Беларускае кіно не стаіць на месцы — пра гэта відавочна кажа незалежны фільм «II» маладой рэжысёркі Улады Сяньковай. Наш сінематограф рухаецца ў розных напрамках, але родны глядач пра яго ці не ведае ці проста ігнаруе.
Першую плынь прадстаўляе «Беларусьфільм», які жыве як «нацыянальны набытак» за кошт бюджэту. Яго залатая эпоха скончылася яшчэ ў часы перабудовы, а сучасныя творчыя канвульсіі не спараджаюць нічога вартага.
Другі напрамак спрабуюць развіваць незалежныя кіношнікі сваімі сіламі, без дапамогі дзяржавы. Адным з іх з’яўляецца і Улада Сянькова.
Беларуская школа: алкаголь, ранні сэкс, булінг
Фільм «II» у жанры моладзевай вострасацыяльнай драмы знялі пры падтрымцы ЮНЕСКА. Удзел гэтай арганізацыі паўплываў на выбар цэнтральнай тэмы карціны: аўтар спрабуе расказаць аб банальным няведанні грамадства пра ВІЧ. Уся умоўная дыскусія праходзіць праз ракурс сучаснай беларускай школы, у якой квітнеюць не самыя лепшыя з’явы: брыдкаслоўе, алкаголь і цыгарэты ў вясёлых кампаніях, ранні сэкс і булінг. Пра ўсё гэта не ведаюць (або ведаюць, але спрабуюць заплюшчыць вочы) дарослыя, якія жывуць у сваім Сусвеце.
Галоўная гераіня Насця таксама з’яўляецца ўдзельнікам гэтага змрочнага грамадства, але яе знешні выгляд сонечнага анёлка ўсяляе нямую надзею на светлую будучыню. Пра гэта кажуць яе схаваныя рамантычныя пачуцці да маладога выкладчыка і сяброўства з «разумненькім-сціпленькім» Сашам.
Саша — ізгой для нашага грамадства. За знешнія дадзеныя кволага хлопца абвінавачваюць у гомасэксуалізме, вопратку ператвараюць у анучы, а на кожным куце чуваць слова «п…р». Гэтыя двое ўсвядомяць, што ў нашай краіне рабіць ужо няма чаго і спрабуюць вучыць польскую мову, спадзеючыся паступіць за мяжу. Але ўсё змяняе тэст на ВІЧ…
Пра гэта не здымаюць у Беларусі
Карціна Улады Сяньковай доўжыцца ўсяго толькі гадзіну, але за гэты час яна змагла кінуць у твары беларускіх гледачоў страшную праўду. Аўтарка абрала для гэтага небяспечнае школьнае асяроддзе, дзе баяцца выпускаць за парог сур’ёзныя праблемы. У свеце «школьных мрояў» усё добра, калі ўсё выдатна, а любое адхіленне ад нормы не вітаецца.
Улада здолела пра гэта расказаць больш, чым любы іншы наш рэжысёр, проста таму, што пра гэта не здымаюць у Беларусі. Магчыма, атрымалася танна, ручная камера рэзала вочы падчас летаніны аператара за акцёрамі, рэзкі гук зліваўся і не даваў ацаніць усе дыялогі, а мацюкі не заўсёды былі да месца. Але за смеласць аўтару варта дараваць дробныя тэхнічныя хібы.
У першай палове фільма, дзе старшакласнікі гарэзуюць як чэрці, прадзімае часам «аматаршчынай» і не заўсёды атрымліваецца злавіць сэнс таго, што адбываецца. Але ў другой частцы, калі аўтар акунае галоўную гераіню ў «бруд» каласальных аб’ёмаў, галоўны канфлікт атрымлівае неймаверную дозу ўспрымання, а фільм захоплівае з велізарнай сілай. Напал негатыву пачынае прачышчаць свядомасць і нагадваць пра існаванне праблем, пра якія мы імкнемся не памятаць.
Шкада, што фільм убачаць нямногія
Ва Улады фільм атрымаўся як удар пад дых сістэме, толькі шкада, што яго ўбачыць толькі вузкае кола дасведчаных людзей. Нягледзячы на ўвесь бруд і ўзроставыя абмежаванні «18+», яго варта паказваць старшакласнікам, бо гэта фільм пра іх і для іх. Толькі шкада, што старэйшае пакаленне ў фільме атрымала «смяротны дыягназ» і няздольнае зразумець сваіх дзяцей. Ім варта даць шанец.
