Фатографка Наталля Дораш працягвае распавядаць пра тое, што было і прайшло. Да першых летніх выхадных яна падабрала з асабістага архіва фатаграфіі аб тым, як гарадскіх дзяцей адпраўлялі ў вёску — «на сырадой». Дарэчы, гэта добрая ідэя аздараўлення і на час эпідэміі, калі многія лагеры не працуюць.
Зіму 1958 года з братам моцна хварэлі, мама вырашыла нас адвезці ў суседнюю з горадам вёску Пярэселку на сырадой і свежае паветра. Знялі пакой у вялікім доме пана Здрадоўскага.
У яго гаспадарцы трымалі двух кароў, быў сад, агарод і пчальнік. У канцы вуліцы пачынаўся хваёвы бор. Там пасля летняга дажджу мы збіралі масляты. На нанятым за трошку грузавіку завезлі ў Пярэселку два панцырныя ложкі, матрацы, падушкі, коўдры і мой дзіцячы ровар. Брату пашанцавала ехаць у кузаве, мы з мамай ехалі ў кабіне з шафёрам, і я вельмі зайздросціла брату.
Калі праязджалі рачулку, здзівіў чырвоны колер яе вады. Мама патлумачыла, што гэта кроў жывёл, якая сцякае з забойнага цэха мясакамбіната. Мы часта хадзілі пешшу абедаць у сталовую мясакамбіната, кармілі ў ёй сытна і танна. Назірала, як бабулькі-жабрачкі куплялі на капейку чай і наядаліся бясплатным хлебам,
горкі якога былі выкладзеныя на шырокіх талерках. У сталовай гучна грала радыёкропка.
Суседнюю з нашым пакоем веранду ў доме пана Здрадоўскага здымала на лета мама маленькай дзяўчынкі Ірачка. Ірачка ў сваім кароткім жыцці напакутаваліся, яе ножкі былі шырока выкручаны на 180 градусаў і зафіксаваны гіпсам. Мама насіла дачку на руках, але Ірачка і сама перасоўвалася на лавачцы-коніку. Адштурхоўвалася ад зямлі ножкамі і колцы рухалі яе наперад. Усе размовы Ірачкі былі звязаны з бальніцамі, аперацыямі і добрымі дзядзькамі хірургамі.
Яна ўжо тады вырашыла стаць доктарам, з сур’ёзным увагай і спрытам умела даставаць стрэмкі з маіх пятак і мазаць ранкі ёдам.
Пасля медыцынскага інстытута яна шмат гадоў прапрацавала раённым доктарам. Мы ўжо з ёй даўно пенсіянеркі, але нашы апавяданні напоўнены светлымі ўспамінамі аб нашым дзяцінстве ў Пярэселцы.
Вялікі сад з буданом пад яблыняй, у якім утульна было чакаць сканчэння дажджу, банкі з загусцелай вапнай, розныя цікавыя жалязячкі ў хляве, хлеў для кароў і свінарнік у канцы саду — тэрыторыя маіх даследаванняў.
За домам пана Здрадоўскага ў глыбіні агарода быў калодзеж. Мне было забаронена туды хадзіць. Прабіралася да калодзежа і зазірала ў яго з асцярогай. Далёка на дне свяціўся срэбрам пятачок вады і каменьчык ляцеў у глыбіню бясконца доўга. У студні жыло рэха, звонкае і жывое. Магла шмат часу, стоячы на каленях, гутарыць з ім.
Аднойчы да гаспадароў сядзібы прыехалі з Польшчы госці. Вось было весела. Застоллі, шумныя вячоркі ў садзе, размовы дарослых і пастаянны смех.
У брата з’явіўся таварыш па гульнях — унук пана Здрадоўскага Марак. Але гульні ў хлопчыкаў былі дрэннымі - дражніць мяне крыўднымі мянушкамі. Здрада брата, які паддаўся на цкаванне роднай сястры,
мяне злавала і псавала жыццё. «Кардупа, кардупа» — дражнілі яны мяне, і я ў роспачы бегла скардзіцца маме.
Увечары прыганялі з пашы кароў, у паветры стаяў пах сырадою і каровіных праснакоў. Калі гаспадыня пані Ядвіга падоіць кароў, маёй абавязкам было выпіць поўную кружку цёплага з пенкай малака. Душылася, але піла, таму што так было трэба. Ненавіджу сырадой.
Фатаграфіі лета ў Пярэселцы зрабіў мой бацька, які аднойчы наведаў нас у пана Здрадоўскага. Гэтая сядзіба існуе і сёння, міма яе пралегла аўтатраса да Новага мосту.
У адзін з дзён снежня 2021 года сямігадовы Артурка прачнуўся і знайшоў у суседнім пакоі…
У тым, што беларусы цанілі і да гэтага часу цэняць магію, упэўніцца не складана. Мы…
Гродзенец Андрэй Мялешка захапіўся маркамі яшчэ ў першым класе, калі далучыўся да філатэлістычнага гуртка. І…
Каложскі вадаліў, або акваманіл, — гэта адзін з найцікавейшых артэфактаў, якія захаваліся ў Гродне з…
Цяпер замест пісьменнікаў і музыкаў у беларускія школы ўсё часцей запрашаюць актывістаў з “моцнай грамадзянскай…
Зараз гораду больш за ўсё не хапае паркаў і сквераў, лічыць старшыня Гродзенскага гарвыканкама Андрэй…