Спадчына

Якое на смак 200-гадовае віно? Пад Гроднам выпадкова знайшлі старажытныя бутэлькі

Падчас рэканструкцыі палацава-паркавага комплекса ў Свяцку будаўнікі выпадкова знайшлі бутэлькі з 200-гадовым віном. Іх аддалі на аналіз судовым экспертам і высветлілі яго склад і крэпасць.

Віно ў Свяцку знайшлі ў невялікім асобным будынку вінакурні. У зямлю было закапана 15 закаркаваных бутэлек. Увагу прыцягнула нетыповая для нашага часу форма і колер бутэлек. Яны былі аднолькавымі, толькі крыху адрозніваліся адзін ад аднаго вышынёй і дыяметрам.

Палацава-паркавы ансамбль Валовічаў у вёсцы Свяцк пабудаваны ў 1779 г. італьянскім архітэктарам Джузэпэ Сака. Гэта помнік архітэктуры пераходнага перыяду ад барока да класіцызму. Да 2005 г. там быў санаторый, пасля комплекс пуставаў. У 2009 г. яго перадалі санаторыю «Азёрны». У 2017 г. пачалася рэстаўрацыя. У 2023 комплекс адкрылі для турыстаў. У ім размясцілі гасцініцу, SPA-цэнтр, бровар і рэстаран. Пакуль працуе толькі рэстарацыя.

Будынак вінакурні, дзе знайшлі закапаныя ў зямлю старадаўнія бутэлькі. Фота: aif.by

Калі бутэлькі дасталі з зямлі, яны змянілі колер з сінявата-чорнага да карычнева-зялёнага з залацістым адлівам проста на вачах у будаўнікоў. Сасуды не адчынялі і перадалі ў Дзяржаўны камітэт судовых экспертыз па Гродзенскай вобласці, піша «Аргументы і факты ў Беларусі».

Бутэлькі без маркіровак

Там высветлілі, што бутэлькі са Свяцка аналагічныя бутэлькам, якія выпускаліся ў Англіі з XVII стагоддзя. Яны маюць няправільную форму, бо вырабляліся шкловыдзімальнікамі ўручную. З гэтай жа прычыны на іх няма маркіровак і клеймаў. Раней вінаробы проста наклейвалі на бутэлькі этыкеткі, на якіх пісалі, што знаходзіцца ўнутры. Вонкаваму выгляду тары тады не надавалі вялікага значэння.

Аналізам бутэлек і віна заняліся ў камітэце судовых экспертыз. Фота: aif.by

У дне кожнай з бутэлек ёсць паглыбленне — «пунт». Яго рабілі для таго, каб пры транспартаванні ў гарызантальным становішчы рыльца адной бутэлькі ўпіралася ў дно наступнай, і такім чынам яны фіксаваліся. Таксама гэтае паглыбленне было свайго роду маркерам пры разліве віна па келіхах. Вакол яго збіраўся асадак. У XVII-XVIII стагоддзі шкловыдзімальнікі ўтрымлівалі нарыхтоўку бутэлькі загваздкай. Яна ўпіралася ў дно — так майстар запраўляў лішняе шкло ўнутр бутэлькі, а паверхню дна рабіў роўнай.

Бутэлькі зроблены з празрыстага шкла з напластаваннямі белага, шэрага, бэжавага і карычневага колераў з адлівамі сіняга, зялёнага і ружовага. Пасля вымання з зямлі пад уздзеяннем святла і кіслароду іх колер змяніўся. На паверхні аказаўся налёт з дыяксіду крэмнію. Гэта асноўны кампанент кварцавага пяску, які мог утварыцца ў вільготнай ці кіслай глебе.

Хімічнае даследаванне паказала, што рыльцы бутэлек былі герметычна залітыя воскам. Гэта дапамагло захаваць рэчыва на працягу стагоддзяў.

Таямніцы 200-гадовага віна

І ўсё ж за доўгі час віно перастала быць віном у звыклым сэнсе. Унутры выявілі 650 мл напаўпразрыстай карычневай вадкасці з выразным пахам воцатнай кіслаты — прадукту закісання і акіслення этылавага спірту. Пры гэтым захаваліся ноткі ароматаўтваральных злучэнняў, характэрныя для вінаграднага віна. Піць яго ўжо нельга.

Дзякуючы аналізу віно расклалі на кампаненты і высветлілі яго крэпасць. Фота: aif.by

Утрыманне воцатнай кіслаты ў невялікіх колькасцях у маладым віне ёсць нормай. З часам воцатныя бактэрыі размножваюцца і кіслаты і яе эфіраў становіцца больш. Праз гэта віно як бы скісае, і ў старых вінаў з’яўляецца воцатны пах і смак.

З дапамогай найноўшага аналітычнага абсталявання віно разабралі на кампаненты. У ім выявілі рэчывы, якія ўтвараюцца пры кантакце алкаголю і драўніны. Гэта значыць, да разліву па бутэльках яго выраблялі ці захоўвалі ў драўляных ёмістасцях. Цяпер моц віна складае 1,5% абаротаў.

З дакладнасцю да года ўзрост віна са Свяцку не вызначалі - сучасныя метады паказваюць стагоддзе. Сукупнасць усіх вядомых дадзеных паказвае, што яму каля 200 гадоў.

Вырабілі віно на месцы ці аднекуль прывезлі - пакуль не ясна.

Чытайце таксама: Лесвіцу XIX стагоддзя адлілі паводле ўзораў. Як ідуць працы на гродзенскім піўзаводзе

Падзяліцца

Апошнія запісы

Тры Белавежскія пушчы. Як агароджы на мяжы змяняюць лес і жывёльны свет у Беларусі, Польшчы і паміж платамі

Белавежская пушча сёння раздзеленая не на дзве, а насамрэч на тры часткі: беларускую, польскую і…

31 сакавіка 2025

«Трэнд — мацоўня, здароўе». Задалі адны і тыя ж пытанні металістам з Беларусі і Польшчы

Ужо некалькі дзесяцігоддзяў метал-музыка аб'ядноўвае людзей не толькі адных музычных прыхільнасцяў, але і падобнага светапогляду.…

26 сакавіка 2025

У гродзенскім ГЦ развяліся прусакі. Куды звяртацца, калі заўважылі насякомых у кафэ ці ў сябе дома

У ГЗК Triniti гродзенцы заўважылі прусака — насякомае бегала па канапе ў зоне фуд-корту. Hrodna.life…

26 сакавіка 2025

«Магчыма, будзе і новы матэрыял». Вакаліст гурта Ulis Слава Корань расказаў, як эміграцыя не дае яму пісаць

Беларускі гурт Ulis праіснаваў больш за 20 гадоў. Яго спадчына жыве - музыканты робяць каверы,…

20 сакавіка 2025

«Мама выпісвала фальшывыя дакументы і дапамагала трапіць у Польшчу». Рэпатрыянтка — пра дзяцінства ў Гродне і эміграцыю ў 1946-м

Крысціна Мішчук (Пянткоўская) нарадзілася ў 1933 годзе ў Гродне ў сям'і мясцовай інтэлігенцыі. Каталічка. Тата…

18 сакавіка 2025

«Мая зямля — што хачу, тое і раблю». З’ездзілі ў польскую вёску ля мяжы з Беларуссю, куды стараста запрашае жыць усіх ахвотных

У 500 метрах ад плота, узведзенага на польскім баку мяжы з Беларуссю, стаіць вёска Азяраны…

17 сакавіка 2025