Гродзенскі лекар Віктар Русін быў вымушаны з’ехаць з Беларусі тры гады таму. Цяпер ён працуе хірургам у шпіталі хуткай дапамогі аднаго з польскіх гарадоў і атрымлівае заробак значна вышэйшы, чым на радзіме. Лекар параўнаў для Hrodna.life медыцыну ў Беларусі і Польшчы і распавёў, як сам захоўвае здароўе.
«Калі табе кувалдай у дзверы выносяць, разумееш, што час прыйшоў»
У Беларусі Віктар Русін працаваў выкладчыкам у Гродзенскім дзяржаўным медыцынскім універсітэце, урачом нацыянальнай зборнай па міні-футболе, а таксама хірургам у бальніцы хуткай дапамогі ў Гродне.
Пасля затрымання ў 2022 годзе і абвінавачванняў у абразах спартыўных функцыянераў ён быў вымушаны з’ехаць з Беларусі. Яго абвінавацілі ў «абразе» кіраўніка міні-футбольнага клуба «УУС-Дынама» і намесніка старшыні Гродзенскага аддзялення БФСТ «Дынама» падпалкоўніка міліцыі Яўгена Дудко. Але пасля сямі дзён адміністрацыйнага арышту за распаўсюд «экстрэмісцкіх матэрыялаў» яго адпусцілі. Гэтым ён і скарыстаўся — і з’ехаў з Беларусі.
«Калі ўцякаў, ляцеў у Грузію. У мяне шорцікі, маечка, шлепкі. Заплечнік чужы. $ 1000, чыстыя шкарпэткі, чыстыя трусы», — распавядае Віктар.
Потым ён вырашыў перабрацца ў Польшчу. «Польшча — таму што дае лепшыя магчымасці, і тут прасцей легалізацыя. Менталітэт чымсьці падобны. Мову я ледзь-ледзь ведаў для пачатковага зносін, а потым, натуральна, гэта ўсё прыйшло. Плюс тут больш мелі патрэбу ў спецыялістах — у лекарах», — распавёў ён.
Віктар і так ужо збіраўся з’язджаць з Беларусі, але планаваў зрабіць гэта праз год.
«Але калі табе кувалдай дзверы выносяць, разумееш, што час прыйшоў», — заўважыў Віктар.
Як пацвердзіць дыплом у 40 гадоў і ўладкавацца працаваць па спецыяльнасці
Першы год пайшоў на падрыхтоўку і дакументы. У Польшчы Віктару прыйшлося настрыфікаваць — пацвярджаць — дыплом. Трэба было здаваць экзамены па ўсёй медыцыне — ад хірургіі да псіхіятрыі.
«Гэта быў самы складаны экзамен у маім жыцці. На пятым дзясятку гадоў здаваць экзамены, калі я апошні 20 гадоў таму здаваў. 15 гадоў ва ўніверсітэце працаваў, сам экзамены прымаў як дацэнт з кафедры. Табе трэба чытаць усю медыцыну — не толькі хірургію. Тут жа і іншыя падыходы, больш еўрапейскія, амерыканскія, класіфікацыі нейкія, яшчэ нешта».
Адначасова яго ўзялі ў бальніцу на пасаду «opiekun medyczny» (асістэнт медыцынскага персаналу — Hrodna.life). «Я хадзіў у аперблок, глядзеў, знаёміўся з сістэмай, перыядычна мяне прасілі паасіставаць на аперацыі. Гэта было крыху нефармальна», — тлумачыць Русін.
Пры гэтым яго зарплата складала каля 1000 еўра. Калі ён атрымаў права афіцыйна працаваць, заробак склаў ад 12 да 28 тысяч злотых (блізу 3000−7000 еўра — Hrodna.life) у месяц.
«Максімальна на асноўнай стаўцы плюс дзяжурства ў мяне выходзіла 28 тысяч злотых з капейкамі», — кажа ён. Пакуль ён працуе на «ўмоўным», часовым дазволе і неўзабаве атрымае агульнаўрачэбнае — пажыццёвае, як у палякаў. Тады заробак яшчэ вырасце.
Да таго ж, ёсць магчымасці прафесійнага росту дзякуючы міжнародным канферэнцыях і добраму абсталяванню.
Хірургаў у Польшчы не хапае. Гэтая спецыяльнасць лічыцца нізкааплатнай і накладвае вялікую адказнасць. Палякі хутчэй пойдуць у прамянёвую дыягностыку — там прасцей працаваць. Няма непасрэднага кантакту з пацыентам, менш адказнасці, і вышэй зарплата.
«Нягледзячы на гэта, язык не паварочваецца называць сябе нізкааплатным спецыялістам», — заўважае Віктар.
