Яхта «Фазісі»: гродзенец аднаўляе легендарную савецкую яхту

Гродзенец, які жыве ў Злучаных Штатах выратаваў амаль знішчаную ўраганам легендарную савецкую яхту, узняў на ёй беларускі сцяг і спрабуе удыхнуць у яе другое жыццё, піша Уладзімір Сіверын, AIF.BY.

Кругасветная рэгата

У 1989 годзе ў ангельскім Саўтгемптане дадзены старт кругасветнай рэгаце на ветразных яхтах «Whitbread». Сярод 23 удзельнікаў савецкая гоначная акіянская яхта-дэбютант пад назвай «Фазісі». Яе выхад многія палічылі вар’яцтвам, прадракалі бясслаўе. Савецкія канструктары, якія стваралі мадэль, нават не бачылі заходніх аналагаў, цалкам кіруючыся ўласным уяўленням. Канструявалі ў Ленінградзе, будавалі на суднаверфі ў грузінскім Поці, дастаўлялі ў Англію на самалёце.

Да «Фазісі» ў СССР не было ні адной ўласнай яхты падобнага класа
Пасля першага этапу гонкі яхта апынулася на 6-м месцы. Саступіла толькі экіпажам з мільённымі бюджэтамі, велізарным спаборніцкім вопытам і грунтоўнай падрыхтоўкай. Але нечакана знік капітан. Праз некалькі дзён яго знайшлі павешаным на дрэве. Афіцыйная версія — суіцыд. Але да гэтага часу пагаворваюць рознае…

Камандаванне яхтай прыняў на сябе вядомы амерыканскі яхтсмен Скіп Новак. У выніку «Фазісі» прыйшла да фінішу 11-й, зрабіўшы сапраўдны спартыўны подзвіг.

Скіп Новак і першы капітан «Фазісі» — Аляксей Грышчанка на мачце.

Капітан і Амерыка

Тая кругасветная рэгата так і засталася адзінай у гісторыі не толькі савецкага яхцінгу, але і дзяржаў, якія ўтварыліся пасля распаду СССР. Пра «Фазісі» амаль забыліся аж да канца 2017 года, калі пра яхту зноў загаварылі. Дакладней, загаварыў адзін чалавек — гродзенец Юрый Раўлушка, які эміграваў два дзесяткі гадоў таму ў ЗША. Ён нарадзіўся ў Мурманску, але затым апынуўся ў Беларусі. Вучыўся на вячэрнім аддзяленні Гродзенскага дзяржуніверсітэта, захапляўся боксам. Трэніраваўся і працаваў у СК «Буравеснік», стаў захапляцца парусным спортам.

«Арганізаваў каля вёскі Азёры яхт-клуб „Капітан“. З аднадумцамі пераабсталявалі пад яго вяслярную базу. Дванаццаць гадоў быў яго дырэктарам. Клуб і цяпер „на плаву“, хіба што змяніў назву. Ну, а я пераехаў жыць у Амерыку. Ажыццяўляю наземныя перавозкі. Амерыку аб’ездзіў уздоўж і ўпоперак. Адначасна займаюся яхцінгам. Да гэтага часу ўдзельнічаю ў розных рэгатах», — расказвае Юрый.

З «Фазісі» шлях Юрыя скрыжаваўся ў 2013 годзе. Яе ўладальнікам была асацыяцыя польскіх яхтсменаў Паўночнай Амерыкі і Канады. Юрыя запрасілі на яхту на пасаду памочніка капітана. Разам з іншымі ён рамантаваў і рыхтаваў яхту, затым прайшоў на ёй больш за тысячу марскіх міль (амаль 2 тысячы кіламетраў).

Юрый Раўлушка і Скіп Новак (нашы дні)

Яхта яго жыцця

— У 2015 годзе на «Фазісі» у раёне Бярмудскага трыкутніка мы трапілі ў шторм, — успамінае Юрый Раўлушка. — Праз 8 гадзін барацьбы апынуліся ў эпіцэнтры ўрагану. Выжылі цудам, але яхта была сур’ёзна пашкоджана.

Праз некалькі гадзін пасля падачы сігналу SOS нас заўважылі з самалёта берагавой аховы ЗША і даслалі выратавальны верталёт. Для эвакуацыі прапанавалі адплыць ад яхты на сотню метраў у бушуючы акіян, пакінуўшы «Фазісі». Параіўшыся паміж сабой, наша каманда прыняла рашэнне не кідаць яхту і пачаць дрэйф. Як аказалася пасля, рашэнне выбралі дакладнае. Праз суткі непадалёк праходзіў сухагруз. Мы звязаліся з яго камандай, маракі падзяліліся з намі ежай і вадой.

