіць праекты, гэта гарадскія ўлады, ад якіх залежаць умовы працы, госці і жыхары гарадоў. Думаю, што калі ставіць сабе мэтай развівацца, праз 5 гадоў беларуская гастранамія стане ў адзін узровень з украінскай і расійскай. Пакуль што да іх нам далёка.
Аб нацыянальнай кухні
Нацыянальная кухня ідзе і ад нацыянальнай ідэнтычнасці. З улікам таго, што малая частка нас пазіцыянуе сябе як беларусаў, а не як агульны славянскі этнас, акцэнту на беларускую кухню няма. Усе гэтыя дні беларускай кухні круцяцца вакол дранікаў, клёцак, мачанкі. Але беларуская кухня вельмі разнастайная і цікавая — шляхецкая кухня, старыя рэцэпты, складаныя стравы, застоллі грандыёзныя. І ў нас ёсць людзі, якім цікава гэта рухаць, цікава адраджаць традыцыі. Магчыма, у бліжэйшы час беларуская кухня перажыве этап адраджэння.
Навошта выязджаць у рэгіёны
Нам падабаецца ідэя выязджаць у рэгіёны, таму што акрамя таго, што мы камерцыйны праект, у нас ёсць мэта. Яна ў тым, каб разгойдваць гастранамічную культуру і прывіваць культуру спажывання, развіваць новыя фарматы, даваць магчымасць людзям расці і ўсім разам змяняць ўяўленне пра ежу і пра тое, што мы ямо, знаёміцца з новыя трэндамі. Быць у тэме таго, што адбываецца вакол нас, у межах сусветных трэндаў. І ствараць суперякасны адпачынак для ўсёй сям'і, моладзі, любога чалавека, які хоча прыйсці на фестываль. Пакуль у планах дадаць яшчэ рэгіён, і павялічыць наведвальнасць фестываляў. Калі ў Мінску будзе прыходзіць па 40 000 чалавек у выхадныя, мы зможам сказаць, што частка мэтаў, якія мы паставілі, дасягнутая.
Пасля Гродна ў планах зрабіць другую спробу ў Брэсце. І паглядзець, што там у нас ва ўсходніх рэгіёнах. Магчыма, паедзем у Гомель — другі па колькасці насельніцтва горад. У ідэале — у кожным рэгіёне як мінімум раз у год праводзіць па фестывалі.
