Экс-баец беларускага САХРу распавёў DW дэталі забойстваў праціўнікаў Лукашэнкі. Ён сцвярджае, што быў адным з тых, хто 20 гадоў таму выкраў і застрэліў Захаранку, Ганчара і Красоўскага.
У запісе на Facebook Юрый Гараўскі пра сябе напісаў коратка — «добры чалавек». У верасні 2019 года ён звярнуўся ў рускую рэдакцыю DW, заявіўшы, што 20 гадоў таму ўдзельнічаў у выкраданнях і забойствах беларускіх апазіцыянераў - праціўнікаў прэзідэнта Аляксандра Лукашэнкі. Гараўскі сцвярджае, што ў 1999−2003 гадах быў байцом САХРу — спецыяльнага атрада хуткага рэагавання ўнутраных войскаў МУС Беларусі. Па словах Гараўскага, па загадзе зверху разам з таварышамі па службе ён выкраў і забіў экс-міністра ўнутраных спраў Беларусі Юрыя Захаранкі, экс-кіраўніка Цэнтрвыбаркама Віктара Ганчара і бізнесмена Анатолія Красоўскага, які падтрымліваў беларускую апазыцыю.
Увесну і ўвосень 1999 года гэтыя тры чалавекі прапалі. Расследаванне іх знікненняў у Беларусі да канца даведзена не было. У 2004 годзе спецдакладчык Парламенцкай асамблеі Рады Еўропы (ПАРЕ) Хрыстас Пургурыдэс, вывучыўшы ўсе абставіны, прыйшоў да высновы, што Захаранка, Ганчара і Красоўскага выкралі і забілі байцы САХРу пад камандаваннем падпалкоўніка Дзмітрыя Паўлічэнкі з ведама кіраўніцтва краіны. Такую версію падзяляюць праваабаронцы і родныя зьніклых, але даказаць яе пакуль не ўдалося.
41-гадовы Юрый Гараўскі ўцёк з Беларусі ў Еўропу, дзе папрасіў палітычнага прытулку. Яго хадайніцтва зараз разглядаецца. Ён паказаў DW арыгіналы і копіі некаторых дакументаў, якія пацвярджаюць яго цвярджанні. Праверыўшы, наколькі гэта магчыма, факты, пра якія ён кажа, і зыходзячы з высокай грамадскай значнасці гэтай тэмы, DW вырашыла апублікаваць яго інтэрв'ю.
— Гэта была вясна, травень 1998 года, калі я падышоў да Паўлічэнка. І ў тым жа годзе я трапіў у спецатрад. САХР ён стаў называцца афіцыйна ў 1999 годзе, у чэрвені, але касцяк фармаваўся за год да гэтага. На працягу паўгода было набрана яшчэ каля 10 кантрактнікаў. Усе мы сталі асновай САХРа, — распавядае ў інтэрв'ю Гараўскі.
— Калі нам быў паказаны аб’ект — Юры Захаранка, дзесьці паўтары тыдні адсочвалі яго. Восем чалавек нас тады было, Паўлічэнка падыходзіць і кажа: «Ёсць аб’ект, за ім трэба будзе прасачыць, і потым — калі што — нам дадуць каманду і будзем яго затрымліваць».
Сачылі на дхзвюх машынах нахабна, не хаваліся. Ён гэта сам выдатна бачыў і разумеў. Дзень ездзілі (з Паўлічэнка) і сачылі за нейкім чалавекам. Калі я яго ўбачыў, то пазнаў Захаранку. Былы міністр. Пытанняў я не задаваў, чаму мы сочым і што робім.
А 7 траўня раніцай Паўлічэнка з’ехаў і дзесьці пасля абеду вярнуўся і сказаў, што трэба будзе затрымаць Захаранку і ліквідаваць. Тады ў першы раз было агучана прозвішча.
Я з Паўлічэнка быў у машыне, плюс яшчэ сядзелі Барадач Юра і Шкіндераў Сяргей. У іншай машыне — Карповіч Дзіма, Наватарскі, Кажэўнікаў, Панкоў і Румянцаў Лёша. Гарбароў і Панкоў пайшлі яму насустрач. Яны прад’явілі дакументы: «Мы супрацоўнікі міліцыі, просім прысесці ў аўтамабіль». Я і Шкіндэраў падышлі і сказалі: «Рукі за спіну». Надзелі Захаранку кайданкі, пад’ехала машына, Opel. Мы пасадзілі яго ў машыну на задняе сядзенне.
Захаранка толькі сказаў: «Зрабіце так, каб не было балюча». Усё. Але мы гэта праігнаравалі, у машыне нічога не казалі, проста грала ціхая спакойная музыка.
