Яхта «Фазісі»: гродзенец аднаўляе легендарную савецкую яхту

Гродзенец, які жыве ў Злучаных Штатах выратаваў амаль знішчаную ўраганам легендарную савецкую яхту, узняў на ёй беларускі сцяг і спрабуе удыхнуць у яе другое жыццё, піша Уладзімір Сіверын, AIF.BY.

Кругасветная рэгата

У 1989 годзе ў ангельскім Саўтгемптане дадзены старт кругасветнай рэгаце на ветразных яхтах «Whitbread». Сярод 23 удзельнікаў савецкая гоначная акіянская яхта-дэбютант пад назвай «Фазісі». Яе выхад многія палічылі вар’яцтвам, прадракалі бясслаўе. Савецкія канструктары, якія стваралі мадэль, нават не бачылі заходніх аналагаў, цалкам кіруючыся ўласным уяўленням. Канструявалі ў Ленінградзе, будавалі на суднаверфі ў грузінскім Поці, дастаўлялі ў Англію на самалёце.

Да «Фазісі» ў СССР не было ні адной ўласнай яхты падобнага класа
Пасля першага этапу гонкі яхта апынулася на 6-м месцы. Саступіла толькі экіпажам з мільённымі бюджэтамі, велізарным спаборніцкім вопытам і грунтоўнай падрыхтоўкай. Але нечакана знік капітан. Праз некалькі дзён яго знайшлі павешаным на дрэве. Афіцыйная версія — суіцыд. Але да гэтага часу пагаворваюць рознае…

Камандаванне яхтай прыняў на сябе вядомы амерыканскі яхтсмен Скіп Новак. У выніку «Фазісі» прыйшла да фінішу 11-й, зрабіўшы сапраўдны спартыўны подзвіг.

Скіп Новак і першы капітан «Фазісі» — Аляксей Грышчанка на мачце.

Капітан і Амерыка

Тая кругасветная рэгата так і засталася адзінай у гісторыі не толькі савецкага яхцінгу, але і дзяржаў, якія ўтварыліся пасля распаду СССР. Пра «Фазісі» амаль забыліся аж да канца 2017 года, калі пра яхту зноў загаварылі. Дакладней, загаварыў адзін чалавек — гродзенец Юрый Раўлушка, які эміграваў два дзесяткі гадоў таму ў ЗША. Ён нарадзіўся ў Мурманску, але затым апынуўся ў Беларусі. Вучыўся на вячэрнім аддзяленні Гродзенскага дзяржуніверсітэта, захапляўся боксам. Трэніраваўся і працаваў у СК «Буравеснік», стаў захапляцца парусным спортам.

«Арганізаваў каля вёскі Азёры яхт-клуб „Капітан“. З аднадумцамі пераабсталявалі пад яго вяслярную базу. Дванаццаць гадоў быў яго дырэктарам. Клуб і цяпер „на плаву“, хіба што змяніў назву. Ну, а я пераехаў жыць у Амерыку. Ажыццяўляю наземныя перавозкі. Амерыку аб’ездзіў уздоўж і ўпоперак. Адначасна займаюся яхцінгам. Да гэтага часу ўдзельнічаю ў розных рэгатах», — расказвае Юрый.

З «Фазісі» шлях Юрыя скрыжаваўся ў 2013 годзе. Яе ўладальнікам была асацыяцыя польскіх яхтсменаў Паўночнай Амерыкі і Канады. Юрыя запрасілі на яхту на пасаду памочніка капітана. Разам з іншымі ён рамантаваў і рыхтаваў яхту, затым прайшоў на ёй больш за тысячу марскіх міль (амаль 2 тысячы кіламетраў).

Юрый Раўлушка і Скіп Новак (нашы дні)

Яхта яго жыцця

— У 2015 годзе на «Фазісі» у раёне Бярмудскага трыкутніка мы трапілі ў шторм, — успамінае Юрый Раўлушка. — Праз 8 гадзін барацьбы апынуліся ў эпіцэнтры ўрагану. Выжылі цудам, але яхта была сур’ёзна пашкоджана.

Праз некалькі гадзін пасля падачы сігналу SOS нас заўважылі з самалёта берагавой аховы ЗША і даслалі выратавальны верталёт. Для эвакуацыі прапанавалі адплыць ад яхты на сотню метраў у бушуючы акіян, пакінуўшы «Фазісі». Параіўшыся паміж сабой, наша каманда прыняла рашэнне не кідаць яхту і пачаць дрэйф. Як аказалася пасля, рашэнне выбралі дакладнае. Праз суткі непадалёк праходзіў сухагруз. Мы звязаліся з яго камандай, маракі падзяліліся з намі ежай і вадой.

