Міліцыя на чале працэсіі. Як у Мінску хавалі архіепіскапа Арцемія

Пахаванне архіепіскапа Арцемія. Фота: Facebook Сергія Мельянца

На ўездзе на Чыжоўскія могілкі ў Мінску пахавальную працэсію арцыбіскупа Арцемія сустракалі міліцыянты. З 17 архірэяў на пахаванні было чацвёра. На рытуал прыйшлі каля 100 чалавек. Беларус распавёў у Facebook, як прайшло пахаванне Арцемія.

На чале пахавальнай працэсіі арцыбіскупа Арцемія ехала міліцэйская машына. За ёй — катафалк з партрэтам нябожчыка каля лабавога шкла і розныя машыны. На ўездзе каля брамы могілак — некалькі сілавікоў у форме.

Арцыбіскуп Арцемій (Кішчанка) памёр у ноч з 21 на 22 красавіка 2023. Яму быў бы 71 год — ён не дажыў да дня нараджэння тры дні. З 1996 па 2021 год ён быў кіраўніком Гродзенскай епархіі Беларускай Праваслаўнай Царквы. З ім развіталіся ў Свята-Пакроўскім кафедральным саборы ў Гродне і павезлі ў Мінск на Чыжоўскія могілкі.

«Хуткім крокам іду па Чыжоўскіх могілках. Паспеў як раз, калі труну вынеслі з машыны. Вакол шмат людзей у расах. Хоць, як мне сказалі дасведчаныя людзі, архірэяў на пахаванні было толькі чацвёра з сямнаццаці, што выклікае зразумелае здзіўленне. У праваслаўнай традыцыі на пахаванне субрата звычайна збіраюцца ўсе гэтага чыну», — здзівіўся мужчына.

Магілу арцыбіскупа Арцемія размясцілі паміж магіламі яго мамы і сястры. Усю службы спявалі «Христос воскресе из мертвых, смертию смерть поправ и сущим во гробах живот даровал…». Магілу выслалі яловымі галінкамі. Былі аднаразовыя сурвэткі для тых, хто кідаў пясок на труну.

Магіла архіепіскапа Арцемія. Фота: Facebook Сяргея Мельянца

«Людзей, на здзіўленне, мала. Каля ста чалавек. Чамусьці думаў, што збярэцца ўвесь Мінск. Тым больш, што сёння выходны. Сустракаюся поглядамі са знаёмымі, раскланьваюся. Светлы сум на тварах. У вачах — слёзы. У руках кветкі. Белыя і чырвоныя. Падпяваю там, дзе магу», — распавёў мужчына.

Мітрапаліт Веніямін узначаліў цырымонію развітання. Ён распавёў кароткую біяграфію нябожчыка. Паводле яго слоў, тое, што сыход здарыўся ў велікодныя дні, «некалькі змякчае горыч страты». Адзначылі працу ў Гродзенскай дыяцэзіі, ініцыятывы, якія былі ўвасоблены дзякуючы Уладыку.

Людзі на пахаванні ўладыкі Арцемія. Фота: Facebook Сяргея Мельянца

«Чамусьці чакаў, што прагучыць хаця б сімвалічная просьба з боку мітрапаліта „дараваць грахі“. Вось гэта было б сапраўды „значным“! Бо арцыбіскупа без яго згоды адправілі „на супакой“ за бескампрамісную пазіцыю, якую ён не раз агучыў з кафедры, асуджаючы бязмежжа, якое дзеецца, і заступаючыся за беларусаў, кажучы адкрыта чыноўнікам і сілавікам — „вы робіце не паводле Евангелля“. Перажыванні апошніх гадоў, адстаўка, ціск з розных бакоў (тыя самыя пералічаныя мітрапалітам „клопаты, перажыванні, трывогі“) — падарвалі і без таго слабое здароўе Уладыкі Арцемія», — падзяліўся мужчына.

