Ежы і Тамара Кежкоўскія ў шлюбе з 1953 года — ужо 67 гадоў. Да Дня Закаханых яны распавялі нам, як ім удалося стварыць моцны шлюб і захаваць сямейныя адносіны на доўгія гадоў.
Кежкоўскія ўсё жыццё жывуць у Гродне. Ежы Мар’янавіч нарадзіўся ў 1928 годзе ў Варшаве і адразу пасля нараджэння з бацькамі пераехаў у Гродна, адкуль родам яго мама. Тамара Васільеўна (Баран) нарадзілася ў 1933 годзе ў Гродне, яе сямейны дом знаходзіўся там, дзе цяпер стаіць помнік-танк, але ў 1941 годзе ў яго трапіў нямецкі снарад. Гродзенцы перажылі вайну і пасля яе не з’ехалі ў Польшчу, як гэта рабілі многія.
Будучыя муж і жонка пазнаёміліся ў Новым свеце, на вуліцы Бялінскага. Яны сустрэліся ў Юзафа Компеля дома ў Навагоднюю ноч.
Т.В.: Юзік гэта мой стрыечны брат. У навагоднюю ноч з 1952 на 1953 год ён мяне запрасіў да сябе. Там былі яго сябры, сярод іх быў і Ежы. Я яго адразу заўважыла.
Е.М.: А я жыў там побач і ведаў добра Компеля. У яго і сустрэліся ўпершыню з Тамарай. Яна мне спадабалася, такая ціхая і спакойная дзяўчына. Тады я ўжо сустракаўся з іншай прыгожай жанчынай з Малышчына. Яна была мяне старэй на 10 гадоў, заўзятая такая полька. Я нават маме казаў, што ажаніўся з ёю, так падабалася. І мама ўжо пачала рыхтавацца да вяселля, пайшла да яе бацькоў дамаўляцца. Пасля гэтай размовы мы пасварыліся з нявестай. Я перастаў з ёй сустракацца і ўсю ўвагу пераключыў на Тамару.
Маладыя гродзенцы сустракаліся крыху больш за месяц і ўжо 10 лютага вырашылі ўзаконіць адносіны. Грошай на ўрачыстасць у іх не было.
Т.В.: Я заканчвала фельчарска-акушэрскую школу і па размеркаванні мяне маглі адправіць куды-небудзь далёка ад дома. І Ежы пабаяўся, што там будуць бегаць за мной іншыя мужыкі. Таму ён прапанаваў мне выйсці за яго, а я пагадзілася. Мы распісаліся перад размеркаваннем і мяне ўжо адправілі на практыку бліжэй да дому, у Гожу.
Е.М.: Вяселле не рабілі, куды там. Пасля вайны ўсе бедныя былі. Сабраліся толькі дома сваімі і ўсё. Дзве бутэлькі гарэлкі прынёс сябар і святочны абед прыгатавалі. Тады вяселле маглі адзначыць толькі так. Я быў рады, што Тамару нікуды не адправілі, жонка як ніяк. Жылі мы ў маёй мамы на Ажэшкі. Я працаваў на чыгунцы, а Тамару потым перавялі з Гожы ў Гродна ў анкадыспансер, які аб’ядналі ў будучыні з абласной бальніцай.
Праз год пасля вяселля Ежы Мар’янавіч захварэў на сухоты. Некаторыя ўрачы казалі, што ён не выкараскаецца, але яго маладая жонка зрабіла ўсё магчымае, каб муж жыў.
Т.М .: Неяк Ежы на паравозе адправіўся ў паездку. А як вярнуўся, у яго паднялася высокая тэмпература. Паклалі яго ў чыгуначную бальніцу і паставілі дыягназ — адкрытая форма сухотаў. Але адразу ж выпісалі, бо такім хворым там нельга было ляжаць. Хацелі яго перавезці ў Баранавічы, але я пайшла ў аблздраў і прасіла начальства, каб яго пакінулі ў Гродне. Хацела быць з ім побач у цяжкую хвіліну.
Мне дапамаглі, але доўга ў шпіталі яму не далі ляжаць. Сказалі забіраць дадому, мы на насілках неслі яго. Уяўляеце, у такім дрэнным стане быў. Прыйшлося ратаваць мужа, хоць нават яго мама казала кідаць і займацца асабістым жыццём, бо была маладая. Але я яго не кінула ў цяжкі час, мне вельмі дапамаглі мае бацькі, яны былі вернікамі людзьмі і сказалі быць з ім да канца. І разам мы выкараскаліся.
Е.М.: Дзе я падхапіў гэтую хваробу, нават і не ведаю. Можа ў час працы, бо вугаль тады быў вельмі дрэнным. А можа яшчэ падхапіў падчас нямецкай акупацыі. У нас тады дома жыў палонны рускі афіцэр, дапамагаў па гаспадарцы. І ён якраз хварэў на сухоты.
Калі я захварэў, мне было 26 гадоў. Вылечыўся дзякуючы Тамары. За гэта я ёй ўдзячны. Пасля хваробы я кінуў паліць і піць. Я і так мала выпіваў, асабліва пасля вяселля. Баяўся, што калі буду піць, то ўсе грошы будуць сыходзіць на алкаголь і гулянкі, і жонка кіне. А тады ў пасляваенныя гады многія рабацягі выпівалі і співаліся. А я застаўся верны сям'і.
