Джошуа Ўілер з амерыканскага Канзаса ўжо чацвёрты месяц жыве з жонкай у Гродне і выкладае англійскую мову. Хлопцу 26 гадоў і калі ён упершыню прыйшоў на заняткі да сваіх гродзенскіх студэнтаў, многія сказалі: «Ваў» — такога настаўніка ў іх яшчэ не было. Амерыканскі нефармал з татуіроўкамі і вялікай рудай барадой распавёў Hrodna.life, як ён стаў настаўнікам і як апынуўся ў Беларусі.
У Тбілісі не спадабалася — пераехалі ў Гродна
У Штатах Джошуа атрымліваў адукацыю па спецыяльнасці гісторыя і камунікацыі. Ён зразумеў, што яму лёгка мець зносіны з людзьмі, а гэта ён лічыць самым галоўным у вывучэнні моў. Пасля вучобы хлопец валанцёрыў, а потым паехаў у Расію, дзе пачаў сур’ёзна выкладаць англійскую мову. Там жа Джошуа сустрэў сваю будучую жонку.
«Да таго, як я прыехаў у Гродна, мы з жонкай жылі ў Тбілісі. Мы пераехалі туды з Чалябінска: пажаніцца і пажыць каля года, але нас у выніку хапіла толькі на шэсць месяцаў. Мы зразумелі, што хочам з’ехаць з Грузіі і сталі шукаць новую краіну, выбіралі на постсавецкай прасторы. У мяне ўжо быў досвед працы ў рускамоўных краінах, а жонцы ў выпадку працы і пражывання не патрэбна была віза».
Да прыезду ў Гродна ў Джошуа быў індывідуальны студэнт, чыя сям’я была родам з Беларусі: менавіта ён упершыню распавёў амерыканцу пра краіну ў цэнтры Еўропы.
«Да таго моманту пра Беларусь я наогул нічога не ведаў. І калі мы надумалі з’ехаць з Грузіі, я падумаў: а чаму б нам не перабрацца ў Беларусь? Стаў шукаць больш інфармацыі пра гэтую краіну. Мяне цікавілі школы англійскай мовы і я пісаў туды. Спачатку мне прыйшоў адказ з Гомеля. Напісалі, што лепш туды не ехаць — горад не спадабаецца. Тады я пачаў шукаць праз Google-карты іншыя школы ў буйных гарадах Беларусі. Спіс апынуўся невялікі і я хутка натыкнуўся на Mr.English у Гродне. Напісаў ім і імгненна атрымаў адказ. Прайшоў сумоўе і тады мы з жонкай прынялі канчатковае рашэнне пераехаць».
Гродна спадабаўся адразу
У Гродне сям’я прыехала ў чэрвені. Праз пяць дзён Джошуа выйшаў на першыя заняткі ў школе. Студэнты прынялі амерыканца з поўнай сур’ёзнасцю, нягледзячы на яго нефармальны вобраз.
«Мне здаецца, студэнты зацікаўлены ў такім выкладчыку, бо ён адрозніваецца ад іншых, да якіх усе прывыклі. Мама ў дзяцінстве гаварыла мне: калі хочаш знайсці добрую працу, ты не павінен забіваць рукі татуіроўкамі і ўстаўляць у вушы тунэлі. Але сёння погляды мяняюцца і свет прагрэсуе. У сваёй першай школе ў Чалябінску я працаваў з барадой, татуіроўкамі і тунэлямі - гэта нікому не перашкаджала».
Гродна амерыканцу спадабаўся адразу. Першае, на што ён звярнуў увагу — чыстыя вуліцы, дагледжаныя будынкі і ветлівыя людзі. Тбілісі быў нашмат больш брудным і шматлюдным. А яшчэ Джошуа звярнуў увагу наколькі маленькі Гродна, хоць і лічыцца ў Беларусі буйным горадам. «Насельніцтва майго роднага Канзаса усяго каля мільёна, а ён па амерыканскіх мерках лічыцца невялікім».
Беларусы не павінны забываць сваю мову
На вуліцах Гродна амерыканец імкнецца не гаварыць на англійскай, практыкуе рускую. Але калі ў горадзе нехта чуе, што Джошуа размаўляе з кімсьці на англійскай, то да яго могуць падысці і задаць парачку банальных пытанняў.
«Мне здаецца, у шмат каго з гродзенцаў ёсць база англійскай мовы і яны разумеюць базавыя фразы, але спантанна на вуліцы я ні з кім не меў прадуктыўнага дыялогу. Толькі на занятках».
