Помнікі на могілках у Беларусі, як правіла, падпісваюць па-польску (католікі) або па-расійску (праваслаўныя). Цяпер рускамоўныя надпісы не рэдкасць і на надмагіллях з каталіцкай сімволікай. Беларускамоўных помнікаў мала. Гэта найчасцей надмагіллі настаўнікаў роднай мовы на вясковых могілках або помнікі людзям, звязаным з беларускай нацынальнай справай у гарадах.
На Гродзеншчыне ёсць толькі адныя вясковыя могілкі, дзе добрая палова надмагілляў падпісана на беларускай мове. Гэта вёска Жодзішкі ў Смаргонскім раёне. Жодзішкі - цэнтр старой каталіцкай парафіі з цудоўнымі краявідамі над Вяллёй, захаванымі броварам, вадзяным млыном і будынкам былога езуіцкага калегіума, дзе традыцыйна для Беларусі цяпер месціцца псіхіятрычны шпіталь.
Чым жодзішкаўцы так адрозніваюцца ад жыхароў суседніх парафій, што ўжо шмат гадоў падпісваюць надмагіллі на беларускай мове, а не па-польску?
Справа ў тым, што ў 1921 — 1927 гг. пробашчам у Жодзішках быў вядомы беларускі патрыёт ксёндз Вінцэнт Гадлеўскі. З 1924 г. ён выкарыстоўваў у касцельных казаннях беларускую мову, што было з радасцю сустрэта большасцю жыхароў Жодзішак.
Польскія ўлады хутка зразумелі, што беларуская актыўнасць аднаго ксяндза можа выклікаць у Заходняй Беларусі ланцуговую рэакцыю і народ масава пачне патрабаваць увядзення беларускай мовы ў касцельнае жыццё, а гэта паставіць пад сумнеў даўнюю ідэалагічную звязку «католік — паляк». Таму ксяндза Вінцэнта Гадлеўскага абвінавацілі ў антыдзяржаўнай дзейнасці і на два гады пасадзілі ў турму.
Але жодзішкаўцы захавалі высокі ўзровень беларускага патрыятызму, беларуская мова для іх — не проста вясковая гаворка, а праява гонару і партыятызму. Менавіта таму былыя парафіяне ксяндза Гадлеўскага — Грыбы, Бабкі, Чырыцы, Дудзінскія, Ярмакі, Усаевічы ляжаць у магілак з помнікамі, напісанымі на мове продкаў.
“Каб цябе пярун забіў!” - адзін з найбольш вядомых беларускіх праклёнаў. У 1934 і 1935…
З надыходам цяпла ў заходніх рэгіёнах Беларусі - Гродзенскай і Брэсцкай абласцях - сталі з'яўляцца…
Змяшаць два знаёмыя спосабы афарбоўкі яек і атрымаць аліўкавы колер, знайсці спосаб з дапамогай хімічнай…
Яніна Міхайлаўна Земба нарадзілася ў Гродне ў 1934 годзе. Падчас нямецкай акупацыі яе маму вывезлі…
«Еўрасаюз нам не патрэбен!» Гэты наратыў папулярны не толькі ў беларускай прапаганды, але і ў…
У пошуках лепшага жыцця тысячы людзей выязджалі з беларускіх зямель больш за сто год таму.…