Насельніцтва Беларусі за 20 гадоў скарацілася амаль на 631,8 тыс. чалавек, пры гэтым гарадскіх жыхароў стала больш. Такая інфармацыя змяшчаецца ў бюлетэні, апублікаваным сёння на сайце Белстата, паведамляе БЕЛТА.
Бюлетэнь «Агульная колькасць насельніцтва, колькасць насельніцтва па ўзросце і падлозе, стане ў шлюбе, узроўню адукацыі, нацыянальнасцях, мове, крыніцах сродкаў да існавання па Рэспубліцы Беларусь» падрыхтаваны па выніках перапісу насельніцтва 2019 года. Прычым звесткі ў ім прадстаўлены ў дынаміцы.
Так, ёсць інфармацыя аб дынаміцы колькасці насельніцтва, якое пастаянна пражывае на тэрыторыі Беларусі. Калі ў 1999 годзе ў краіне налічвалася 10 045 237 жыхароў, то ў 2009 — м-9 503 807, а ў 2019 — м-9 413 446 чалавек.
Эфект урбанізацыі
Колькасць гарадскога насельніцтва павялічылася: з 6 961 516 чалавек у 1999 годзе да 7 299 989 у 2019-м. а вяскоўцаў, наадварот, стала менш прыкладна на 970 тыс. чалавек: з 3 083 721 да 2 113 457.
У рэгіянальным разрэзе ва ўсіх абласцях адзначаецца скарачэнне колькасці насельніцтва. У Брэсцкай — з 1 485 095 да 1 348 115, у Віцебскай — з 1 377 161 да 1 135 731, Гомельскай — з 1 545 083 да 1 388 512, Гродзенскай — з 1 185 178 да 1 026 816, Мінскай — з 1 558 632 да 1 471 240 і ў Магілёўскай вобласці - з 1 213 521 да 1 024 751 чалавек. Толькі сталіца дэманструе стабільны прырост: у 1999 годзе ў Мінску пражывалі 1 680 567 чалавек, у 2009-м — 1 836 808, а ў 2019-м горад быў ужо двухмільённікам з колькасцю 2 018 281 чалавек.
Пажылых ужо чвэрць
Статыстыка па ўзросту адпавядае агульнаеўрапейскім тэндэнцыям — насельніцтва старэе. Так, калі ў 1999 годзе жыхароў маладзей за працаздольны ўзрост было 2 131 869 чалавек, працаздольнага — 5 752 100, старэй за працаздольны — 2 160 103, то праз 20 гадоў суадносіны такое: 1 683 957 / 5 420 271 / 2 309 218. Аднак у сельскай мясцовасці ёсць адрозненне: там скарачаецца не толькі колькасць моладзі і працаздольнага насельніцтва, але і колькасць пенсіянераў. У 1999 годзе пажылых вяскоўцаў было 1 039 957, у 2009-м-748 271, а ў 2019 годзе-643 205.
Такім чынам, у большасці рэгіёнаў сёння чвэрць насельніцтва складаюць пажылыя жыхары. У цэлым па Беларусі - 24,5%.
Чым мужчыны старэйшыя, тым іх менш
Гендарныя суадносіны за мінулыя 20 гадоў у цэлым не змянілася: у 1999 годзе ў Беларусі пражывалі 4 717 621 мужчына і 5 327 616 жанчын, у 2019-м — 4 351 473 мужчыны і 5 061 973 жанчыны. Сёння на тысячу мужчын прыпадае 1163 жанчыны. Прычым да 25 гадоў суадносіны іншыя: хлопчыкаў і хлопцаў больш, чым дзяўчынак і дзяўчат. Перакос у іншы бок пачынаецца з узросту 25 гадоў і павялічваецца, што звязана з больш высокай смяротнасцю сярод мужчын. Сярэдняя прагназуемая працягласць жыцця жанчын вышэй прыкладна на 10 гадоў.
Так, сярэдні ўзрост жыхара Беларусі сёння 40,7 года, пры гэтым у мужчын ён — 38 гадоў, у жанчын — 43 гады. Сярод рэгіёнаў самы малады Мінск, дзе сярэдні ўзрост складае 39,3 года, далей ідуць Брэсцкая вобласць — 40,4 года, Гомельская — 40,6, Мінская — 40,9, Гродзенская — 41,2, Магілёўская — 41,3, Віцебская — 42,5. І для ўсіх рэгіёнаў, уключаючы сталіцу, характэрны гендэрны разрыў.
Што ў Беларусі са шлюбамі
У 1999 годзе мужчын, якія ніколі не знаходзіліся ў шлюбе, было 900 683, праз дзесяць гадоў - 988 446, праз дваццаць — 801 784. Сярод жанчын назіраецца аналагічная хваля — незамужніх было адпаведна 735 792, 793 714 і 617 335.
Між тым, колькасць тых, хто ажаніўся або знаходзяцца ў незарэгістраваных адносінах, паступова памяншаецца. Такіх мужчын у 1999 годзе, 2009-м і 2019 — м было адпаведна 2 441 213, 2 281 602 і 2 188 434. А жанчын — 2 453 516, 2 305 3642 і 2 256 948. У асноўным імкнуцца будаваць сур’ёзныя адносіны людзі ад 25 гадоў і старэй.
Вырасла за 20 гадоў колькасць удаўцоў як сярод мужчын (з 122 793 да 137 567), так і сярод жанчын (з 768 856 да 808 798).
Аналагічная сітуацыя з разведзенымі: у мужчын рост — з 245 886 да 321 273, у жанчын — з 411 702 да 520 854.
