Для беларусаў лічба «пяцьсот» — ужо даўно значна больш, чым проста трохзначны лік. Усё таму, што ўжо больш за 10 гадоў нашым грамадзянам абяцаюць сярэдні заробак у 500 долараў.
За гэты перыяд сярэдняя зарплата не толькі дасягала гэтай адзнакі, але і перавышала яе, а потым зноў падала і гэтак далей. Нягледзячы на гэта, шмат хто не перастае сцвярджаць, што такая зарплата існуе толькі на паперы.
Збольшага скептыкі маюць рацыю, фактычная сярэдняя зарплата ў Беларусі не запаветныя «папяццот», а нашмат вышэй. Разбіраемся, чаму афіцыйныя лічбы сапраўды могуць быць далёкія ад рэальных.
Зарплаты ў канвертах
Паводле афіцыйных дадзеных сярэдняя зарплата за кастрычнік 2019 года складала 1123 рублі, што па тагачасным курсе было каля 550 долараў «бруднымі». І каля 470 долараў на рукі.
Але гэта ўсяго толькі афіцыйныя лічбы. Даведацца, колькі беларусы атрымалі заробкаў у канвертах, немагчыма. Такі падыход наўрад ці можна сустрэць у дзяржструктурах або вялікіх арганізацыях, але для сярэдняга і малога бізнесу гэтая сітуацыя добра знаёмая. Больш за тое, частка людзей наогул можа быць на 0,5 або 0,25 стаўкі, атрымліваючы афіцыйна толькі 25−50% ад мінімалкі.
Так не толькі ў Беларусі
Тыя, хто працуе на поўную стаўку, таксама нярэдка афіцыйна атрымліваюць толькі суму, набліжаную да мінімальнай зарплаты. У наяўнасці заробкаў у канвертах няма нічога дзіўнага, бо ў большасці выпадкаў ад вылучаных працадаўцам 1000 рублёў на работніка на рукі ён атрымае толькі каля 560 рублёў. Астатняе з’ядуць падаткі і сацабарона.
Не толькі ў нашай краіне існуюць падобныя падаткі, у некаторых краінах адсотак адлічэнняў ад заробку яшчэ вышэй. Таму многія беларусы, якія паехалі на заробкі ў тую ж Польшчу, сутыкнуліся з той жа сітуацыяй: працадаўца афіцыйна плаціць толькі мінімальную зарплату.
Якіх зарплат не бачыць статыстыка
Так званыя «гаражнікі» і «халтуршчыкі» афіцыйна зарабляюць значна менш за сярэдні заробак альбо не зарабляюць зусім. Пры гэтым чалавек цалкам можа зарабляць свае 600−700 долараў, якіх не далічыцца статыстыка.
Акрамя таго, афіцыйная статыстыка не ўлічвае любыя неафіцыйныя падпрацоўкі. Ніхто ж не ведае, колькі ўмоўны маршрутчык або кіроўца аўтобуса штомесяц атрымлівае за кошт перадач.
Не бачыць афіцыйная статыстыка і чаявых афіцыянтам ад удзячных кліентаў.
У прымежных з ЕС раёнах дагэтуль хапае кантрабандыстаў і чаўнакоў. Колькі яны фактычна зарабляюць вядома толькі ім. Бо ўмоўны кантрабандыст можа афіцыйна працаваць вартаўніком за 400 рублёў.
Сюды ж можна аднесці і перагоншчыкаў аўто з Еўропы. Афіцыйна ж машыну прывозіць, растамажвае і прадае «вешалка-льготнік»,
а маржа застаецца ў фактычнага ўладальніка аўто.
Да асоб з рэгулярным, але неафіцыйным прыбыткам можна аднесці кіроўцаў, якія штомесяц зліваюць і прадаюць зэканомленае паліва, прастытутак, чыя дзейнасць забароненая ў Беларусі, ды і хабарнікі таксама не паказваюць атрыманыя грошы ў падатковых дэкларацыях. Значыць зноў афіцыйная статыстыка не атрымае фактычных дадзеных.
Зарплаты даўно вышэй за абяцаныя «папяццот»
Усе гэтыя аргументы ніякім чынам не паказваюць, што ў Беларусі ўсё добра і што асноўная маса насельніцтва годна зарабляе. У нашай краіне па-ранейшаму вялікая колькасць людзей атрымліваюць зарплаты значна ніжэй сярэдняй афіцыйнай, а розніца ў даходах паміж тымі, хто зарабляе шмат і ўсімі астатнімі працягвае расці.
Але трэба прызнаць: фактычная сярэдняя зарплата ў нашай краіне ўжо даўно вышэй абяцаных «папяццот». І самае яркае таму пацверджанне — вялізныя чэргі ў супермаркетах з поўнымі пакетамі прадуктаў, пастаянныя адкрыцці новых забаўляльных установаў і заторы на дарогах.
