Спадчына

Якое на смак 200-гадовае віно? Пад Гроднам выпадкова знайшлі старажытныя бутэлькі

Падчас рэканструкцыі палацава-паркавага комплекса ў Свяцку будаўнікі выпадкова знайшлі бутэлькі з 200-гадовым віном. Іх аддалі на аналіз судовым экспертам і высветлілі яго склад і крэпасць.

Віно ў Свяцку знайшлі ў невялікім асобным будынку вінакурні. У зямлю было закапана 15 закаркаваных бутэлек. Увагу прыцягнула нетыповая для нашага часу форма і колер бутэлек. Яны былі аднолькавымі, толькі крыху адрозніваліся адзін ад аднаго вышынёй і дыяметрам.

Палацава-паркавы ансамбль Валовічаў у вёсцы Свяцк пабудаваны ў 1779 г. італьянскім архітэктарам Джузэпэ Сака. Гэта помнік архітэктуры пераходнага перыяду ад барока да класіцызму. Да 2005 г. там быў санаторый, пасля комплекс пуставаў. У 2009 г. яго перадалі санаторыю «Азёрны». У 2017 г. пачалася рэстаўрацыя. У 2023 комплекс адкрылі для турыстаў. У ім размясцілі гасцініцу, SPA-цэнтр, бровар і рэстаран. Пакуль працуе толькі рэстарацыя.

Будынак вінакурні, дзе знайшлі закапаныя ў зямлю старадаўнія бутэлькі. Фота: aif.by

Калі бутэлькі дасталі з зямлі, яны змянілі колер з сінявата-чорнага да карычнева-зялёнага з залацістым адлівам проста на вачах у будаўнікоў. Сасуды не адчынялі і перадалі ў Дзяржаўны камітэт судовых экспертыз па Гродзенскай вобласці, піша «Аргументы і факты ў Беларусі».

Бутэлькі без маркіровак

Там высветлілі, што бутэлькі са Свяцка аналагічныя бутэлькам, якія выпускаліся ў Англіі з XVII стагоддзя. Яны маюць няправільную форму, бо вырабляліся шкловыдзімальнікамі ўручную. З гэтай жа прычыны на іх няма маркіровак і клеймаў. Раней вінаробы проста наклейвалі на бутэлькі этыкеткі, на якіх пісалі, што знаходзіцца ўнутры. Вонкаваму выгляду тары тады не надавалі вялікага значэння.

Аналізам бутэлек і віна заняліся ў камітэце судовых экспертыз. Фота: aif.by

У дне кожнай з бутэлек ёсць паглыбленне — «пунт». Яго рабілі для таго, каб пры транспартаванні ў гарызантальным становішчы рыльца адной бутэлькі ўпіралася ў дно наступнай, і такім чынам яны фіксаваліся. Таксама гэтае паглыбленне было свайго роду маркерам пры разліве віна па келіхах. Вакол яго збіраўся асадак. У XVII-XVIII стагоддзі шкловыдзімальнікі ўтрымлівалі нарыхтоўку бутэлькі загваздкай. Яна ўпіралася ў дно — так майстар запраўляў лішняе шкло ўнутр бутэлькі, а паверхню дна рабіў роўнай.

Бутэлькі зроблены з празрыстага шкла з напластаваннямі белага, шэрага, бэжавага і карычневага колераў з адлівамі сіняга, зялёнага і ружовага. Пасля вымання з зямлі пад уздзеяннем святла і кіслароду іх колер змяніўся. На паверхні аказаўся налёт з дыяксіду крэмнію. Гэта асноўны кампанент кварцавага пяску, які мог утварыцца ў вільготнай ці кіслай глебе.

Хімічнае даследаванне паказала, што рыльцы бутэлек былі герметычна залітыя воскам. Гэта дапамагло захаваць рэчыва на працягу стагоддзяў.

Таямніцы 200-гадовага віна

І ўсё ж за доўгі час віно перастала быць віном у звыклым сэнсе. Унутры выявілі 650 мл напаўпразрыстай карычневай вадкасці з выразным пахам воцатнай кіслаты — прадукту закісання і акіслення этылавага спірту. Пры гэтым захаваліся ноткі ароматаўтваральных злучэнняў, характэрныя для вінаграднага віна. Піць яго ўжо нельга.

Дзякуючы аналізу віно расклалі на кампаненты і высветлілі яго крэпасць. Фота: aif.by

Утрыманне воцатнай кіслаты ў невялікіх колькасцях у маладым віне ёсць нормай. З часам воцатныя бактэрыі размножваюцца і кіслаты і яе эфіраў становіцца больш. Праз гэта віно як бы скісае, і ў старых вінаў з’яўляецца воцатны пах і смак.

З дапамогай найноўшага аналітычнага абсталявання віно разабралі на кампаненты. У ім выявілі рэчывы, якія ўтвараюцца пры кантакце алкаголю і драўніны. Гэта значыць, да разліву па бутэльках яго выраблялі ці захоўвалі ў драўляных ёмістасцях. Цяпер моц віна складае 1,5% абаротаў.

З дакладнасцю да года ўзрост віна са Свяцку не вызначалі - сучасныя метады паказваюць стагоддзе. Сукупнасць усіх вядомых дадзеных паказвае, што яму каля 200 гадоў.

Вырабілі віно на месцы ці аднекуль прывезлі - пакуль не ясна.

Чытайце таксама: Лесвіцу XIX стагоддзя адлілі паводле ўзораў. Як ідуць працы на гродзенскім піўзаводзе

Падзяліцца

Апошнія запісы

«Пабачыць Гродна — і памерці». Як наш горад стаў міжваеннай «сталіцай самагубцаў»

У міжваенны час Гродна набыло незвычайную славу. Горад стаў месцам прыцягнення незвычайных турыстаў - тых,…

21 лістапада 2024

«Нармальны быў гастраном — цяпер там прадаюць шпалеры». Ці хапае крамаў у цэнтры Гродна?

Ці хапае ў цэнтры Гродна прадуктовых крам? Спрэчкі наконт гэтага выклікала адкрыццё на перакрыжаванні Савецкай…

21 лістапада 2024

Дзе арганізаваць святочную фотасесію? Гродзенскія студыі ўжо падрыхтавалі навагоднія лакацыі

Прыбраныя ялінкі, свечкі, навагоднія вянкі і гірлянды, аксаміт, светлы ці цёмны фон на выбар. Гродзенскія…

19 лістапада 2024

«Перад выбарамі - спрыяльны час для петыцый». Як прымусіць чыноўнікаў вырашаць праблемы і чаму новая пляцоўка «меркаванне.бел» для гэтага не пасуе

Улады стварылі новую платформу “меркаванне.бел”. Яе пазіцыянуюць як анлайн-пляцоўку, на якой кожны зможа ў вольнай…

15 лістапада 2024

«У Гродне жывуць тыя яшчэ „шалёныя імператрыцы“». Стваральніца брэнда Krikate расказала, як дабралася да парыжскага тыдня моды

Калекцыя адзення гродзенкі Кацярыны Карлацяну дэбютавала гэтай восенню на Парыжскім тыдні моды. А пачыналася ўсё…

14 лістапада 2024

«Першы прыбытак патраціў на станок». Гродзенец у школе выточваў біты, а ў 27 гадоў адкрыў сваю вытворчасць мэблі

Гродзенец Раман Нагула амаль паўжыцця працуе з дрэвам. Школьнікам ён пачынаў з бейсбольных біт, а…

13 лістапада 2024