Дзесяць год таму чацвёра маладых людзей паступілі ў Гродзенскі аграрны ўніверсітэт. Сёння гэта дзве сямейныя пары, дзе і муж, і жонка маюць аднолькавую прафесію — ветэрынар. Розніца ў тым, што колішнія аднагрупнікі працуюць зараз у розных месцах. Дзмітрый і Таццяна Воранавы засталіся ў горадзе, а Сяргей і Вольга Савошчыкі паехалі на вёску.
[irp posts="4602″ name="Доўгая гісторыя з каровамі і не толькі. Частка 1. Як ветэрынары выбіралі сваю прафесію"]
[irp posts="4709″ name="Доўгая гісторыя з каровамі і не толькі. Частка 2. «Тут ферма, дыхайце глыбей""]
[irp posts="4755» name="Доўгая гісторыя з каровамі і не толькі. Частка 4. Дацэнт прымусіць""]
[irp posts="4765″ name="Доўгая гісторыя з каровамі і не толькі. Частка 5. Каго ты лечыш?""]
Сяргей, галоўны ветэрынарны лекар гаспадаркі
Галоўны спецыяліст на вёсцы гэта не такі «галоўны», што ў кабінеце сядзіць. «З адной фермы ветэрынар нядаўна звольніўся, ці на малых фермах няма лекараў, самому прыходзіцца дзіркі закрываць». Так што галоўны — гэта найперш практык, без гэтага на сяле ніяк.
У гаспадарцы пяць ферм, з іх тры — малочна-таварныя комплексы. Гэта 5700 галоў буйнога рагатага ската, свіней 10 000, а яшчэ прыватныя гаспадаркі - у каго свінні, у каго каровы ці коні. «Мяне і ў тэлефон так і запісваюць — «дохтар» — і нічога, ніхто потым не блытае. Бабулькі часам называюць «віцінарко». Хай сабе і так, усё роўна пазнаюць. Пасля бацюшкі вэтэрынар — першы чалавек на вёсцы, важнейшы, чым нават «прэдсядацель».
«Увогуле, тут дужа ганаровым не пабудзеш. Бывае і ўначы звоняць — роды цяжкія ў каровы, то маеш ехаць. Ды і днём без колаў ніяк. Гаспадарка вялікая — то ў Сенна, то ў Бор, то ў Навагрудак на райсавет — бывае, па 150 кіламетраў за дзень накручваю. Дзе арганізаваць трэба, дзе пакрычаць, дзе рукамі дапамагчы — такая праца».
«Гэта ў горадзе ветэрынары лечаць „братоў нашых меншых“, а тут на вёсцы, мы „лечым чалавецтва“ — так яшчэ ва ўніверсітэце казалі». Маўляў, калі ад яшчура ці чумы жывёлу не ўратаваць, то і ўсім не выжыць.
«А коцікі-сабачкі? На вёсцы няма „сабачак“. Тут сабака мае быць пры справе — хату ахоўваць, ці на паляванне хадзіць. Неяк сябра-аднавясковец вярнуўся з-за мяжы, расказваў, што бачыў пудзеля ў шкарпэтках і шорціках — смяяліся ўсе разам. Мы на паляўнічых сабак каляровыя камізэлькі надзяваем з іншай прычыны — каб выпадкова не застрэліць».
«Да „коцікаў“ тут не наездзішся, ды і не выклікаюць, шчыра кажучы. Ніхто не будзе плаціць мільён за кастрацыю. І фінансаў у людзей менш, і каштоўнасці іншыя. А коней мясцовых — то кожнага „з твару“ пазнаю — каторы наравісты, каторы рахманы, каторы летась нагу пашкодзіў - усе мае кліенты. Добра кожнага памятаю, бо як чалавек, то можа расказаць, дзе што баліць, а з жывёламі трэба самому разбірацца, без слоў, жывёлу разумець трэба.»
Пераключацца з пяці тысяч «калгасных» на асобных прыватных, са словаў Сяргея, зусім не праблема: «Ветэрынару якая розніца? У яго няма пяці тысяч, ён заўжды з адной каровай працуе. Не важна, колькі побач стаіць — сотня ці тысяча. Усіх скопам не палечыш, гэта заатэхнік можа рацыён на тысячу адразу разлічыць».
Што да розніцы вялікай фермы з кароўкай з прыватнай гаспадаркі «ў бабулькі», то яна, канечне, ёсць: «Сваю і падояць дзесяць разоў, як трэба, і яблычкам пачастуюць ці памідорку дадуць. У вялікай ферме такое страчваецца. Тут як у арміі - усім аднолькава. Але ветэрынар усё роўна з кожнай жывёлай персанальна працуе».
Ветэрынарных лекараў, са словаў Сяргея, не хапае ўвесь час. «Чаго людзі вучацца на тых мэнэджараў ды эканамістаў, як грошай усё роўна няма? Ішлі б у ветэрынары. Што праца цяжкая — то ёсць і цяжэйшая. А на вёсцы напэўна памогуць. Пакажам як, дамо чым — разам лягчэй, гэта ж не на адны рукі. Тут увогуле ўсе адзін аднаго падтрымліваюць.
Толькі ўсё роўна з’язджае моладзь пасля адпрацоўкі. А застаюцца… Застаюцца фанаты і патрыёты. Тыя, каторых цяжкасці не зламалі. Пакуль".