Яхта выдатна вытрымала чарговае суровае выпрабаванне. Як і ў 1989 годзе, дайшла да берага, дзе мы зрабілі рамонт і затым вярнуліся ў Нью-Ёрк.

Усё дзеля яхты

— З цягам часу я пераехаў у Чыкага, а «Фазісі» працягвала баразніць акіян, пакуль восенню 2017 года яе не накрыў чарговы ўраган «Ірма», — працягвае аповяд Юрый Раўлушка. — Стыхія знішчыла і пашкодзіла 2500 яхт і судоў.

«Фазісі» пасля ўрагану Фота: АІФ / з архіву Ю.Раўлушка
«Фазісі» выкінула на бераг выспы Кей-Уэст у архіпелагу Фларыда-Кіс. Паляжаўшы на беразе без нагляду, яхту разграбілі. Ну, а 8 студзеня 2018 года берагавая ахова ЗША паведаміла кіраўніцтву PYANA, што праз два дні яхта будзе ўтылізавана.

У якасці прадстаўніка PYANA я неадкладна вылецеў на Кей-Уэст. Пабітая «Фазісі» ляжала на баржы. Кідаліся ў вочы меткі марадзёраў. Але, нават нягледзячы на ​​гэта, для мяне яна была па-ранейшаму элегантнай, грацыёзнай і фактычна роднай. І неяк сама сабой прыйшла думка, што я проста не маю маральнага права даць ёй сысці ў забыццё. Бо гэта легенда сусветнай велічыні, якая заслужыла права застацца жывой! Таму прыняў рашэнне, што б там ні стала выратаваць яхту.

Транспарціроўка «Фазісі» пасля ўрагану
За ўласныя сродкі я выкупіў драбы і абломкі, заняўся аднаўленнем. Пакуль знаходжуся на пачатковым этапе. Дакладных планаў няма. Грунтоўная рэстаўрацыя запатрабуе больш за мільён долараў, а калі паставіць карабель у выглядзе помніка на зямлі - тысяч сто. Але спадзяванняў не губляю, шукаю сродкі. Магчыма, арганізую фонд. Многія яхтсмены прапануюць звярнуцца да краудфандынгу.

З надзеяй і верай

Разважаючы пра далейшы лёс «Фазісі», Юрый Раўлушка падкрэсліў, што гісторыя наканавала яхце хадзіць пад расійскім сцягам. Таму выказаў гатоўнасць перадаць яе пры зацікаўленасці з боку правапераемніцы СССР. Ну, а пакуль падняў на яхце сцяг Рэспублікі Беларусь. Разважыў, што раней яна мела адносіны да Расіі, затым Польшчы, а цяпер належыць яму — чалавеку, які стаў яхтсменам ў Беларусі.

Падзяліцца

Апошнія запісы

Статус — першы крок да захавання. Інструкцыя, як унесці аб’ект у спіс спадчыны

У мястэчку Радашковічы на 6 тыс. чалавек стаіць касцёл, дзе хрысцілі Янку Купалу. У Вілейцы…

22 лістапада 2024

«Пабачыць Гродна — і памерці». Як наш горад стаў міжваеннай «сталіцай самагубцаў»

У міжваенны час Гродна набыло незвычайную славу. Горад стаў месцам прыцягнення незвычайных турыстаў - тых,…

21 лістапада 2024

«Нармальны быў гастраном — цяпер там прадаюць шпалеры». Ці хапае крамаў у цэнтры Гродна?

Ці хапае ў цэнтры Гродна прадуктовых крам? Спрэчкі наконт гэтага выклікала адкрыццё на перакрыжаванні Савецкай…

21 лістапада 2024

Дзе арганізаваць святочную фотасесію? Гродзенскія студыі ўжо падрыхтавалі навагоднія лакацыі

Прыбраныя ялінкі, свечкі, навагоднія вянкі і гірлянды, аксаміт, светлы ці цёмны фон на выбар. Гродзенскія…

19 лістапада 2024

«Перад выбарамі - спрыяльны час для петыцый». Як прымусіць чыноўнікаў вырашаць праблемы і чаму новая пляцоўка «меркаванне.бел» для гэтага не пасуе

Улады стварылі новую платформу “меркаванне.бел”. Яе пазіцыянуюць як анлайн-пляцоўку, на якой кожны зможа ў вольнай…

15 лістапада 2024

«У Гродне жывуць тыя яшчэ „шалёныя імператрыцы“». Стваральніца брэнда Krikate расказала, як дабралася да парыжскага тыдня моды

Калекцыя адзення гродзенкі Кацярыны Карлацяну дэбютавала гэтай восенню на Парыжскім тыдні моды. А пачыналася ўсё…

14 лістапада 2024