Пасля прамовы быў пацалунак. Мітрапаліт Веніямін, арцыбіскуп Антоній і некалькі іерархаў падыходзілі да труны і, зняўшы галаўныя ўборы, цалавалі нябожчыка. Пасля прамовы далі магчымасць жадаючым развітацца.

«Было відаць, як простыя людзі і святары шчыра аддаюць даніну павагі і любові чалавеку, які не на словах, а на справе любіў Госпада і служыў яму. Слёзы, кветкі, у соты раз прапеты гімн надзеі».

Пахаванне архіепіскапа Арцемія. Фота: Facebook Сяргея Мельянца

Чытайце таксама:

Беларусы ўзгадваюць Уладыку Арцемію ў Facebook

Выбралі цытаты:

«Свет гродзенскай дыяцэзіі стаў такім асаблівым светам нармальнасці шмат у чым дзякуючы менавіта ўладыку Арцемію. Ніводнаму сумнеўнаму з пункту гледжання чалавечай цвярозасці святару сюды трапіць было нельга. У выніку ў гродзенскай епархіі сабраліся адукаваныя і таленавітыя святары з усёй Беларусі.

Гэтым я не хачу сказаць, што ў астатніх месцах усе тупыя і бяздарныя, гэтым я хачу сказаць толькі тое, што ў гродзенскай проста такіх не было. Ну амаль. І гэта была выдатная выбарка, таму што ў такім грамадстве няма шанцаў абсалютным дурням як альбо ўзвысіць свой голас, стаць колькі-небудзь значнымі. Гэта фармуе нават эстэтычна прыемную карціну — святары выглядаюць так, што на людзей падобныя, не кажучы ўжо пра тое, што паводзяць сябе па-людску", — напісала Алена Бабіч.

«Менавіта гэтая праўда дазволіла ўладыку Арцемію на ўвесь голас, з царкоўнага амбона асудзіць у 2020 годзе паліцэйскі рэжым Лукашэнку, умацоўваць народ, які ўстаў на абарону сваёй годнасці і свабоды. Я тады тэлефанаваў яму ў Гродна, падтрымліваў як мог і словам і малітвай. І ў гэты, цяжкі і вырашальны для яго краіны перыяд, Уладыка быў са сваім народам, быў бацькам яму, а не сатрапам тыранічнай улады «праваслаўнага атэіста» Лукашэнкі.

Я і цяпер чую яго вельмі стомлены, але ўсё роўна насмешлівы над самім сабой голас, памятаю кожнае слова. «Бо для нас з вамі, Андрэй Барысавіч, подзвіг навамучанікаў не толькі гістарычны факт. Вось і наша чарга прыйшла, трошкі папрацаваць»", — написал Антон Зубов.

«Уладыка Арцемій быў вельмі просты ў зносінах і даступны для студэнтаў, быў заўсёды адзін, без якога-небудзь суправаджэння, не чакаў і не патрабаваў да сябе асаблівай увагі або адносін. Толькі некалькі гадоў пасля я зразумела, наколькі гэта было не тыпова. Для мяне ўладыка Арцемій застанецца тым, для каго біскупства было служэннем, а не статусам, які не перастаў быць манахам, стаўшы біскупам… Памятаю яго апавяданні пра тое, як напярэдадні лекцыі ён цэлы вечар чысціў бульбу.

Памятаю яго гумар: манаскі пострыг ён прыняў пасля пасвячэння, таму многія яго ведалі як а. Аляксандра і калі называлі яго ранейшым імем, то ён заўсёды прыбаўляў «нябожчык»… Памятаю яго дабрыню, калі ён даваў грошы на прадукты для захварэлай студэнткі, якую ён бачыў некалькі разоў. І я ніколі не забуду яго смеласць і сумленнасць, калі ён прама і адкрыта асудзіў гвалт і жорсткасць сілавікоў, якія душылі пратэсты. Сёння памерла «сумленне Беларускай Царквы», як яго назвалі (а. А. Кураеў?) пасля яго выступу. Вечная памяць!" - пишет Kseniya Babkova.