Спадчына

«Гродзенскія анёлы» спусціліся з нябёсаў на могілкі. Там прайшла прэзентацыя кнігі Святланы Несцярэнкі

«На могілках! А дзе ж яшчэ праводзіць прэзентацыю? Аўтарка кнігі пра гродзенскі праваслаўны некропаль Святлана Несцярэнка ні хвіліны не сумнявалася, што жадаючыя пазнаёміцца ​​з кнігай і атрымаць аўтограф не спалохаюцца гэтага месца. Бо сама Святлана яго горача любіць і добра ведае. Аб тым, як з’явілася кніга і з якімі гісторыямі пазнаёмяць чытачоў «Гродненские ангелы», яна распавяла для Telegram-канала «Тётя Ира разрешила».

На гродзенскія могілкі - праз Пер Лашэз

Святлане Несцярэнцы амаль 70. Па прафесіі яна эканамістка, а па прызванні - фатографка. Цяпер Святлана на пенсіі і кажа, што без хобі жыццё было б сумным. У мастацкай фатаграфіі яе любімая тэма — архітэктура. Працы Несцярэнкі адзначалі дыпломамі міжнародных конкурсаў і дэманстравалі на некалькіх персанальных выставах.

Чытайце таксама: Балконы, двери, окна: гродненка 10 лет фотографировала Гродно в деталях

Некропалямі Святлана зацікавілася яшчэ ў маладосці.

«Патрапіла ў Львове на старыя могілкі і была ўражана прыгажосцю помнікаў. У Парыжы на Пер Лашэз правяла цэлы дзень — і не хапіла! Гродзенскія могілкі пачалі фатаграфаваць з 2000-х».

Праз фатаграфіі Святлана Несцярэнка пазнаёмілася і з гродзенскім гісторыкам Андрэем Вашкевічам.

«Спачатку проста дзялілася здымкамі, потым пачала шукаць інфармацыю пра пахаваных і захапілася. А потым Андрэй прапанаваў напісаць кнігу».

Тры гады неверагодных гісторый

Частка інфармацыі ў кнізе — з асабістых архіваў Андрэя Вашкевіча, якімі ён падзяліўся з аўтаркай. Таксама Святлана Несцярэнка выкарыстоўвала дадзеныя з кнігі Валерыя Чарапіцы «Гродзенскі праваслаўны некропаль». Большую частку склалі і ўласныя архіўныя знаходкі.

«Працавала прыкладна тры гады. Для пошукаў імя пахаванай пад металічнай капліцай дзяўчыны прыйшлося ехаць у Пецярбург. Там і знайшла нататку аб яе пахаванні ў старой гродзенскай газеце. Калі складала радавод дзяўчыны, вельмі дапамагалі мясцовыя гісторыкі і краязнаўцы. Для гісторыі „Анёл-захавальнік 102 палка“ звязвалася з краязнаўцамі з Валдая і Цверы. Гэта было вельмі цікава. Збіраючы матэрыял для кнігі, паралельна напісала шмат артыкулаў для мясцовай прэсы».

Таксама дапамагаў у працы над кнігай і святар Марфінскай царквы — храма, які стаіць на могілках — айцец Павел. Гісторыя «22 чэрвеня, роўна ў 4 гадзіны» з’явілася дзякуючы таму, што ён убачыў, як людзі даглядаюць старую магілу, падышоў і распытаў.

Ад новых імёнаў да могілкавай моды

«Анёльскіх» гісторый набралася больш, чым на 180 старонак. Уся інфармацыя ў кнізе падзелена на тры часткі:

  • «Могілкавыя гісторыі» — 14 апавяданняў пра людзей, там пахаваных. Сем з іх — зусім новая інфармацыя. «Асабліва ганаруся тым, што знайшла імя дзяўчыны, пахаванай пад сіняй капліцай, і ўстанавіла там таблічку», — адзначае аўтарка.
  • Другі раздзел кнігі - «Могілкавая мода». Тут сабраны артыкулы аб сімволіцы, крыжах, гродзенскіх майстрах і прыкладах эпітафій.
  • Трэці раздзел — гэта самы поўны на сённяшні дзень спіс пахаваных — тых, чые магілы ўдалося ідэнтыфікаваць, з пачатку XIX стагоддзя па 30-я гады XX стагоддзя. «Амаль пра кожнага з іх ёсць хаця б нейкая інфармацыя. А вось аб людзях, пахаваных пазней, ніякай інфармацыі няма. На жаль, старыя спісы пахаваных згублены назаўжды — падчас вайны згарэлі ўсе дакументы ў царкве. А адразу пасля вайны быў наладжаны ўлік і спісы пахаваных ёсць ва ўпраўленні могілкамі».

Ці ёсць жыццё пасля могілак

Кніга «Гродненские ангелы» выйшла ў выдавецтве «ЛитАРы» ў верасні 2024 года. Разам з гісторыямі чытачы знойдуць тут шмат каляровых фатаграфій.

А Святлана Несцярэнка ўжо рыхтуе для публікацыі новыя фатаграфіі. Яны стануць ілюстрацыямі для кнігі Андрэя Вашкевіча пра кафляныя печы, якія захаваліся ў Гродне.

Чытайце таксама:

Падзяліцца

Апошнія запісы

Навучыцца экалагічна выказваць эмоцыі, прыгатаваць моці і станцаваць K-pop: якія гурткі для дарослых ёсць у Гродне

Калі звыклыя хобі ўжо надакучылі і больш не прыносяць задавальнення, самы час выйсці за межы…

19 верасня 2024

«Раней было развіццё, сёння — захаванне таго, што існуе». Як мiжнародны фестываль тэатра лялек у Гродне стаў «зборам» сяброўскіх краін (і чаму на яго ўсё ж варта ісці)

Мастацтва тэатраў лялек у Беларусі ўзнялося надзвычай высока і 30 гадоў трымала планку якасці. Беларускіх…

18 верасня 2024

Прыгожая хімія і лагічны падыход. Як беларуска ў Беластоку занялася рэпетытарствам

У Беларусі Света выкладала хімію ў каледжы і працавала ў антыдопінгавай лабараторыі. Зараз яна жыве ў…

17 верасня 2024

52 ахвяры: гісторыя Станіслава і Яніны Збоньскіх — серыйных забойцаў, якія любілі Гродна

Гродна 100 гадоў таму праславілася як “база” серыйных забойцаў Збоньскіх. Адсюль з вуліцы Фабрычнай, 9 цягам…

15 верасня 2024

«Трэба дзесьці быць дзіваком, вар’ятам». Руслан Кулевіч — пра 4 гады эміграцыі, прабачэнні Бондаравай і як улады шукалі яго мёртвага бацьку

Журналіст Hrodna.life Руслан Кулевіч летам 2020-га збіраўся згуляць вяселле, а да канца года - выпусціць…

12 верасня 2024

Смачна, танна і атмасферна: сабралі 11 сталовых Гродна, куды дакладна варта зайсці

Лета скончылася, адпачынкі - таксама. Прыйшоў час задумацца, дзе паесці падчас перапынку на працы. Hrodna.life…

6 верасня 2024