Самы буйны маёнтак ВКЛ, палац Храптовічаў у Шчорсах, выставілі на продаж. Паўторна

Сядзіба Шчорсы, што знаходзіцца недалёка ад Міра і Навагрудка, мае багатую гісторыю. Некалі ёй валодаў дыпламат, міністр замежных спраў і канцлер ВКЛ Іаахім Храптовіч. З XVIII стагоддзя да нашых дзён «дажылі» бібліятэка, некалькі гаспадарчых пабудоў, стайні і старадаўні парк з каскадам сажалак. Цяпер усе захаваныя рэшткі сядзібы выстаўлены на аукцыён Дзяржкаммаёмасці, піша realt.by.

У канцы XVIII стагоддзя апошні канцлер ВКЛ Іаахім Храптовіч узвёў у сваім маёнтку ў Шчорсах палацава-паркавы ансамбль у стылі французскага класіцызму. У будаўніцтве палаца ўдзельнічалі лепшыя еўрапейскія майстры: італьянцы Джузэпэ Сака і Карла Спампані і француз Якуб Габрыэль. Пасля заканчэння будоўлі маёнтак быў вядомы як самы буйны ў ВКЛ, а яго гаспадар праславіўся як сапраўдны наватар. Іаахім Храптовіч забараніў паншчыну, адмовіўся ад дзіцячай працы, адкрыў школу і даў сялянам роўныя надзелы зямлі. У сваёй сядзібе дыпламат наладзіў вытворчасць сыроў і хлеба, якімі, як кажуць, кармілі вялікіх князёў і еўрапейскіх каралёў.

За гады існавання сядзібы тут у розны час пабывалі апошні кароль Рэчы Паспалітай Станіслаў Аўгуст Панятоўскі, астраном Міхаіл Пачобут, гісторыкі Ігнат Даніловіч і Іаахім Лялевель, паэты Уладзіслаў Сыракомля і Адам Міцкевіч.

У заняпад маёнтак прыйшоў з пачаткам ХХ стагоддзя. Сам палац моцна пацярпеў у гады Першай сусветнай вайны, а ўжо ў савецкі час у будынку бібліятэкі размясцілі мясцовую школу, у флігелі - дзіцячы сад і жылыя кватэры, а гаспадарчыя будынкі аддалі ў валоданне мясцоваму калгасу.

Зараз усе пабудовы, а таксама англійскі пейзажны парк плошчай 40 гектараў і каскадная сістэма сажалак, шукаюць новых гаспадароў.

Усяго на аўкцыён выстаўлена 5 аб’ектаў, якія ўваходзяць у ансамбль былога палаца Храптовічаў. Гэта — двухпавярховы цагляны будынак бібліятэкі плошчай 541 квадратны метр, будынак былога дзіцячага сада плошчай 421 «квадрат», старадаўняя вендлярня плошчай 10 «квадратаў», а таксама дзве гаспадарчыя пабудовы плошчай 387 і 2000 «квадратаў».

Пры наяўнасці заяўнікаў таргі пройдуць 17 жніўня. Пачатковы кошт усіх пабудоў — 50 тысяч рублёў.

Новы ўласнік павінен будзе ўцягнуць маёмасць у абарот не пазьней за 4-х гадоў пасля куплі аб’екта.

Адначасова — тэхэкспертыза ў Мураванцы сваімі сіламі

У некалькіх кіламетрах ад сядзібы знаходзіцца так званая Мураванка — старадаўні сельхоздвор, пабудаваны ў выглядзе сярэднявечнага замка.

У мінулыя гады і на тэрыторыі сядзібы, і на тэрыторыі Мурованкі працавалі валанцёры. Яны выдалілі ўсю параснік у Мураванцы і пачалі працы па расчыстцы парку каля захаваліся будынкаў валодання Храптовічаў.

Летнія валанцёрскія лагеры арганізоўваў фонд «Шчорсы і Храптовічы» пад кіраўніцтвам Ганны Булды. Праз пандэмію ўсе аднаўленчыя работы на тэрыторыі сядзібы спыніліся.

Нядаўна фонд распрацаваў праект «Дахі для Мураванкі». Накрыць дахам вежы унікальнага сельхоздвора трэба, каб абараніць будынкі ад далейшага разбурэння і каб яны змаглі дажыць да поўнай рэстаўрацыі.

У першую чаргу неабходна накрыць захаваныя дзве круглыя вежы. З гэтым праектам фонд удзельнічаў у конкурсе Social Weekend. Дайшлі да фіналу, але не выйгралі, аднак праект вырашылі працягваць. Нешта ўжо зрабілі. Напрыклад, правялі тэхнічную экспертызу. Гатова заключэнне аб неабходных працах для кансервацыі вежаў. Наперадзе — складанне праектна-каштарыснай дакументацыі, і толькі потым ужо самі працы па кансервацыі.