Таму ў беларускіх лекараў у Польшчы добрыя перспектывы пабудаваць паспяховую кар’еру.
Медыцына ў Беларусі і Польшчы: у чым розніца?
«У Беларусі бялізна аперацыйная з дзіркамі. Іх закрывалі чымсьці, каб стэрыльнасць была, а ў Польшчы ўсё аднаразовае, абсталяванне сучаснае», — параўноўвае Віктар.
Стаўленне да лекараў у Польшчы зусім іншае. «У Беларусі лекары быццам камусьці абавязаныя. Прыходзіць алкаш, праз два тыдні зноў: „Мне жывот баліць!“ А тут людзі спакойна чакаюць, нават калі чарга на тры гадзіны».
Ёсць розніца і ў дачыненні да адміністрацыі: «У Беларусі адміністратары — словам не перакінешся. А ў Польшчы яны перад табой на задніх лапках бегаюць, таму што лекары патрэбныя».
У Польшчы таксама ёсць недахоп спецыялістаў і, як следства, вялікія чэргі да іх. На SOR (аддзяленне неадкладнай дапамогі - Hrodna.life) таксама даводзіцца чакаць, і не заўсёды прафесійнае абслугоўванне.
Калі ў пацыента няма страхоўкі, даводзіцца плаціць за прыём у лекара — прыкладна 300−400 злотых (70−94 еўра) за кансультацыю. Гэта досыць высокая сума. Па NFZ (базавая медыцынская страхоўка— Hrodna.life) бясплатна, але трэба чакаць.
Па словах Віктара Русіна, стаўленне да пацыентаў і калег адрозніваецца ў залежнасці ад месца працы. Калі гэта абласная клініка ці буйны горад, часта адчуваецца снабізм.
«Што вось, мы з універсітэцкай клінікі. Але насамрэч у szpital powiatowy (раённая бальніца — Hrodna.life) працуюць людзі часта больш сур’ёзны, чым у буйных гарадах», — тлумачыць Віктар.
Ён ужо паспеў папрацаваць і ў буйным горадзе, і ў раённым цэнтры, таму яму ёсць з чым параўноўваць.
«У звычайным szpital powiatowy робяць аперацыі, на якія з усёй Польшчы прыязджаюць. Мы тут спецыялізуемся на шчытападобнай залозе, праводзім аперацыі на вельмі высокім узроўні», — дадае ён.
Беларусы і ўкраінцы рэгулярна трапляюць да яго на лячэнне. Напрыклад, ён нядаўна апераваў палітвязня з Беларусі.
Пра спорт, здароўе і новае жыццё
Віктар на фотаздымках у сацсетках дэманструе добрую форму. На пытанне, як яму ўдаецца добра выглядаць, смяецца. Спорт застаецца важнай часткай жыцця Русіна, хоць часу на яго стала менш з-за працы. Аддае перавагу футболу, «а пасля футболу — піва».
Ён удзельнічае ў спартыўных спаборніцтвах лекараў пад эгідай Polska Izba Lekarska. Яшчэ ў Беларусі каманда ўрачоў выязджала на такія турніры і заваёўвала прызавыя месцы. Цяпер яна складаецца з беларусаў-эмігрантаў і рэгулярна ўдзельнічае ў спаборніцтвах.
У трэнажорную залу Віктар ходзіць рэдка, аддаючы перавагу сауну. Стараецца хадзіць туды перад і пасля дзяжурства.
«Я скажу, што ў плане здароўя, неспецыфічнага імунітэту, яна мяне вельмі выцягвае. Гадоў 15 таму сябры ўпершыню паклікалі. Я хадзіў смаркаты, хворы. Пачаў хадзіць — цяпер практычна не хварэю», — распавёў ён.
Хутка будзе тры гады, як Русін жыве ў Польшчы. Ягоную кватэру ў Гродне, за якую Віктар выплаціў крэдыт напярэдадні эміграцыі, арыштавалі. Але ён не скардзіцца на жыллёвыя ўмовы ў Польшчы. Наадварот, упэўнена глядзіць на сваю будучыню тут. Ён збіраўся з’язджаць з Беларусі яшчэ 10 гадоў таму. Нават спецыяльна вучыў англійскую мову для гэтага: «Вольнага паветра ў Беларусі мне капітальна не хапала».
Ён шкадуе, што не з’ехаў раней: «Калі б не губляў гэтыя 10 гадоў і з’ехаў, то было б яшчэ лепш! Хоць, што не складваецца — усё да лепшага».
Чытайце таксама: Больш за 3000 заплацяць толькі намесніку галоўнага лекара. Якія вакансіі для медыкаў ёсць у Гродне і вобласці
