«Нікога няма, нічога не прадаецца», — так апісваюць сённяшнюю сітуацыю з гандлем гродзенскія прадпрымальнікі, якія працуюць на «Паўднёвым». Іпэшнікі кажуць, што праз каранавірус яны трапілі ў нейкае замкнёнае кола: тавар прывезці немагчыма, пакупнікоў мала, заробкі рэзка ўпалі, а значыць па новы тавар, калі адкрыюцца межы (а тут вераць, што гэта адбудзецца ў хуткім часе) ехаць не будзе за што, піша tut.by.

TUT.BY пабываў на двух гродзенскіх рынках — «Паўднёвым» і «Скідзельскім» — і паглядзеў, як выжывае дробны гандаль у часы каранавіруса

Сярэдзіна працоўнага тыдня на гарадзенскіх рынках — нізкі сезон. Прадпрымальнікі адразу тлумачаць — гэта наўпрост не звязана з сённяшняй складанай сітуацыяй. Так было і раней. Гандаль шпарчэй ідзе па пятніцах, суботах і нядзелях. А вось агульная колькасць пакупнікоў, нават у выхадныя дні, знізілася. І гэта пакуль аб’ектыўная рэальнасць.

— Больш за ўсё пакупнікоў у нас, вядома, у выхадныя. Кропак таксама больш працуе. У будні адкрываецца крыху больш за палову, але гандаль ідзе слаба. Навошта мы тут сядзім тады? Напэўна, па звычцы, — кажа адна з прадпрымальніц. Жанчына гандлюе жаночай вопраткай і распавядае, што перад тым, як зачынілі межы, яна паспела прывезці новы тавар, таму пакуль гандляваць ёсць чым. Праўда, заўважае гарадзенка, ніхто нічога не купляе.

— Для каго прапаную тавар? Навошта? Каго чакаю? Хто мне дапаможа? — у жанчыны назапасілася шмат пытанняў, але задаць іх няма каму. Вось і прыходзіцца дзень за днём зноў і зноў абмяркоўваць сітуацыю, якая склалася з таварышамі па няшчасці - суседзямі па рынку.

— Пакупнікоў няма зусім. Калі яшчэ ў выходныя худа-бедна хтосьці прыязджае, то цяпер, самі бачыце, практычна нікога. Каб так цяжка і цяжка — такога ніколі не было. Многія тут працуюць па 20 гадоў і не могуць узгадаць, каб такія часы былі складаныя. Эканамічныя крызісы па нас так не праходзілі, як каранавірус.

Яе суседкі па боксаў дадаюць, што складана працаваць стала некалькі гадоў таму, але неяк усё «выплывалі».

— Але так, каб прадаць за тыдзень дзве пары штаноў - такога я не ўзгадаю, — кажа яшчэ адна ІП і дадае, што на гэтым тыдні прадаць пакуль што нічога не змагла. Уся надзея на выхадныя.

Пакуль пакупнікоў няма, прадпрымальнікі, сабраўшыся паміж боксамі, размаўляюць.

— Мы ж многія на грошы трапілі - закупіліся па поўнай перад закрыццём межаў. Хто ж ведаў, што будзе такая сітуацыя? Прывезлі вялікія партыі тавару. Спадзяваліся усё прадаць і купляць ужо гадавы асартымент. Нехта для паездкі ў Расію ці Турцыю грошы займаў - спадзяваліся досыць хутка ўсё адбіць, бо вясновы сезон тады толькі пачынаўся, — кажа адна з жанчын. — Я, напрыклад, таксама ўклалася. Зараз завісла з усімі сваімі гэтымі сукенкамі і блузкамі.

— … Ле-е-е-н, а ты тавар купляла па новых коштах ці старым?

— Па новых ўжо.

— А я паспела па старых затаварыцца. Але толку з гэтага ніякага, — кажа яшчэ адна прадпрымальніца. — А ёсць ведаеце якія сітуацыі? Тавар замовілі ў Польшчы на ​​фабрыках, аплацілі, а ён там недзе на складах і затрымаўся — усе сышлі на каранцін і ізаляцыю. Абяцаюць адправіць сюды ўсе гэта ў бліжэйшы час. А каму цяпер патрэбныя плашчы і вясновыя курткі? Вам, дарэчы, паліто не трэба? Аддам без нацэнкі, за сабекошт. Не? Шкада.

— У некаторых па-іншаму: па тавар перад локдаўнам не ездзілі, нешта прадалі - і засталіся з вельмі маленькім асартыментам. А цяпер у Маскву, дзе многія бяруць вопратку і абутак, як паехаць-то? Усе закрытая — і межы, і рынкі там. Але мы працуем, пакуль закрывацца не збіраемся. Дакладней так — паспрабуем ня зачыніцца.