Яхта выдатна вытрымала чарговае суровае выпрабаванне. Як і ў 1989 годзе, дайшла да берага, дзе мы зрабілі рамонт і затым вярнуліся ў Нью-Ёрк.

Усё дзеля яхты

— З цягам часу я пераехаў у Чыкага, а «Фазісі» працягвала баразніць акіян, пакуль восенню 2017 года яе не накрыў чарговы ўраган «Ірма», — працягвае аповяд Юрый Раўлушка. — Стыхія знішчыла і пашкодзіла 2500 яхт і судоў.

«Фазісі» пасля ўрагану Фота: АІФ / з архіву Ю.Раўлушка
«Фазісі» выкінула на бераг выспы Кей-Уэст у архіпелагу Фларыда-Кіс. Паляжаўшы на беразе без нагляду, яхту разграбілі. Ну, а 8 студзеня 2018 года берагавая ахова ЗША паведаміла кіраўніцтву PYANA, што праз два дні яхта будзе ўтылізавана.

У якасці прадстаўніка PYANA я неадкладна вылецеў на Кей-Уэст. Пабітая «Фазісі» ляжала на баржы. Кідаліся ў вочы меткі марадзёраў. Але, нават нягледзячы на ​​гэта, для мяне яна была па-ранейшаму элегантнай, грацыёзнай і фактычна роднай. І неяк сама сабой прыйшла думка, што я проста не маю маральнага права даць ёй сысці ў забыццё. Бо гэта легенда сусветнай велічыні, якая заслужыла права застацца жывой! Таму прыняў рашэнне, што б там ні стала выратаваць яхту.

Транспарціроўка «Фазісі» пасля ўрагану
За ўласныя сродкі я выкупіў драбы і абломкі, заняўся аднаўленнем. Пакуль знаходжуся на пачатковым этапе. Дакладных планаў няма. Грунтоўная рэстаўрацыя запатрабуе больш за мільён долараў, а калі паставіць карабель у выглядзе помніка на зямлі - тысяч сто. Але спадзяванняў не губляю, шукаю сродкі. Магчыма, арганізую фонд. Многія яхтсмены прапануюць звярнуцца да краудфандынгу.

З надзеяй і верай

Разважаючы пра далейшы лёс «Фазісі», Юрый Раўлушка падкрэсліў, што гісторыя наканавала яхце хадзіць пад расійскім сцягам. Таму выказаў гатоўнасць перадаць яе пры зацікаўленасці з боку правапераемніцы СССР. Ну, а пакуль падняў на яхце сцяг Рэспублікі Беларусь. Разважыў, што раней яна мела адносіны да Расіі, затым Польшчы, а цяпер належыць яму — чалавеку, які стаў яхтсменам ў Беларусі.

Падзяліцца

Апошнія запісы

Не паскардзішся — не паедзеш. Як у Гродне можна вырашыць транспартныя праблемы

У Гродне 87 маршрутаў грамадскага транспарту, а людзям даводзіцца ездзіць на таксі. Транспартныя болі гродзенцаў,…

23 снежня 2024

Парасон, халат, check-up здароўя. 11 ідэй, што падарыць мужчыну на свята

Лічыцца, што складана выбраць падарунак менавіта мужчыну - мужу, сыну, бацьку, партнёру ці сябру. Сітуацыя…

20 снежня 2024

«Навявае сплін і абурэнне». Беларус наведаў Навагрудак і расчараваўся — горад запушчаны, а сэрвіс не развіты

Беларус Алекс Вазнясенскі наведаў Навагрудак як турыст. Мужчыну ўразіла, што горад з багатай гісторыяй знаходзіцца…

18 снежня 2024

Віціна, дракар ці славянскае фэнтазі? Чаму праект рэстарана-ладдзі на Нёмане выклікае пытанні

Рэстаране-кафэ “Нёманская віціна” ў выглядзе ладдзі - частка канцэпцыі новай гродзенскай набярэжнай, якую абмеркавалі ў…

18 снежня 2024

Дыякан, хакер і шматдзетны бацька. Як беларус выканаў амерыканскую мару

Аляксей Кажэнаў з'ехаў з Мінску ў 1998-м годзе. Ён атрымаў працу ў Google, стаў дыяканам…

17 снежня 2024

Усяслаў Чарадзей — квадробер, а Францішка Уршуля Радзівіл — найк про. Тлумачым моладзевы слэнг на гістарычных постацях

Слэнг пастаянна змяняецца - у апошні час пад ўплывам TikTok. Зразумець яго адразу і ўвесь …

9 снежня 2024