«Былых гітарыстаў не бывае». Арцём «Калян» Пузыня нанова запісаў альбом, над якім працаваў 10 гадоў таму

«Надакучыла граць на кухні самому сабе — сталу, сценам, імбрычку», — прызнаецца музыкант. Рашэнне ўспомніць па чарнавіках і сабраць разам музыку, якую 10 гадоў таму ствараў у праекце Opus Magnum, ён тлумачыць жаданнем «пакінуць след у гісторыі». Час гэтай музыкі і яго не прайшоў, упэўнены Арцём. Ён распавёў для Hrodna.life, як «захварэў» на музыку, хто дапамог вярнуцца да слухачоў і чаму сапраўдны гітарыст ніколі не бывае «былым».

Вырашылі граць рок і адрошчваць валасы

Зараз Арцёму 34 гады. У музычных метал-гуртах ён грае з восьмага класа. «Калян» вучыўся ў школе № 18 з музычным ухілам па класе гітары. Тады разам з аднакласнікамі яны стварылі гурт «Eclipse».

«Знайшлі барабанную ўстаноўку, электрагітары і вырашылі граць рок. Адміністрацыя была не супраць. Песні спявалі на рускай, выступалі ў школе і на іншых пляцоўках, — успамінае пра пачатак творчай кар’еры Арцём. — Алег „Варона“ падсадзіў на Rammstein і Metallica і панеслася. Пачалі развівацца і адрошчваць валасы».

Далей «па музыцы» Арцём не пайшоў. Яго праца зараз звязаная з паверкай і рамонтам прыбораў кантролю — манометры, тэрмометраў і вагаў. Музыка засталася хобі і аддушынай.

«Калі б гэта стала маёй прафесіяй, то я б да яе так не ставіўся. Хутчэй за ўсё, было б як на звычайнай працы: прыйшоў і сышоў. А так я ўкладваю час і душу», — кажа Арцём Пузыня.

Гралі проста «ў стол»

Пазней музыку запрасілі ў гродзенскі гурт Discord. У гэты час, па ўспамінах Арцёма, было шмат канцэртаў у клубах і «пастаянны варушняк».

«У 2010 не быў так развіты інтэрнэт. Людзі не казалі тады „гук гаўно, за што я буду хадзіць, грошы плаціць“. Яны ішлі на канцэрт і проста тусілі. Прыходзіла па 100 чалавек. Крута было».

Да мінусаў таго перыяду Арцём адносіць адсутнасць любых вынікаў - музыкі былі «зараджаныя проста граць».

«Не было выразна пастаўленай задачы і мэты нешта запісваць. Гралі і гралі, на гэтым усё. Я зараз разумею, што гэта вялікі недагляд, усё гэта было ў стол, а стол ты выкінеш на вуліцу і наогул нічога не застаецца».

За ўвесь час у музыкаў засталося толькі пару «дэмак», запісаных на дыктафон.

У пачатку 2000-х Арцём граў адначасова ў некалькіх групах. Звычайна на гітары, але мог сесці і за барабаны. Усе інструменты ён асвойваў самастойна.

Opus Magnum зарадзіўся прыкладна ў 2007 годзе, калі Арцём з «Варонам» хадзілі на «Каложу» і гралі каверы.

«Музыка ў дамінатарах была цяжкая, я захацеў чагосьці спакойнага. Пачаў складаць. Трэкаў хапіла на альбом», — сказаў Арцём. Музыку здалося, што музыка атрымалася дурнаватай — «пасядзець вечарам аднаму і падумаць, не больш за тое». Тады праект так і застаўся няскончаным.

Вярнула ў музыку песня пра Беларусь

Падзеі 2020 года паўплывалі на музыку, і нарадзілася кампазіцыя «Прысвячаецца крышталёва чыстай і незалежнай Беларусі». «Усе ў трансе хадзілі, а ў мяне ўсё вылілася ў гэтую кампазіцыю. Запісаў відэа, зрабіў свой канал і „выйшаў у людзі“ праз інтэрнэт», — распавёў Арцём пра тое, як «размарозіўся» праект. Але аказалася, што музычны свет за гэты час моцна змяніўся.

Дыскі больш не кацяць. А што трэба?

Арцём хацеў запісаць альбом і выпусціць пару дыскаў, як планаваў 10 гадоў таму, але перадумаў. Музыка стаў шукаць інфармацыю пра размяшчэнне і прасоўванне музыкі на лічбавых пляцоўках.

«Адправіў 300−400 лістоў у розныя лэйблы па ўсім свеце. Адказалі 15. Асабліва добрых прапаноў не паступала. Гэта зразумела — хто я такі».

«За апошнія чатыры гады людзі не выпускаюць альбомы, толькі EP (міні-альбом) па 3−5 песень або асобныя сінглы. Усё выпускаецца на лічбавых пляцоўках», — пракаментаваў музычны дырэктар і гукарэжысёр студыі «ForZ» у Мінску Зміцер Галадко. За два гады яго студыя выпусціла толькі чатыры альбомы. Па словах Змітра, сінглы і ЕР лягчэй раскруціць і яны пакрываюць больш аўдыторыі за год.

