«Мая новая місія — запісваць гісторыі беларусаў, якія з’ехалі». Руслан Кулевіч запускае свой відэапраект

Журналіст Hrodna.life Руслан Кулевіч запусціў новы YouTube-праект «Мы вернемся». Гэта цыкл відэасюжэтаў пра беларусаў, якія вымушаныя былі пакінуць краіну пасля выбараў 2020 года.

Руслан Кулевіч у журналістыцы з 2013 года. Пісаў для сайта «Твой стыль», пасля рэбрэндынгу працягнуў супрацоўніцтва з Hrodna.life. Склаў дзве кнігі з успамінамі гродзенцаў пра горад 1930−40-х: «Горад адзін, успаміны розныя» і «Гісторыі з гродзенскіх вуліц». Лаўрэат прэміі Ядкоўскага. У верасні 2020 года з-за пагроз і ціску на яго сям’ю Кулевіч з’ехаў з краіны. Паўгода жыў у Рызе (Латвія), дзе супрацоўнічаў з мясцовымі СМІ і запісваў гісторыі ўцекачоў з Беларусі. У сакавіку 2021 года пераехаў у Беласток (Польшча), дзе вырашыў запусціць свой відэапраект.

Паспеў вывезці GoPro

«Запісваць гісторыі ўцекачоў я пачаў яшчэ ў Латвіі. Там на той момант больш за 40 чалавек папрасілі палітычнага прытулку. Але калі я прыехаў у Польшчу, я ўбачыў сапраўдны маштаб праблемы беларускіх уцекачоў. У Варшаве і Беластоку вельмі шмат беларусаў. Большасць з іх вымушаныя былі пакінуць краіну праз рэпрэсіі. Ва ўсіх розныя гісторыі, і мне як журналісту хацелася запісаць іх».

Чытайце таксама: «Я был помеченным». Руслан Кулевич рассказал все о задержании, суде и травле после «суток»

У Польшчы Руслан сустрэў гродзенскага аператара Ігара Сісюніна, які з’ехаў у суседнюю краіну ў пошуках лепшага жыцця. Журналіст прапанаваў аператару папрацаваць над праектам разам.

«Я расказаў Ігару пра ідэю відэапраекта. Яму гэта было цікава, і ён пагадзіўся са мной папрацаваць. На момант пачатку здымак у мяне была толькі GoPro, якую паспеў вывезці з офіса Hrodna.life да ператруса, а ў Ігара была толькі камера. Такі быў старт. Ужо пры арганізацыі наступных здымак шукалі памяшканне, святло і гук. Усюды дапамагалі беларусы».

Запіс інтэрв'ю з былым дырэктарам ЦСК «Нёман» Віктарам Шумелем

«Пачынаем з гродзенцаў»

Руслан і Ігар распачалі здымкі ў красавіку. Першым героем стаў Юрый Рававой, які ў жніўні 2020 стаў лідарам страйкаму «Гродна-Азот». Таксама гродзенцы запісалі гісторыю былога дырэктара ЦСК «Нёман» Віктара Шумеля і былога работніка гродзенскай ДАІ Кірыла Бубнова. Выпускі будуць выходзіць раз на тыдзень.

«Мая новая місія — запісваць гісторыі беларусаў, якія з’ехалі. Пачынаем з гродзенцаў, бо асноўная мая аўдыторыя знаходзіцца ў Гродне. Паступова будзем запісваць і іншых. Працы шмат, у кожнага ўцекача свая ўнікальная гісторыя».

Чытайце таксама: Уехали. Истории бежавших из страны из-за политики

«Мы вернемся»

Назву «Мы вернемся» для праекта дапамагла прыдумаць сябра прэзідыума Каардынацыйнага савета Вольга Кавалькова. Руслан сустрэў палітыка ў Рызе і распавёў пра сваю ідэю.

«Я распавёў Вользе пра ўцекачоў і іх гісторыі. Сказаў, што хачу запусціць свой відэапраект. Вольга прапанавала яго абыграць словамі «Мы вернемся». Яна патлумачыла гэта тым, што ў цяжкай сітуацыі, якая склалася сёння ў Беларусі, людзі маюць патрэбу ў больш пазітыўным пасыле навін, негатыву там і так хапае. Людзі павінны думаць не пра тое, што разумныя і найлепшыя з’язджаюць, а пра тое, што яны абавязкова вернуцца і зробяць краіну лепш. Мне спадабаўся пасыл Вольгі, і я вырашыў назваць свой праект «Мы вернемся».