Мы з’ехалі ў раён Валоўшчыны. Гэта навучальная база ўнутраных войскаў. У раён стрэльбішча мы пад’ехалі, дасталі Захаранку з машыны. Ён быў у балдахіне: мы, калі яго ў машыну садзілі, надзелі яму балдахін, такую без вачэй чорную шапку, і вывезлі. І калі Захаранку з машыны вывялі - паклалі на зямлю, Паўлічэнка мне махае, тыпу, давай пісталет. Перад гэтым ён даў мне пісталет.
Паўлічэнка два разы стрэліў у Захаранку ў раён сердца. Хвілін 10−15 пачакалі. Шкіндераў нагнуўся, праверыў, ці ёсць пульс. Сказаў, што не. Кіроўца адкрыў багажнік BMW, там ужо была цырата, мы паклалі цела ў багажнік і паехалі да Паўночныя могілкі ў Мінску.
У крэматорыі нам адкрылі вароты з другога боку, куды можна на машыне заязджаць. BMW заехаў проста ў памяшканне. У ім ужо стаяла труна на вазку, паклалі туды цела, вечкам накрылі і штурхнулі. І труна паехала… у печ… Мы выйшлі на вуліцу, запалілі. Потым Паўлічэнка выйшаў з чорным поліэтыленавым пакетам у руках і пайшоў з ім у бок Паўночных могілак. Там ёсць спецучасткі, могілкі вельмі вялікія. Куды ён там пайшоў - не ведаю. Нікога акрамя ахоўніка на ўваходзе крэматорыя не было.
Хутчэй за ўсё, Паўлічэнка перад усёй гэтай гісторыяй прайшоў курс навучання, папапытаў, дзе і што. Нават відэакамеру — там камера ёсць — ён пайшоў і адключыў.
Няма ніякага відэа, ніякай фотадакументацыі, ніхто яго не катаваў. Яму нічога не адрэзалі - гэтага нічога не было.
Паўлічэнка нас за два ці тры дні да гэтага сабраў. Мы тады знаходзіліся на базе спецыяльнага атрада хуткага рэагавання ў раёне паміж Бягомлем і Докшыцамі, трэніраваліся. Ён сабраў наш касцяк і кажа: «Хто паедзе на затрыманне? Трэба будзе дваіх затрымаць і ліквідаваць. Вырашайце, хто паедзе на затрыманне, хто будзе капаць ямы «. Яго не было два дні, на трэці дзень ён прыязджае і кажа: «Усё, сёння едзем працаваць».
Паўлічэнка ўжо ведаў, у які час і дзе гэтыя людзі будуць. Мы прыехалі, ён кажа: «Людзі будуць у гэтай лазні». Перад тым, як выязджаць, Паўлічэнка зноў даў мне пісталет і кабуру. Мы ў грамадзянцы былі, я надзеў кабуру.
— А Паўлічэнка казаў вам, што гэта «расстрэльны пісталет» (так называюць пісталет для выканання смяротных прысудаў у Беларусі. Па словах былога начальніка мінскага СІЗА № 1 Алега Алкаева, гэты пісталет па ўказанні зверху выдаваўся напярэдадні дзён, калі зніклі Захаранка, Ганчар і Красоўскі. — Рэд.)?
— Не. Я бачыў - пісталет з глушыцелем, разумеў, што гэта адмысловы пісталет. Мы выехалі ў бок Мінска. Спыніліся каля лазні на вуліцы Фабрычнай. Ад лазні можна было выехаць толькі ў адным кірунку, дзе праезная частка. Далей чакалі гадзіны да 11 вечара.
— Усяго нас было восем чалавек. Я і Панкоў працавалі па Ганчару, а Барадач і Кажэўнікаў - па Красоўскаму. Я дастаў з бардачка спецыяльна узяты металічны ланцуг — сантыметраў 50 даўжынёй. Кажу: «Паныч, калі будзеш за дзверы тузаць — пачакай, я разаб’ю шкло, і потым ты дернешь дзверы» (каб дзверы не змаглі заблакаваць знутры. — Рэд.).
Ганчар і Красоўскі апошнімі выйшлі з лазні, селі ў машыну. Калі пайшоў рух іх машыны, мы перакрылі дарогу. Я зрабіў літаральна два крокі, разбіў шкло і ланцугом трапіў у губу і пераноссе Ганчару. Панкоў адкрывае дзверы, я гэтай ланцугом бяру Ганчара на задушку, дастаю яго з машыны, кладу на зямлю.
