Сонечныя панэлі на дахах Альшанкі: як у Гродне можна паменшыць шкодныя выкіды

Гродзенскі Зялёны партал пагаварыў з аўтарамі праекта Itibo SolarCity па ўстаноўцы сонечных панэляў на гарадскіх дахах і даведаўся, калі наогул гэта можа спатрэбіцца гораду. Праект быў прызнаны лепшым на гродзенскім этапе міжнароднага хакатона NASA Space Apps Challenge 2017 на думку журы і па выніках галасавання гледачоў.

— Усё вельмі загарэліся ўдзелам у хакатоне NASA, — распавядаюць удзельнікі каманды. — І спачатку адазвалася чалавек дзесяць, якія хацелі зрабіць нейкі праект, але потым частка адсеялася. Гэта на самай справе цікава і карысна — для самаразвіцця, для новых ідэй. У працы зноў жа дапамагае — асвойваюцца зусім новыя тэхналогіі.

У чым інавацыйнасць праекта з сонечнымі панэлямі

Спачатку ўзялі тэму экалогіі, таму што з усіх тэм гэтая была нам бліжэй за ўсё. Наогул, усе тэмы ў гэтым хакатоне былі так ці інакш звязаны з нейкай часткай Зямлі, практычна ўсё было завязана на захаванні або паляпшэнні бягучых умоў на планеце. Мы выбралі сферу энергетычнай аптымізацыі, таму што бачылі, што можам прыдумаць нешта больш-менш рэальнае.

Усталёўваць сонечныя панэлі ў прыватным парадку ў нашай краіне нявыгадна, гэта проста не акупляецца або акупляецца, але вельмі доўга. Таму мы пачалі вырашаць пытанне не на прыватным узроўні, а на муніцыпальным, бралі падлікі на ўзроўні горада. Мы не кіруем панэлямі, як гэта пісалі ў некаторых крыніцах, а падлічваем колькасць карыснай плошчы для ўстаноўкі батарэй, у якасці варыянту — на дахах дамоў. Бралі плоскія дахі, таму што за два дні хакатона змаглі пралічыць толькі гэты варыянт. Было б больш часу, разлічылі б яшчэ і для нахільных дахаў.

Штучны інтэлект у нашым праекце спатрэбіўся для таго, каб аўтаматычна вызначаць патрэбныя паверхні. Па спадарожнікавым малюнку адразу не зразумела, дах плоскі або скатны. Вось для гэтай задачы мы выкарыстоўвалі нейронавыя сеткі,
каб вызначыць тып дахаў і такім чынам разлічыць колькасць прыдатных плошчаў. Гэта значыць, трэба было навучыць нейронную сетку вызначаць па спадарожнікавых здымках тып паверхні. А ўжо плошчу вылічвалі з выкарыстаннем дадзеных карты OpenStreetMaps.

За два дні хакатона свой праект мы дапрацавалі да нейкай рабочай версіі, то бок яе ў прынцыпе можна ўжываць ужо сёння.

Мы не займаліся разлікамі эканамічнай мэтазгоднасці ўстаноўкі сонечных панэляў у горадзе. Але з кожным годам сонечныя панэлі падаюць у цане, і гэта пытанне часу, калі панэлі будуць усталёўваць усюды і паўсюль. Таму свой праект мы лічым даволі перспектыўным.

Нават у нашым рэгіёне дастаткова праектаў, якія падтрымліваюцца Еўрасаюзам. Устаноўка такіх панэляў таксама магла б стаць нейкім інвестыцыйным праектам.

Ідэя нашага праекта ў тым, каб дапамагчы разгрузіць дзеючыя электрастанцыі. Устаноўка сонечных батарэй можа стаць выдатным варыянтам. Але ў нашым густанаселеным і досыць камерным горадзе такіх вялікіх плошчаў проста няма. Але ёсць дахі дамоў, дзе можна ўсталяваць панэлі. Да таго ж яны будуць знаходзіцца блізка да спажыўца.

Такім чынам часткова разгрузіцца агульная гарадская энергасетка, але не цалкам заменіцца, вядома. У выніку ў горадзе будзе менш выкідаў ад традыцыйных электрастанцый, бо паменшыцца іх нагрузка.

Наш дадатак дапаможа даволі дакладна разлічыць, колькі энергіі мы зможам атрымаць, усталёўваючы панэлі на плоскія дахі. Усе хібнасці мы ўводзілі ўручную: гэта значыць, калі мы мяняем тып панэлі, то гэты параметр уводзіцца ў дадатак і вынік будзе яшчэ больш дакладным.

У нас атрымалася прыкладна 5 кв. км — столькі дахаў у горадзе можна выкарыстоўваць для ўстаноўкі панэляў. Энергіі, што вырабляецца панэлямі, будзе больш, чым ад Гродзенскай ГЭС. З дапамогай прыкладання можна падабраць і самы аптымальны раён для ўстаноўкі панэляў, з пункту гледжання карыснай плошчы.

Гэта значыць рабіць праект не для ўсяго горада, а толькі для нейкага раёна. Чаму б не паставіць панэлі ў Альшанцы? Потым можна разлічыць і выкарыстанне нахільных дахаў, з нахілам на поўдзень, на бакавыя паверхні дамоў.

«У перспектыве праект гораду спатрэбіцца»

Падобных праектаў з сонечнымі панэлямі на гарадскіх дахах у свеце мы не сустракалі. Калі казаць глабальна, то на дахах дамоў панэлі мацуюць у прыватным парадку, а маштабныя сонечныя станцыі звычайна размяшчаюць на палях. Мы зыходзілі з таго, што каля Гродна знайсці такія вялікія свабодныя плошчы праблематычна.

Хоць сама ідэя, вядома, не новая.

Мы ўсё больш спажываем электраэнергіі, патрэбнасці горада растуць. Альтэрнатыўная энергетыка як раз можа адказаць на гэтыя запыты без моцнай шкоды для навакольнага асяроддзя. А гэты момант становіцца для ўсіх краін, у тым ліку і Беларусі, усё больш актуальным. Таму наш праект можа ў будучыні вельмі нават гораду спатрэбіцца.

22 мая стануць вядомыя вынікі конкурсу праектаў NASA Space Apps Challenge 2017. За гродзенскую каманду можна прагаласаваць па спасылцы.