У мястэчку Шчорсы ў Навагрудскім раёне плануюць прадаць будынак былой вяндлярні ў сядзібе Храптовічаў. Цана аб’екта — 37 рублёў, паведаміў Камітэт дзяржаўнай маёмасці Гродзенскага аблвыканкама. Аўкцыён адбудзецца 7 жніўня 2023 года.
Пабудова ўнесена ў спіс гісторыка-культурных каштоўнасцей і знаходзіцца на балансе Навагрудскага райвыканкама. Паводле ўмоваў аўкцыёна новы ўладальнік павінен распрацаваць і зацвердзіць праект рэканструкцыі не пазней чым праз два гады з моманту заключэння дамовы.
Рамонт трэба правесці не пазней чым праз тры гады ад заключэння дамовы. Пад што можна перарабіць былую вяндлярню, ва ўмовах аўкцыёна не паведамілі.
Ніжняя частка будынка цагляная, над ёй высокі дах, крыты гонтай. На даху плыўнымі лініямі выступаюць выпуклыя душнікі. Цагляныя сцены дэкараваны лапаткамі, карнізам простага профілю і лучковымі перамычкамі над аконнымі і дзвярнымі праёмамі.
Цану знізілі амаль у 270 разоў
Будынак былой вяндлярні прадаюць не ўпершыню. Апошняя спроба была ў лютым 2023 года. Тады за аб’ект хацелі 9950 рублёў, але будынак ніхто не набыў. Зараз цэну знізілі да адной базавай велічыні - 37 рублёў.
Што вядома пра сядзібу ў Шчорсах
Сядзіба Шчорсы недалёка ад Навагрудка калісьці належала канцлеру ВКЛ Іаахіму Храптовічу. У XVIII стагоддзі ён узвёў тут палацава-паркавы ансамбль у стылі французскага класіцызму. Побач пабудавалі Мураванку — сельгасдвор у стылі сярэднявечнага замка. Храптовіч быў прагрэсіўным гаспадаром: забараніў паншчыну, адмовіўся ад дзіцячай працы, адкрыў школу і даў сялянам роўныя надзелы зямлі.
Палац моцна пацярпеў у Першую сусветную вайну. У савецкі час у доме кіраўніка размясцілі школу, у флігелі — дзіцячы сад і жылыя кватэры, а гаспадарчыя пабудовы аддалі калгасу. Асноўны будынак сядзібы не ацалеў. Захаваўся сядзібны парк і сажалкі.
Да нядаўняга часу ўсе будынкі сядзібы ў Шчорсах належалі дзяржаве. Частка — аддзелу культуры Навагрудскага райвыканкама, частка — сельсавету ў Шчорсах, частка — ААТ «Шчорсы» (былы калгас «Зорка»). З 2018 года сядзібу спрабавалі прадаць як комплекс, пазней — як асобныя будынкі.
Фонд, які знайшоў грошы для вяндлярні, ліквідавалі
З 2017 года над захаваннем і развіццём комплексу працаваў культурна-асветніцкі фонд «Шчорсы і Храптовічы» пад кіраўніцтвам Ганны Булды. Ён ладзіў валанцёрскія лагеры для расчысткі парку і гаспадарчага двара сядзібы (Мураванкі), распрацоўваў зоны аховы, змагаўся з падтапленнем, вяртаў на радзіму кнігі адной з найбагацейшых ва Усходняй Еўропе бібліятэкі Храптовічаў, шукаў фінансаванне для аднаўлення або кансервацыі гістарычных пабудоў, збіраў сродкі на дах для Мураванкі.
У 2021 мясцовыя ўлады забралі ў фонда будынак для валанцёраў, забаранілі летні лагер і спынілі супрацоўніцтва. Пасля гэтага раённае ўпраўленне юстыцыі падала ў суд на ліквідацыю фонду. Ён трапіў пад хвалю масавых ліквідацый грамадскіх арганізацый у Беларусі ў 2021−2022 гадах. Суд прайшоў 19 лістапада, 4 снежня рашэнне ўступіла ў сілу.
Чытайце таксама: Денег от Евросоюза не будет. Что ждет крупнейшее поместье ВКЛ под Новогрудком после ликвидации фонда, который его спасал