Прадпрымальнікі заўважылі, што гродзенцы ў апошні месяц рэзка скарацілі выдаткі, а пакупнікоў з раёна стала нашмат менш. Зараз, напрыклад, вячэрнія сукенкі, касцюмы і блузкі на выхад — непапулярны тавар. Насіць-та няма куды. Больш бяруць паўсядзённае адзенне, пакупнікі прыязджаюць па штосьці канкрэтнае і лішніх грошай не марнуюць.

— У нас нават частка кафэ ў буднія дні не працуе — туды проста ніхто не заходзіць. Калі нешта купляюць, то адразу з’язджаюць, — кажуць прадпрымальнікі і разважаюць, што ў такой сітуацыі вельмі патрэбна падтрымка дзяржавы.

— Але нам пакуль ніхто асабліва не дапамагае. Усім зараз складана. Але абавязковыя плацяжы — падаткі, адлічэнні ў соцфонды, арэнду і камуналку — нам ніхто не адмяняў. Праўда, з наступнага месяца арэнду знізілі. Але ўсяго на 30%. Мы разумеем, што наш арэндадаўца таксама неяк павінен выжываць, але тут меры павінны быць больш радыкальнымі. Інакш не выжывем.

Крыху больш пакупнікоў у боксах з будаўнічымі таварамі і аўтазапчасткамі. А яшчэ — на шэрагах з прадуктамі харчавання і бытавой тэхнікай. Але і тут ёсць свае цяжкасці.

— Тавар у нас з Польшчы. Разумееце, мы ж не возім фурамі нешта — ёсць дробныя пастаўшчыкі, у якіх выкупаецца кава, цукеркі, прыправы. Гэта ўсё адвалілася. Таму працуем на рэштках. Што будзем рабіць, калі ўсё скончыцца, а межы не адчыняць — не ведаем. У адпачынак пойдзем, ці што, — кажа адна з прадаўцоў прадуктовых тавараў.

У адміністрацыі рынку «Паўднёвы» пра складаную сітуацыю сваіх прадпрымальнікаў, вядома, ведаюць і спрабуюць у меру сваіх магчымасцяў ім дапамагчы.

— У адзін момант нашы прадпрымальнікі сутыкнуліся адразу з трыма цяжкасцямі, калі так можна сказаць. Першая — закрытыя межы, прадпрымальнікі не могуць зараз закупіць новы тавар. Другая — пандэмія. А трэцяя — ваганне курсаў валют, ад якіх залежыць цэнаўтварэнне. Адразу хочам сказаць: арэндная плата ў нас не прывязаная да валюты, а толькі да базавай велічыні і каэфіцыенту. Мы бачым, што цяпер цяжка стала працаваць, таму дырэктар «Гроднагандальсэрвіс» агучыў прапанову аб зніжэнні арэнды на рынку «Паўднёвым» і на міні-рынках. І такая прапанова была прынята горадам, — распавялі ў адміністрацыі рынку.

Сапраўды, з 1 траўня арэндная плата на шасці гродзенскіх міні-рынках, а таксама на рынку «Паўднёвы» будзе зніжана на 30%. Такая палёгка закране больш за дзве тысячы арандатараў. Гэта амаль паўтары тысячы прадпрымальнікаў, якія гандлююць на рынку «Паўднёвы», і каля 530 бізнесменаў, якія рэалізуюць тавар на шасці гродзенскіх міні-рынках: «Фарты», «Фолюш», «Альшанка», «Дзевятоўка», «Прынёманскі» і міні-рынак па вуліцы Паліграфістаў.

На гандлёвых шэрагах міні-рынку на вуліцы Паліграфістаў, што побач з рынкам «Цэнтральны» («Скідзельскі»), сітуацыя падобная — нудныя прадаўцы і мала пакупнікоў.

— Мне б хоць бы рубля тры нагандляваць, — горка ўсміхаецца прадавец касметыкі.

На гэтым тыдні «Скідзельскі» рынак «падкасіла» яшчэ і інфармацыяаб захварэлай на каранавірус жанчыне, якая працавала ў адным з прадуктовых павільёнаў. Некаторыя супрацоўнікі гандлёвых кропак вымушаныя былі сысці на ізаляцыю.

Чытаць цалкам

Паводле афіцыйных звестак Міністэрства аховы здароўя, па стане на 11 лютага ў Беларусі пацверджана 263 551 выпадак каранавіруса (1692 за апошнія суткі), ачунялі і выпісаны 252 068 (1990 за апошнія суткі) пацыентаў, памёрлі 1820 чалавек (9 за апошнія суткі).