Джошуа здзівіла, што ў Беларусі людзі не размаўляюць на роднай мове. З падобнай сітуацыяй ён сутыкаўся ў Уэльсе і Ірландыі: там мясцовае насельніцтва гаворыць на англійскай, а пра родную мову забывае.
«Я лічу, што беларусы не павінны забываць мову свайго народа і павінны памятаць, што руская — гэта другая мова».
Беларусам трэба больш падарожнічаць
Нягледзячы на тое, што Джошуа нарадзіўся ў ЗША, яго карані - глыбока ў Ірландыі і Нарвегіі. Хлопец цікавіцца гісторыяй і культурай гэтых краін, нават стаў вывучаць гэльскую мову.
«Сёння я размаўляю на англійскай і рускай, вывучаю яшчэ гэльскую, румынскую і нямецкую. Але ў Амерыцы большасць людзей гаворыць толькі на адной мове. У Беларусі сітуацыя іншая: моладзь зацікаўлена ў вывучэнні моў. Гэта адкрывае магчымасць з’ехаць за мяжу або сустрэць у Беларусі тых жа замежнікаў, якім становіцца прасцей сюды патрапіць. Я б параіў беларусам, якія вывучаюць англійскую, больш падарожнічаць, каб яны мелі зносіны з носьбітамі мовы і разумелі, як на ёй размаўляюць».
За некалькі месяцаў амерыканец вывучыў Гродна. У яго нават з’явіліся любімыя месцы. Джошуа можна часта ўбачыць у лесапарку Пышкі. А вось клуб для любімых адзінаборстваў амерыканец яшчэ не знайшоў.
«Больш за ўсё мне падабаецца праводзіць час у лесе, дзе сапраўдная прырода. Таму я часта наведваю Пышкі. Там мне падабаюцца натуральныя сцяжынкі, якія адводзяць у глыбіню лесу. Па іх я неяк выйшаў нават на адны закінутыя могілкі: каго ні пытаўся са студэнтаў, ніхто не ведае пра іх існаванне.
У лесе я адчуваю атмасферу гісторыі, звязаную са славянамі, і мне гэта падабаецца. А так я і ў цэнтр горада люблю выходзіць, асабліва ў святочныя дні. Тады вуліцы напаўняюцца людзьмі і ствараецца нейкі рух. А наогул у мяне адно з галоўных хобі - гавайскае каратэ. Зараз я прыглядаю ў Гродне месца, дзе б мог гэтым займацца".
Беларусь: спакойна, не багата, дыктатуры не відаць
Працоўная віза амерыканца разлічана да верасня 2019 года. За некалькі месяцаў Джошуа паспеў прывыкнуць да Гродна і адзначае, што не супраць застацца тут і даўжэй. Спачатку сваякі і сябры турбаваліся, што ён з’ехаў у невядомую краіну, але цяпер яны за яго ўжо спакойныя і нават гатовыя наведаць.
«Сябры і бацькі мяне называлі вар’ятам, калі я толькі паехаў у Расію. Для іх гэта была найвялікшая ступень шоку. Таму, калі я пераехаў у Беларусь, яны былі ўжо спакайней.
Шмат хто ў Амерыцы не ведае наогул пра Беларусь, а першае, што выдае Google — апошняя дыктатура Еўропы. Гэта вельмі хвалявала маіх бацькоў, але калі я тут апынуўся, то не заўважыў таго рэжыму, пра які пішуць. Мяне нічога падобнага не закранула. Можа, гэта ёсць на больш высокіх узроўнях, але асабіста я сёння ў гэтай краіне адчуваю сябе камфортна.
Так, эканоміка тут не вельмі моцная і беларусы недастаткова шмат зарабляюць: гэта заўважна па зарплаце маёй жонкі, але жыць тут можна. Калі б я хацеў зарабіць, то нікуды б i не выязджаў з Амерыкі. У Беларусі я хачу атрымаць новы жыццёвы вопыт і пазнаёміцца з цікавымі людзьмі. У будучыні я, магчыма, мог бы і застацца ў гэтай краіне, нас з жонкай гэтая думка ўжо наведвала. Тут спакойна, месцамі сумна, але гэта не абавязкова дрэнна. Гродна знаходзіцца на мяжы з Еўропай і мы заўсёды пры жаданні можам спакойна падарожнічаць".