Запіс інтэрв'ю з былым супрацоўнікам ДАІ Гродна Кірылам Бубновым

Кулевіч адзначае, што амаль усе ўцекачы ў інтэрв'ю распавядаюць, што гатовыя вярнуцца дадому, як толькі будзе магчымасць. Асноўная ўмова — змена рэжыму.

«Яшчэ год таму я запісваў гісторыі гродзенцаў, якія вымушаныя былі пакінуць Гродна ў 1940-х. Праз 70−80 гадоў гісторыя паўтараецца. Людзі зноў з’язджаюць з родных месцаў, каб пазбегнуць рэпрэсій. Як тыя, так і гэтыя ўцекачы казалі і кажуць адно і тое ж: «Мы хутка вернемся».

Беларускія ўцекачы ў Еўропе

Паводле статыстыкі Еўрастата за 2020 год па міжнародную абарону ў Еўрасаюз звярнуліся 1165 грамадзян Беларусі. У 2019 годзе іх было 935. Многія беларусы, якія з’ехалі з краіны па палітычных матывах, не прасілі палітычнага прытулку.

Сярод тых, хто звярнуўся па міжнародную абарону ў 2020 годзе большасць складаюць мужчыны — 745 чалавек. Амаль палова ўцекачоў — маладыя людзі ва ўзросце ад 18 да 34 гадоў (510 чалавек).

Па параўнанні з 2019 годам колькасць ўцекачоў у Польшчу значна вырасла — з 30 першасных заяў да 385, у Чэхію — з 10 да 60. Колькасць беларусаў, якія хадайнічаюць аб прадастаўленні статусу ўцекача ў Нідэрландах, упала больш чым удвая. Таксама зменшылася колькасць заяў аб прадастаўленні статусу ўцекача ў Германіі і Францыі.

Сярод балтыйскіх краін лідзіруе Літва: туды ў 2020 годзе па міжнародную абарону звярнуліся 80 грамадзян Беларусі, у Латвію — 45.

Падзяліцца

Апошнія запісы

«Пабачыць Гродна — і памерці». Як наш горад стаў міжваеннай «сталіцай самагубцаў»

У міжваенны час Гродна набыло незвычайную славу. Горад стаў месцам прыцягнення незвычайных турыстаў - тых,…

21 лістапада 2024

«Нармальны быў гастраном — цяпер там прадаюць шпалеры». Ці хапае крамаў у цэнтры Гродна?

Ці хапае ў цэнтры Гродна прадуктовых крам? Спрэчкі наконт гэтага выклікала адкрыццё на перакрыжаванні Савецкай…

21 лістапада 2024

Дзе арганізаваць святочную фотасесію? Гродзенскія студыі ўжо падрыхтавалі навагоднія лакацыі

Прыбраныя ялінкі, свечкі, навагоднія вянкі і гірлянды, аксаміт, светлы ці цёмны фон на выбар. Гродзенскія…

19 лістапада 2024

«Перад выбарамі - спрыяльны час для петыцый». Як прымусіць чыноўнікаў вырашаць праблемы і чаму новая пляцоўка «меркаванне.бел» для гэтага не пасуе

Улады стварылі новую платформу “меркаванне.бел”. Яе пазіцыянуюць як анлайн-пляцоўку, на якой кожны зможа ў вольнай…

15 лістапада 2024

«У Гродне жывуць тыя яшчэ „шалёныя імператрыцы“». Стваральніца брэнда Krikate расказала, як дабралася да парыжскага тыдня моды

Калекцыя адзення гродзенкі Кацярыны Карлацяну дэбютавала гэтай восенню на Парыжскім тыдні моды. А пачыналася ўсё…

14 лістапада 2024

«Першы прыбытак патраціў на станок». Гродзенец у школе выточваў біты, а ў 27 гадоў адкрыў сваю вытворчасць мэблі

Гродзенец Раман Нагула амаль паўжыцця працуе з дрэвам. Школьнікам ён пачынаў з бейсбольных біт, а…

13 лістапада 2024