Лаўрэат Нобеля па медыцыне мае карані з Гродзеншчыны? Так, але не з таго раёну, які спачатку назвалі

Лаўрэат Нобелеўскай прэміі па фізіялогіі і медыцыне Віктар Амброс мае беларускія карані. Пра гэта напісалі некаторыя беларускія медыі. Аднак узнікла блытаніна з лакалізацыяй яго паходжання. Спачатку радзімай продкаў Амброса назвалі Ашмянскі раён, а гэта памылка. Hrodna.life правёў фактчэк.

Як высветліў Hrodna.life, бацька сёлетняга нобелеўскага лаўрэата Лангін Амброс нарадзіўся ў вёсцы Дордзішкі, якая гістарычна належала да Ашмянскага павета. Сёння гэта Дордзішкі ў Смаргонскім раёне, непадалёк ад знакамітых Кушлянаў, дзе знаходзіцца музей-сядзіба Францішка Багушэвіча. Спачатку ж радзімай Лангіна Амброса называлі сучасныя Доргішкі ў Ашмянскім раёне, але гэта памылка.

Лангін Амброс з’явіўся на свет у лютым 1923 года і быў ахрышчаны ў касцёле ў Солах, да якога адносілася яго родная вёска. Падчас Другой сусветнай вайны ён быў вывезены на прымусовыя працы ў Германію, але пасля вызвалення амерыканскімі войскамі з часам апынуўся ў Злучаных Штатах.

На дадзены момант у вёсцы Дордзішкі захавалася некалькі дамоў. Магчыма, адзін з іх — дом, які некалі, а можа і зараз, належыць да сям'і Амброс. Гэтая прозвішча і цяпер сустракаецца ў Смаргонскім раёне. Напрыклад, у раёне ёсць індывідуальныя прадпрымальнікі з такім прозвішчам. Яны з высокай ступенню верагоднасці могуць быць далёкі сваякамі нобелеўскага лаўрэата.

Варта адзначыць, што вёска Дордзішкі таксама дала свету яшчэ адну вядомую асобу — Леанарда Чарняка, каталіцкага святара заходняга абраду і ўдзельніка беларускага хрысціянскага руху XX стагоддзя, які быў душпастырам і натхняльнікам многіх беларусаў.

Каму і за што далі Нобелеўскую прэмію 2024 па медыцыне?

Нобелеўскую прэмію па фізіялогіі і медыцыне за 2024 год атрымалі амерыканскія навукоўцы Віктар Амброс і Гэры Раўкан за адкрыццё мікраРНК і яе ролі ў посттранскрыпцыйнай рэгуляцыі генаў.