У 1956 годзе ў Кежкоўскіх нарадзілася дачка Наташа. Муж і жонка сталі яшчэ больш працаваць, каб забяспечыць сям’ю ўсім неабходным.
Т.В.: Спачатку мы жылі на Ажэшкі з яго бацькамі. Усю зарплату аддавалі ім і праз тры гады яны купілі сабе дом у Азёрах. З’ехалі і пакінулі нам кватэру. Але на пачатку 1960-х дом знеслі і далі нам жыллё на Міра. На пятым паверсе, а я не хацела там жыць і абмянялі кватэру з іншай сям’ёй. Вярнуліся на Ажэшкі, толькі ў іншы дом. І ўяўляеце, зноў нас знеслі і далі жыллё на Паповіча. Так вось маталіся, працавалі і дзіця гадавалі.
Пасля мы зноў пераехалі, толькі ўжо на Дзяржынскага, там жывем і сёння. Трымалі гаспадарку і агарод. Ежы працаваў ужо на тонкасуконным, а ў начны час падпрацоўваў качагарам. А я працягвала ў бальніцы працаваць, заўсёды на 1,5 стаўкі. Таму ў мяне сёння добрая пенсія. Часам пасля працы мужу дапамагала. Для нас самы шчаслівы час быў - гэта калі нарадзілася Наташа. Радаваліся і глядзелі як яна расла.
Кежкоўскія кажуць, што залог поспеху іх сямейнага жыцця ў тым, што яны шмат працавалі і заўсёды былі разам.
Е.М.: Мы не лаяліся, я заўсёды падпарадкоўваўся жонцы. Яна ў нас у сям'і галоўная: як скажа, так і будзе. Усю зарплату заўсёды ёй аддаваў. Тамара Васільеўна не хацела падарункаў, толькі казала — давай грошы. Таму сямейным бюджэтам яна да гэтага часу распараджаецца.
Т.В.: Вось так і пражылі да старасці. Ні ў якія рэстараны не хадзілі, на мора не ездзілі. Ніякай рамантыкі. У Польшчы была адзін раз і ўсё. Не было магчымасці ў нас раз’язджаць. Мы больш у беднасці жылі. Раней зусім іншае жыццё было. Радасць была, калі выбіраліся ў кіно. На танцы не хадзілі, мы нават танцаваць не навучыліся за столькі гадоў. Калі шчыра, то нават туды і не цягнула.
Праца і дом. Так што наша жыццё салодкім не было ніколі, заўсёды даводзілася працаваць. Пражылі жыццё, ну і добра. Дай Бог, каб памерці было лёгка, каб не быць клопатам. А так дзякуй, што пражылі такое доўгае жыццё. Хтосьці пытае наш сакрэт даўгалецця, але я скажу так: мы працавалі, правільна сілкаваліся і нідзе не бадзяліся.
Ежы Мар’янавічу ў гэтым годзе будзе — 92, а Тамары Васільеўне — 87. Разам яны 67 гадоў і ўсё жыццё жывуць у Гродне. Іх родны горад разрастаўся на вачах.
Т.В.: Ведаеце, мы жылі за польскім часам, пры немцах і саветах, але ў незалежнай Беларусі нам лепш за ўсё жывецца. Усе, хто да нас прыходзіў, усё хапалі сабе. Зараз мы спрабуем зрабіць сваю дзяржаву і жыць у сваёй краіне лепш за ўсё. Чым мы цяпер займаемся? Яшчэ ў мінулым годзе саджалі бульбу каля дома, так што можна нас убачыць яшчэ ў агародзе. Ежы шмат чытае, часам глядзіць тэлевізар. І ходзіць у дзве бібліятэкі.
Е.М.: Так, я люблю чытаць. Мне падабаецца пазнаваць нешта новае. Стараюся хадзіць на сходы партыі БНФ, чытаю «Народную волю». Бо па тэлевізары няма чаго глядзець, адна прапаганда. Амаль як у саветаў. Надакучыла слухаць гэтыя навіны за ўсё жыццё. Усё што яны гавораць па тэлевізары, гэтага мы не бачым.
Ну і ў горад з Тамарай мы выбіраемся праз дзень. То ў краму, то на рынак. Галоўнае рухацца, а не сядзець дома. Была справа, хадзілі скардзіцца на каўбасу, што вады шмат сталі дадаваць. І на такое мы здольныя сёння. Праезд у транспарце для нас бясплатны, так што можна катацца хоць кожны дзень. Месца не заўсёды саступаюць, але мы не крыўдзімся.
У міжваенны час Гродна набыло незвычайную славу. Горад стаў месцам прыцягнення незвычайных турыстаў - тых,…
Ці хапае ў цэнтры Гродна прадуктовых крам? Спрэчкі наконт гэтага выклікала адкрыццё на перакрыжаванні Савецкай…
Прыбраныя ялінкі, свечкі, навагоднія вянкі і гірлянды, аксаміт, светлы ці цёмны фон на выбар. Гродзенскія…
Улады стварылі новую платформу “меркаванне.бел”. Яе пазіцыянуюць як анлайн-пляцоўку, на якой кожны зможа ў вольнай…
Калекцыя адзення гродзенкі Кацярыны Карлацяну дэбютавала гэтай восенню на Парыжскім тыдні моды. А пачыналася ўсё…
Гродзенец Раман Нагула амаль паўжыцця працуе з дрэвам. Школьнікам ён пачынаў з бейсбольных біт, а…