Панкоў яму зашпільвае кайданкі і апранае балдахін на галаву. У рот яму ўставілі невялікі такі кляп, каб ён мог дыхаць, і кроў сцякала ў гэты кляп, каб у машыне не было крыві. Сядаем, рукі падпіраем ззаду, каб яго галава была паміж сядзеннямі, і кажам: «Не падымайце галаву». [Паўлічэнка] ужо сядзеў у машыне спераду.
— Іншыя людзі Красоўскім займаліся, ён быў за рулём. Яго проста выцягнулі і павезлі на іншай машыне.
— Паехалі да Бягомля, там у 5 кіламетрах ваенная база была закансерваваная. На той момант на ёй САХР грунтаваўся. Каля паласы перашкод дастаем Ганчара і Красоўскага, кладзем у шэраг. Яма ўжо была гатовая. Гэта была магіла.
— [Гэта было] дзесьці ў раёне паловы першага — у гадзіну ночы. Да мяне падыходзіць Паўлічэнка, я яму даю пісталет. І Паўлічэнка робіць два стрэлы ў вобласць сэрца Ганчару і два стрэлы ў вобласць сэрца Красоўскаму. Пасля першага стрэла Ганчар ускрыкнуў, таму што, мабыць, куля не ў сэрца трапіла, а недзе побач прайшла. Ну, а другі стрэл яго ўжо прысудзіў.
— Мы пастаялі-пакурылі хвілін 10−15, праверылі пульс. Людзі былі мёртвыя. Распранулі іх. У Ганчара на левай назе, або на правай, дакладна не памятаю, не было вялікага і ўказальнага пальцаў. У яго ў чаравіку была вусцілкі артапедычная. Склалі адзенне ў адзін вялікі пакет, аддалі, па-мойму, Кажэўнікаву. Ён пайшоў, проста на дарозе абліў пакет бензінам і пачаў паліць рэчы.
А Ганчара і Красоўскага … Падышлі хлопцы яшчэ, мы ўзялі - за ногі, за рукі. Я нёс Ганчара за левую руку, Юра Барадач таксама са мной нёс. У нагах быў Панкоў … і пакідалі іх у яму, першым — Ганчара, другім — Красоўскага. Яма была досыць глыбокая, 4−5 метраў. Мы, здаровыя мужыкі, закопвалі яе хвілін 40. Абутак Ганчара і Красоўскага я таксама туды кінуў. Целы мы закапалі, а рэчы спалілі.
— Каля базы побач месца было падрыхтавана. Там такая старая прасёлкавая дарога, на ёй была выкапана яма. На наступны дзень Будзько Уладзімір і кіроўца БТРа — салдат тэрміновай службы — узялі машыну Красоўскага і загналі яе туды. БТРам раздушылі гэты джып і закапалі.
— Я тады і прозвішчы-та Ганчара не ведаў. Потым Паўлічэнка распавёў, што гэта быў Ганчар, а пра Красоўскага ён наогул нічога не казаў. А дні праз тры Паўлічэнка прыехаў і кажа: «Вось вам, хлопцы, за Ганчара і Красоўскага». І дае нам па тысячы долараў.
— Знікненне Ганчара і Красоўскага ў тыя дні было тэмай нумар адзін у Беларусі. Пра гэта паведамлялі ўсе СМІ. Вы разумелі, у чым справа?
— Мы разумелі. Але мы спакойна да гэтага ставіліся, таму што былі ўпэўненыя, што ніхто пра гэта не даведаецца, настолькі сінхронна мы спрацавалі, без сведак. Па Захаранку сведкі былі, людзі маглі бачыць, хто куды каго саджаў. А па Ганчару і Красоўскаму — гэта было амаль ноччу на пачатку дванаццатай, ніхто нічога не бачыў.
— Усе загады аддаваліся ў вуснай форме. Такое паняцце як загад, надрукаваны такога-та чысла, — гэта міф.
Лічыцца, што складана выбраць падарунак менавіта мужчыну - мужу, сыну, бацьку, партнёру ці сябру. Сітуацыя…
Беларус Алекс Вазнясенскі наведаў Навагрудак як турыст. Мужчыну ўразіла, што горад з багатай гісторыяй знаходзіцца…
Рэстаране-кафэ “Нёманская віціна” ў выглядзе ладдзі - частка канцэпцыі новай гродзенскай набярэжнай, якую абмеркавалі ў…
Аляксей Кажэнаў з'ехаў з Мінску ў 1998-м годзе. Ён атрымаў працу ў Google, стаў дыяканам…
Слэнг пастаянна змяняецца - у апошні час пад ўплывам TikTok. Зразумець яго адразу і ўвесь …
Кожны месяц 22 тоны кававага зерня выязджаюць з Гродна, каб патрапіць на запраўкі па ўсёй…