Па гета з Русланам Кулевічам: гродзенцы прайшлі слядамі ахвяр Халакоста

У міжнародны дзень памяці ахвяр Халакоста журналіст Hrodna.life Руслан Кулевіч разам з фрык-тэатрам «Гексаген» арганізавалі экскурсію па тэрыторыі былога гета № 1. Паслухаць гісторыі пра гродзенцаў часоў Другой сусветнай прыйшло каля 100 чалавек.

Спецыяльна да экскурсіі арганізатары рэканструявалі знешні выгляд вязняў гета. Быў і жывы сведка тых падзей 84-й гадовы Пікаловіч Яўген Фёдаравіч, які ўсё жыццё пражыў каля гродзенскай сінагогі. На экскурсіі ён распавёў як выжывалі гродзенцы ў гета.

27 студзеня свет адзначае Дзень памяці ахвяр Халакосту. Менавіта ў гэты дзень у 1945 годзе Чырвоная армія вызваліла адзін з самых страшных канцлагераў Другой сусветнай вайны — Аўшвіц-Біркенаў.

У Гродне акупацыйныя ўлады абвясцілі аб стварэнні гета для яўрэяў 1 лістапада 1941 года. Гета № 1 знаходзілася ў квадраце вуліц Замкавая — Вялікая Траецкая (мяжа па яры) — Віленская, Савецкая. Цэнтральны ўваход у гета № 1 быў з боку вуліцы Замкавай.

Гета № 2 размяшчалася ў квадраце вуліц: праспект Касманаўтаў - Антонава — Лідская — Белуша — Паліграфістаў (былая «Слабодка»).

Вакол абодвух гета напярэдадні перасялення туды яўрэяў збудавалі агароджы з калючага дроту. Уваход быў арганізаваны толькі праз адну браму, якую ахоўвалі жандары і гестапаўцы. За самавольны выхад з гета пагражаў расстрэл на месцы або пакаранне праз павешанне. Яўрэі Гродна і яго ваколіц былі знішчаныя ў некалькі этапаў цягам 1941−43 гг.