На адным з грамадскіх абмеркаванняў у Гродне сапраўды ўзгаднілі знос гістарычных казарм на Шчорса — але ніхто не заўважыў. Галасы за захаванне будынкаў загучалі, калі адзін з будынкаў ужо зруйнавалі, хаця рашэнне пра гэта прынялі паўгода раней. Як так магло адбыцца, напісаў канал Urban Hrodna.
Канал публікуе афіцыйны адказ Гродзенскага гарвыканкама на зварот, звязаны з руйнаваннем царскай казармы на Шчорса, 2. У ім сказана, што на стадыі падрыхтоўчых работ выявілі, што апорная здольнасць асноўных канструкцый будынкаў не адпавядае норме. У час дадатковага абследавання ў апорных сценах знайшлі значныя дэфекты. Фізічнае зношванне будынкаў склала 79%.
Зносіць «неналежныя апорныя канструкцыі» вырашыў архітэктурна-горадабудаўнічы савет пры Гродзенскім гарвыканаме 22 жніўня 2023. Цэглу ад старога будынка абяцаюць выкарыстаць у абліцоўцы новага — але пасля праверкі на марозаўстойлівасць, для «захавання акцэнтных месцаў гістарычнага аблічча будынка».
Рашэнне аб зносе будынкаў з’явілася ў выглядзе некалькіх слоў на с. 15 і 18 другой па ліку, 268-старонкавай, справаздачы аб АУНА (ацэнцы ўздзеяння на навакольнае асяроддзе) у кастрычніку 2023 года.
Будынкі, размешчаныя па вул. Шчорса, 2 і 4, не ўнесены ў Дзяржаўны спіс гісторыка-культурных каштоўнасцей Беларусі, таму ўзгадняць праект у Міністэрстве культуры не трэба.
Згодна з першай справаздачай аб АУНА (грамадскае абмеркаванне ў Гродне было ў красавіку-траўні 2023, дакументы яшчэ даступныя на сайце гарвыканкама), праект рэканструкцыі не прадугледжваў знос будынкаў, а толькі дэмантаж усёй «начынкі»: прыбудоў, падлогаў, лесвіц, унутраных перагародак, даху, ганка.
На Шчорса, 2 мусіла ў выніку быць два паверхі, на іх разам 30 кватэр, а таксама ўбудаваны гараж на 12 месцаў на цокальным паверсе. Адзнака падлогі гарышча (паказнік вышыні будынка) мусіла быць на вышыні 8,16 м.
На Шчорса, 4 планавалі надбудаваць трэці - мансардны — паверх, каб там было 45 кватэр — і таксама ўбудаваны гараж на 12 месцаў на цокальным паверсе.
Унутры цагляную кладку збіраліся экспанаваць у тым ліку нават у санвузлах. Страчаную кладку яшчэ тады планавалі аднавіць цэглай ад разбівак.
У пратаколе па выніках абмеркавання сказана, што заўваг і прапаноў па справаздачы аб АУНА не паступіла.
Грамадскае абмеркаванне ў Гродне самога праекта праходзіла ў кастрычніку-лістападзе 2022 года. Тады гродзенскі гісторык Мечыслаў Супрон звярнуў увагу на няслушнае пашырэнне аконных праёмаў - і як вынік, істотнае скажэнне гістарычнага выгляду будынка. Ён скіроўваў свае заўвагі ў гарвыканкам, але вокны пашыраць не перадумалі. Зараз праект і пратакол па выніках яго грамадскага абмеркавання на сайце гарвыканкама недаступны.
Чытайце таксама: «Ідэальны варыянт для чыноўнікаў - калі грамадства маўчыць». Ці можна было захаваць царскія казармы на Шчорса
У чэрвені 2023 на Шчорса, 2 пачалі працы — прыбіралі старую сталярку і будаўнічае смецце. У верасні з’явілася новая, другая справаздача АУНА. З яе зразумела, што праекты змянілі.
У справаздачы, што цікава, дадаўся раздзел «Кароткая гістарычная даведка». Ён расказвае пра гісторыю ваеннага гарадка 1880-х гадоў, часткай якога і ёсць гістарычныя будынкі № 2 і № 4.
А таксама ў пералік планаў на дэмантаж — тых жа перакрыццяў, лесвіц, даху і ганка, — дадалі і ўласна апорныя сцены. Яны мусяць «захоўвацца фрагментарна» і адбудоўвацца нанова.
Таксама на Шчорса, 2 вырашылі надбудаваць яшчэ адзін паверх і зрабіць больш кватэр — 39 (у іншым месцы той жа справаздачы — 40). Адпаведна адзнака падлогі халоднага гарышча перамясцілася вышэй, на ўзровень 11,02 м.
Ці звязаная са з’яўленнем +1 жылога паверха неадпаведнасць апорнай здольнасці сценаў нарматывам, мы не ведаем.
На Шчорса, 4 таксама вырашылі дэмантаваць апорныя сцены (захаваўшы фрагментарна) і адбудаваць іх нанова. Колькасць кватэр вырасла да 54, але дом застаўся па плане трохпавярховым.
Ад гаражоў у цокальных паверхах абодвух дамоў адмовіліся, замест іх з’явілася тэхнічнае падполле.
Паводле справаздачы аб АУНА, адмова ад рэалізацыі праекта немэтазгодная, а сярод плюсаў яго рэалізацыі адзначана «аднаўленне гістарычнага аблічча забудовы па вул. Шчорса». Атрымліваецца, знос арыгінальных будынкаў мае прывесці да аднаўлення гістарычнага аблічча.
Паводле пратаколу па выніках другіх грамадскіх абмеркаванняў справаздачы аб АУНА ў Гродне аніякіх заўваг не паступіла. Падобна, ніхто з гараджан і зацікаўленых спецыялістаў у час паўторнага «абмеркавання» не заўважыў, што ў 268-старонкавым дакуменце на сайце гарвыканкама дадалося некалькі слоў, якія вырашалі лёс будынкаў.
Чытайце таксама: «Выказанае на кухні мала каго хвалюе». Юрыстка расказала, як уплываць на чыноўнікаў законным спосабам
У Гродне працуе рэстаран «Беласток», а ў польскім Беластоку – бар Grodno. У 1974 годзе…
Гродзенскія кантралёры - самыя суровыя, а пасажыры - самыя дружныя. Квіток можна на выхадзе з…
Раніцай гродзенка Людміла Юрахно як звычайна пайшла на працу, але дадому вярнулася толькі праз паўгода.…
Гродзенцы скардзяцца, што шмат якія ўстановы ў горадзе выглядаюць аднолькава. Напрыклад, некаторых расчаравалі рэндары інтэр'ераў…
Адчуць таямнічую атмасферу Хэлоўіна можна ў розных месцах Гродзеншчыны: у рэгіёне мноства закінутых сядзіб, старажытных…
Гродзенка Кацярына Карлацяну, заснавальніца брэнда Krikate ("Крыкейт"), паказала сваю калекцыю на Тыдні моды ў Парыжы.…