Судамадэлiзмам у Гродне савецкіх часоў цікавіліся сотні хлапчукоў. Сёння копіі караблёў ствараюць адзінкі - фанаты сваёй справы.
Будаваць караблі, нават у дзясяткі разоў меншыя за сапраўдныя, справа складаная: часам на гэта сыходзіць год ці нават некалькі. Некаторыя не вытрымліваюць і проста кідаюць недаробленую працу. А хтосьцi не проста марнуе гады на паменшаныя копіі плавальных судоў, але і становіцца з часам інжынерам, які ў стане пабудаваць сапраўдны карабель.
Касцяк — школьнікі і студэнты
Студыя судамадэлявання працуе ў абласным Цэнтры тэхнічнай творчасці на вуліцы Замкавай. Ужо больш за 25 гадоў будаўніцтву мадэляў тут навучае Андрэй Курловіч.
«Калісьці нашу студыю называлі „станцыяй юных тэхнікаў“, а сёння мы існуем як Цэнтр тэхнічнай творчасці, — распавядае Андрэй Курловіч. — Па статуце да нас могуць прыходзіць займацца людзі да 30 гадоў. Касцяк сёння складаюць школьнікі і студэнты»
Галоўныя ворагі мадэляў - спешка і пыл
Набор у студыю праходзіць кожны год, запісваецца ў сярэднім 10−15 чалавек. Але пасля аднаго навучальнага сезону на наступны год застаецца толькі 2−3 чалавекі. Хто зачапіўся за судамадэлiзм сур’ёзна — застаецца на некалькі гадоў.
«Многія ў хаце збіраюць караблі, але гэта значна складаней і з-за гэтага атрымліваецца шмат недахопаў. Можна сабраць судна за некалькі тыдняў і не патрапіць на спаборніцтвы, а можна зрабіць за год і стаць прызёрам чэмпіянату свету. Галоўныя ворагі мадэляў - гэта спешка і пыл», — дадае Андрэй Францавіч.
Вучань стварыў гродзенскую віціну
Навучанне ў студыі бясплатнае. Звычайна вучні займаюцца ў Андрэя Францавіча па тры гадзіны двойчы ў тыдзень. Пры такім графіку за год вучні могуць сабраць добрую пластыкавую мадэль карабля з набору. Каб стварыць нешта з нуля, спатрэбіцца яшчэ больш часу.
«Чым складаней мадэль, тым больш часу. Новыя вучні ў нас ствараюць адмысловыя працы, на якую сыходзіць да чатырох месяцаў. Пазней гэтыя хлопцы ўжо самі ствараюць мадэлі караблёў, якія ім падабаюцца. Гэта могуць савецкія ці амерыканскія копіі. Нядаўна наш вучань стварыў мадэль гродзенскай віціны XIX стагоддзя — паруснай баржы, якая хадзіла па Нёмане. Мадэль стваралася паводле старых фота і архіўных дадзеных».
[irp posts="11 716″ name="Наш Каралявец. Як Калінінград быў надбалтыйскай сталіцай Прынямоння і што з ім здарылася"]
Некаторыя мадэлiсты становяцца інжынерамі
Вучні вучацца не толькі клеіць і фарбаваць, але і крэсліць, а таксама працаваць з інструментам і электронікай. Многія мадэлі караблёў і лодак сёння ствараюцца з пультамі кіравання. З імі хлопцы ў будучыні будуць выступаюць на спаборніцтвах. На апошнім сусветным першынстве, якое праходзіла ў Польшчы, вучань Андрэя Курловіча стаў шостым — гэта добры вынік. Зараз гродзенцы рыхтуюцца да Кубка рэспублікі.
Спаборніцтвы ў асноўным праходзяць у басейнах, у летні час могуць быць і на вадаёмах. На пачатковым этапе суддзі ацэньваюць якасць зборкі і афарбоўкі, на другім звяртаюць увагу на тое, як судна паводзіць сябе на вадзе. У ідэале караблі павінны прайсці па 25 метраў. На спаборніцтвах існуюць спецыяльныя нарматывы, за выкананне якіх прысвойваюцца разрады і званні.
«Суднамадэліраванне гэта захапленне для тых, хто любіць ствараць нешта незвычайнае, чарціць і разбірацца ў тэхніцы. Нашы выпускнікі ў будучыні адкрываюць свае майстэрні, становяцца інжынерамі, якія могуць пабудаваць нават сапраўдныя караблі».
