Еўрасаюз можа прыпыніць спрошчаны візавы рэжым з Беларуссю

Кароткатэрміновыя візы ў Еўропу для беларусаў і расіян могуць падаражэць удвая, а сама працэдура яшчэ больш ускладніцца. Такое рашэнне бачаць кампрамісным для дзяржаў-чальцоў Еўрасаюза, якія выступаюць за поўную забарону выдачы візаў грамадзянам Расіі і Беларусі, і тых, хто не яго падтрымлівае.

Чэшскі ўрад, які цяпер старшынюе ў ЕС, прапануе цалкам прыпыніць дзеянне пагадненняў аб спрашчэнні візавага рэжыму з Расіяй і Беларуссю на сустрэчы міністраў замежных спраў у Празе, піша Bloomberg са спасылкай на міністра замежных спраў краіны Яна Ліпаўскага. Сустрэча пройдзе на наступным тыдні. Да поўнай забароны на візы для турыстаў заклікалі некаторыя чальцы ЕЗ, уключаючы Эстонію, у адказ на ўварванне Расіі ва Украіну. Абмежаванні хочуць распаўсюдзіць і на Беларусь праз падтрымку расійскай агрэсіі беларускімі ўладамі. Ініцыятыву падтрымалі краіны Балтыі, якія скардзіліся на прыток расійскіх турыстаў гэтым летам пасля таго, як Масква скасавала абмежаванні праз Covid-19 у ліпені. Расіяне ўязджаюць у гэтыя краіны, у тым ліку для транзіту, па візах, выдадзеных іншымі дзяржавамі-чальцамі ЕС. Улады Чэхіі, Даніі і Польшчы таксама заклікалі да ўзмацнення жорсткасці абмежаванняў.

«Атрыманне еўрапейскай турыстычнай візы — гэта прывілей, а не права чалавека», — сказала прэм’ер-міністр Эстоніі Кая Калас журналістам у Таліне 25 жніўня, заявіўшы, што забарона ў першую чаргу ўдарыць па расійскай «эліце», якая вандруе з Масквы і Санкт-Пецярбурга. «Гэта людзі, якія маюць большы ўплыў на кіруючы рэжым», — лічыць Калас.

Што стане з візамі

Прыпыненне спрошчанага візавага рэжыму па-ранейшаму дазволіць расіянам і беларусам падаваць заяўкі на кароткатэрміновы ўезд. Але час апрацоўкі запытаў павялічыцца, спатрэбіцца больш дакументаў, а выдаткі вырастуць з 35 еўра да 80 еўра (80 долараў ЗША).

Не ўсе падтрымліваюць абмежаванні

Афіцыйныя асобы чакаюць жорсткіх дэбатаў на сустрэчы ў Празе з нагоды маштабаў абмежаванняў. Германія, Аўстрыя і паўднёвыя краіны ЕС, якія залежаць ад турызму, хутчэй за ўсё, адмовяцца ад іх. Адзін з чыноўнікаў сказаў, што поўнае прыпыненне пагаднення аб спрашчэнні працэдур было першым неабходным крокам, але Эстонія хацела б, каб на ўзроўні ЕЗ было зроблена больш.

Кіраўнік знешнепалітычнага ведамства ЕС Хасэп Барэль раней на гэтым тыдні заявіў, што забараняць ўезд усім расіянам — «не вельмі добрая ідэя», згадаўшы на многіх расійскіх грамадзян, якія хочуць пакінуць сваю краіну. Канцлер Нямеччыны Олаф Шольц сказаў: «Гэта вайна Пуціна».

Краіны Балтыі далі зразумець, што могуць настойваць на рэгіянальнай забароне візаў расіянам. «Сёння мы падманваем сябе, думаючы, што гэта вайна Пуціна і што расійская нацыя не мае да яе ніякага дачынення», — сказаў прэзідэнт Літвы Гітанас Наўседа журналістам у Вільні 24 жніўня. «На жаль, гэта не так, рускі народ падтрымлівае вайну».

Частковае абмежаванне ўжо дзейнічае

Пагадненні аб спрашчэнні візавага рэжыму і рэадмісіі паміж Беларуссю і Еўрасаюзам падпісалі 8 студзеня 2020 года. Дзеянне спрошчанага візавага рэжыму часткова прыпынілі ў лістападзе 2021 года, пасля «мігранцкага крызісу». Абмежаванні закранулі толькі афіцыйных асоб. Беларускіх чыноўнікаў абавязалі падаваць дадатковыя дакументы і абгрунтаванні для сваіх паездак у Еўразвяз. Кошт візавага збору для іх паднялі з 35 да 70 еўра. Пры гэтым Беларусь тады вырашыла выйсці з пагаднення аб рэадмісіі з Еўрасаюзам і ініцыятывы «Усходняе партнёрства» пасля ўведзеных да гэтага санкцый.

Чытайце таксама: Беларусь хочет развивать добрососедские отношения с «недружественными» странами. Начнут с расширения безвиза

Для Расіі ЕЗ увёў шэраг візавых абмежаванняў пасля пачатку вайны ва Украіне 24 лютага. Пагадненні аб спрашчэнні візавага рэжыму часткова прыпынілі таксама толькі для чыноўнікаў. Акрамя таго, у большасці краін ЕЗ стала менш рэсурсаў для афармлення візаў, бо шэраг дыпламатаў быў высланы.

Некаторыя краіны ўвялі абмежаванні ў аднабаковым парадку. Эстонія заблакавала ўжо выдадзеныя расійскія візы і шукае спосабы абмежаваць уезд падарожнікаў з шэнгенскімі візамі ад іншых краін. Фінляндыя ўвяла жорсткія абмежаванні на выдачу турыстычных віз, скараціўшы іх колькасць прыкладна да 10%.

Чытайце таксама: Без виз. Что происходило у визового центра в Гродно после отмены «живой очереди»