Добра запісваць, калі слухае «чужое вуха»

Зміцер — музыка паводле адукацыі, і пра карысць «чужога вуха» пры запісу ведае з уласнага досведу. «Я даўно ў тэме запісу з вакалістамі, тэхнічна магу падказаць. Сам люблю, калі пішу, каб хто-небудзь прысутнічаў і сказаў з боку: падабаецца ці не. Я лічу, што гэта карысна. Добрая, правільная крытыка — яна спрыяе добрамузапісу».

Раней праблем з доступам да аўдыторыі ў беларускіх музыкаў не было.

«Калі я быў малым, у 2000-х, мы бралі гітары, з нагі адкрывалі любы клуб. Казалі: „Давайце мы будзем у вас граць, прывядзем натоўп людзей, а вы нам адсотак з касы або з бара аддасце“. Мы гралі ўсюды — у барах, ДК, на вуліцы, — кажа Зміцер. — Было проста і лёгка атрымаць дазвол. Зараз зроблена ўсё, каб рэалізацыя музыкаў была як мага цяжэйшай. Увялі ліцэнзіі, „гастролькі“ канцэртныя і яшчэ нешта».

У такіх умовах, лічыць Дзмітрый, бэнду-пачаткоўцу складана расці і шукаць свой твар. «Калі граеш канцэрты, ты бачыш, як трэба рухацца, што людзям заходзіць, што не. З гэтага робіцца творчасць. [Становіцца зразумела], як граць жыўцом, як натоўп сябе паводзіць — ты атрымліваеш досвед». Зараз праца ў студыі і гранне па «кропках» — практычна адзіная альтэрнатыва для маладых музыкаў. «Каманды прыходзяць да мяне, проста рэпетуюць ад сілы паўгода, а потым развальваюцца. Бо гэта нецікава — проста прыходзіць і рэпетаваць. Цікава атрымліваць кайф і канцэртныя эмоцыі, развівацца, паказваць сябе. Вось мы рэпетавалі, нават калі граць не ўмелі! Выходзілі на сцэну і проста кайфавалі. Цяпер гэта складана атрымаць музыкам».

Праз адарванасць ад аўдыторыі беларускім музыкам складана разумець, што ты «прадаеш», і рабіць запатрабаваны музычны прадукт. «Калі яны не ўзаемадзейнічаюць з публікай, яны гэтага і не ведаюць, — лічыць Зміцер. — Музыку трэба выходзіць на сцэну і кайфаваць! Ты бачыш па публіцы рэакцыю. Гэта дапамагае рабіць музыку, якая чапляе і гайдае».

Прэм’ера праз 10 гадоў

Свой альбом з мінулага Арцём вырашыў запісаць у «VIKSTUDIO» у гродзенца Аляксандра Вікуньі-Арыета.

«Прыйшоў да Сашы, зрабіў пробны запіс. Ён паказаў, што можа зрабіць з гукам — мне спадабалася, і я пайшоў рыхтавацца да запісу, падточваць тэхніку», — распавёў Арцём.

Аляксандр займаецца запісам, звядзеннем, майстарынгам, а таксама прадастаўляе паслугі сесійных музыкаў. Гэта значыць, што на яго студыі нават музыку-пачаткоўцу дапамогуць зрабіць песню з нуля.

У студыю звяртаюцца блэк-металісты, поп-рок музыкі, мясцовыя барды і джазмэны. «У мяне студыя, такая, правінцыйная. Я, фактычна, займаюся ўсім». Асноўныя замоўцы ў Аляксандра — выхадцы з гродзенскай музычнай тусоўкі. Галоўная рэклама і гарантыя якасці - «сарафаннае радыё».

Прыйшоў час здзейсніць юнацкую мару

Арцём не браў у рукі гітару два гады. Нават музыку не слухаў асабліва — з-за занятасці. «Пачаў запісваць альбом, з’явіліся новыя кампазіцыі, і зноў запаў у музычную залежнасць, — патлумачыў Арцём, чаму вырашыў запісаць альбом. — Прыйшоў час завяршыць і выканаць юнацкую мару, захацеў „наслядзіць“ у гісторыі».

На думку Арцёма, былых гітарыстаў не бывае, і гэта «хвароба». «Чым больш я граю, тым больш захворваю», — сказаў музыкант.

Вяртацца ў метал-гурт ён не збіраецца. «Даў сабе абяцанне, што метал граць ужо не буду. Слухаць — так. Граць — ужо не тое». Кажа, што зараз у яго іншыя прыярытэты, сярод якіх праца і трэніроўкі. І - іншая музыка.

15 студзеня ў сеціве выйшаў альбом «In remember of…» Opus Magnum. Гродзенская прэм’ера альбома пройдзе 29 студзеня 2022 года ў тату-салоне «Адважнае сэрца». Арцём хоча зрабіць на прэзентацыі ўсё, як у альбоме — з другой гітарай. Падыграць другую партыю музыка папрасіў «Варону», з якім яны гралі ва ўсіх гуртах і хто першы падсадзіў яго на цяжкую музыку. Будзе гучаць адна кампазіцыя з першага альбома «Ember» 2007 года. Арцём плануе 5 лютага прэзентаваць альбом у Менску.