Спадчына

Дуб Быкава. Якія нестандартныя месцы паказваюць гродзенскія экскурсаводы?

Дуб, які пасадзіў Васіль Быкаў, і бровары. Куды па-за звычайным маршрутам водзяць гродзенскія экскурсаводы?

1. Помнік Булак-Балаховічу (Таццяна Касатая)

Насамрэч, помнік на вуліцы Карбышава каля абласнога суда паставілі Чапаеву. Але гродзенцы заўважылі, то паміж Васілём Іванавічам і Булак-Балаховічам існуе знешняе падабенства. Нехта вырашыў, што варта помнік перайменаваць. Лістападаўскай ноччу 2010 года на бюсце з’явілася шыльда з подпісам залатымі літарамі «Станіслаў Булак-Балаховіч» і гады жыцця. Хто гэта зрабіў, гісторыя дагэтуль маўчыць. Праўда, праз некалькі дзён шыльду знялі.

Фота: Радыё Рацыя

2. Дзеці на могілках (Ян Лялевіч)

На месцы двух могілак цяпер стаяць дзіцячыя садкі. Аб гэтым ведаюць нават не ўсе гродзенцы. Першыя, яўрэйскія, знаходзіліся на былой Крывой вуліцы. Іх забудавалі напрыканцы 1940-х гадоў, пасля вайны. Цяпер зверху часткова знаходзіцца паркоўка, а часткова садок на вуліцы Вялікай Траецкай.

Другія могілкі, лютэранскія, месціліся насупраць кірхі, на вуліцы 1 мая. Сталыя гродзенцы яшчэ памятаюць тыя каменныя надмагіллі. Садок там пабудавалі ў 1970-х гадах.

Ян Лялевіч падкрэслівае, што месцы гэтыя важныя, як памяць. Калі фашысты фізічна вынішчылі яўрэяў, то савецкая ўлада зліквідавала нават памяць аб самай вялікай частцы насельніцтва горада, а таксама аб яго нямецкіх жыхарах.

[irp posts="62 066″ name="Барадулін атруціўся ў «Нёмане». Якія байкі распавядаюць гродзенскія экскурсаводы?"]

3. Дуб Быкава (Таццяна Касатая)

У двары дома № 18 на вуліцы Свярдлова побач з яблынямі стаіць дуб. У гэтым доме некаторы час жыў Васіль Быкаў з сям’ёй. Унук пісьменніка запэўнівае, што гэтае дрэва пасадзіў яго дзядуля.

Фота: grodno.greenbelarus.info

4. Гарадніца і вузкія вулачкі (Яўген Махнач)

У самым цэнтры горада праходзяць вузкія, цікавыя вулачкі, як Гараднічанская, Тэльмана, якімі можна прайсціся замест Савецкай вуліцы. Да прыкладу, у будынку, дзе месцілася міліцыя, раней знаходзілася гродзенская яўрэйская ўправа. Не ўсе экскурсаводы водзяць па Гарадніцы. Тут можна спыніцца каля лямуса, лясной адміністрацыі, доміка майстра (цяпер музей гісторыі Гарадніцы). У сённяшнім корпусе аграрнага ўніверсітэта раней было рэальнае вучылішча, а пазней гімназія Адама Міцкевіча. У 1939 годзе яе вучні ўдзельнічалі ў абароне горада.

5. Рыбны рынак (Яўген Махнач)

Ён знаходзіўся ў яўрэйскім квартале. Цяпер на гэтым месцы стаянка на вуліцы Вялікай Траецкай. Там гандлявалі свежай рыбай, толькі што злоўленай у Нёмане. Раней у Нёман даплываў асётр. Аднойчы рыбакі злавілі асятра даўжынёй у чалавечы рост.

Двухмятровы асётр, якога злавілі ў Нёмане ў 1927 годзе
[irp posts="59 696″ name="Чым пах Нёман стагоддзе таму: дранікамі яўрэйкі Элі, соладам і асятром"]

6. Пяць бровараў (Яўген Махнач)

Напрыканцы ХІХ стагоддзя ў Гродне працавала пяць бровараў. Ніводны з іх не працуе сёння. Адзін, бровар баніфратраў, знаходзіўся на рагу вуліц Ажэшкі і Сацыялістычнай, дзе цяпер пошта. На месцы другога, бровара яўрэя Лейбы Слуцкага, цяпер знаходзіцца лікёра-гарэлачны завод. Самы вядомы гродзенцам піўзавод Юзафа Кунца каля Старога маста, які працаваў да 2007 года, гарэў і сёння стаіць закінуты.

7. Савецкая плошча па праву (Віктар Кірэеў)

Савецкая плошча апраўдвае сваю назву тым, што раней там месціўся гарадскі Савет — Ратуша. Цяперашняя вуліца Карла Маркса таксама мае сувязь са старой назвай Купецкай. Які купец без капітала, пытаецца Віктар Кірэеў. А «Капітал» напісаў Карл Маркс.

Падзяліцца

Апошнія запісы

«Пабачыць Гродна — і памерці». Як наш горад стаў міжваеннай «сталіцай самагубцаў»

У міжваенны час Гродна набыло незвычайную славу. Горад стаў месцам прыцягнення незвычайных турыстаў - тых,…

21 лістапада 2024

«Нармальны быў гастраном — цяпер там прадаюць шпалеры». Ці хапае крамаў у цэнтры Гродна?

Ці хапае ў цэнтры Гродна прадуктовых крам? Спрэчкі наконт гэтага выклікала адкрыццё на перакрыжаванні Савецкай…

21 лістапада 2024

Дзе арганізаваць святочную фотасесію? Гродзенскія студыі ўжо падрыхтавалі навагоднія лакацыі

Прыбраныя ялінкі, свечкі, навагоднія вянкі і гірлянды, аксаміт, светлы ці цёмны фон на выбар. Гродзенскія…

19 лістапада 2024

«Перад выбарамі - спрыяльны час для петыцый». Як прымусіць чыноўнікаў вырашаць праблемы і чаму новая пляцоўка «меркаванне.бел» для гэтага не пасуе

Улады стварылі новую платформу “меркаванне.бел”. Яе пазіцыянуюць як анлайн-пляцоўку, на якой кожны зможа ў вольнай…

15 лістапада 2024

«У Гродне жывуць тыя яшчэ „шалёныя імператрыцы“». Стваральніца брэнда Krikate расказала, як дабралася да парыжскага тыдня моды

Калекцыя адзення гродзенкі Кацярыны Карлацяну дэбютавала гэтай восенню на Парыжскім тыдні моды. А пачыналася ўсё…

14 лістапада 2024

«Першы прыбытак патраціў на станок». Гродзенец у школе выточваў біты, а ў 27 гадоў адкрыў сваю вытворчасць мэблі

Гродзенец Раман Нагула амаль паўжыцця працуе з дрэвам. Школьнікам ён пачынаў з бейсбольных біт, а…

13 лістапада 2024