Спадчына

«Не разбіць, не спыніць, не стрымаць!» Урок «чытаем па-беларуску з velcom» прайшоў у Новым замку

Вершы Максіма Багдановіча ў выкананні тэлевядоўцаў Юрыя Жыгамонта і Аляксандра Улейчыка, пісьменніц Раісы Баравіковай і Алены Масла, дырэктара гісторыка-археалагічнага музея Юрыя Кітуркі і гродзенскіх школьнікаў гучалі 16 лістапада ў Новым замку. Тут праходзіў урок «Чытаем па-беларуску з velсom», прысвечаны 125-годдзю паэта.

«Развіццё нацыянальнай ідэнтычнасці і падтрымка дзяцей гэта тыя напрамкі сацыяльнай адказнасці бізнеса, якія развівае кампанія», — распавяла куратарка праекта Катажына Валкоўская.

«У гэтым праекце абодва напрамкі зліліся. Думаем, што такімі ўрокамі ўдасца пасеяць у дзецях зерне цікавасці, што ў будучыні перарасце ў любоў да мовы і беларускай культуры ўвогуле».

Усе дзеці - наскрозь беларусы

Юрый Жыгамонт лічыць, што такога кшталту акцыі прыцягваюць увагу да мовы, прымушаюць задумацца, чаму ў незалежнай Беларусі родная мова знаходзіцца не на самым пачэсным месцы. «У школе мала часу даецца на вывучэнне мовы, а нават калі дзеці вучацца па-беларуску, то для паступлення маюць рыхтавацца на рускай — няма вышэйшых навучальных устаноў з беларускім навучаннем. У нас дзве дзяржаўныя мовы, то павінна быць магчымасць карыстацца імі па-роўну.»

Што да дзяцей, то «і гомельскія, і віцебскія, і гродзенскія — яны ўсе наскрозь беларусы», мяркуе Юры Жыгамонт. «Калі размаўлеш з дзеткамі, адчуваецца, што беларуская мова ў іх усярэдзіне, што яны беларусы, што ім хочацца гаварыць на беларускай мове і яны з задавальненнем гэта робяць».

Дзеля падтрымкі мовы, на думку Юрыя, кожны павінен рабіць усё што можа: «Трэба разумець, што жывём не толькі сённяшнім днём. Мы прыйшлі на гэту зямлю, а мова ўжо была. Мы сыдзем, а яна павінна застацца».

youtu.be/p_wRoNdITkg

Моўная разнастайнасць — як шматколерная вясёлка

«Дождж ідзе — ён з кропель складаецца. Праўда? — далучаецца да размовы пісьменніца Алена Масла. — Любое дзеянне, што робіцца з любоўю да справы, знаходзіць водгук у сэрцах. Тут дзеці - проста агонь. А калі яны бачаць падтрымку ад сур’ёзных дарослых — дырэктара музея, настаўнікаў, пісьменнікаў - гэта іх вельмі натхняе».

Захаванне моўнай разнастайнасці на думку Алены надае свету вакол «шматколернасць вясёлкі». «Калі змяшаць усе фарбы ў адну, то гэта будзе проста шэры колер. А калі падтрымліваць шматколернасць, то вясёлка будзе ззяць. Не трэба нам самім сябе збядняць. Няхай у нас будуць англійская, польская, нямецкая, турэцкая, руская мовы — але няхай будзе і беларуская. Мы за яе ў адказе. За нас яе ніхто не захавае».

Чужое жалеза не дапаможа

Юрый Кітурка ўзгадаў для школьнікаў прачытаную ім у дзяцінстве казку «Роберт — захавальнік жалеза» эстонца Уладзіміра Бээкмана. «Сярод герояў там былі жалезныя чалавечкі, што меліся захоўваць жалеза ад іржы. З гэтай казкі я запомніў словы, глыбокі сэнс каторых зразумеў пазней: «Дружа! Калі ў цябе няма свайго жалеза, чужое табе не дапаможа».

Калі стаў дарослым, то ўсвядоміў, што наша «жалеза» гэта Максім Багдановіч, Янка Купала і ўсе іншыя пісьменнікі Беларусі, каторыя захоўваюць нашу мову ў сваіх творах. Наша «жалеза» гэта наша мова. Калі ў нас яе не будзе, то нам ніхто не дапаможа".

Тое, што праект скіраваны не толькі на дзяцей, падкрэсліла Раіса Баравікова. «Гэтай акцыяй velсom дае прыклад іншым кампаніям, бізнесу, камерцыйным структурам. І потым, гэта мецэнацтва нават у нейкім сэнсе, аднаўленне вельмі шляхетных традыцый».

Таксама гэта вялікая падтрымка пісьменніцкаму асяродку, лічыць яна: «Адчуваецца, што не мы адны клапоцімся пра мову, што і бізнес надае ёй значэнне. Радуе, што пачаўся такі вельмі харошы духоўна-асветніцкі рух да беларускага слова».

Праект закране 20 тысяч дзяцей

Праект «Чытаем па-беларуску з velсom» пачаўся год назад і за гэты час у ім узялі ўдзел больш за 11 тысяч школьнікаў з Мінска і Мінскай вобласці, Гомельшчыны і Гродзеншчыны. Бліжэйшым часам каманда праекта наведае Магілёўшчыну і Віцебшчыну. Мяркуецца, што агулам пачытаюць па-беларуску з velсom каля 20 тысяч маленькіх беларусаў.

Апроч гэтай акцыі кампанія ладзіць іншыя ініцыятывы ў падтрымку роднай мовы. Ужо 26 лістапада ў Гродне пройдзе прэм’ера спектакля «Флейта-чарадзейка» сямейнага інклюзіўнага тэатра «і». Гэта будзе мюзікл на беларускай мове з удзелам дзяцей з аўтызмам. Для дарослых аматараў беларускай мовы і літаратуры ў сеціве ідзе праект «movabox — чытаем па-беларуску

Фота: Ян Лялевіч, з архіву Hrodna.life
Падзяліцца

Апошнія запісы

«Пабачыць Гродна — і памерці». Як наш горад стаў міжваеннай «сталіцай самагубцаў»

У міжваенны час Гродна набыло незвычайную славу. Горад стаў месцам прыцягнення незвычайных турыстаў - тых,…

21 лістапада 2024

«Нармальны быў гастраном — цяпер там прадаюць шпалеры». Ці хапае крамаў у цэнтры Гродна?

Ці хапае ў цэнтры Гродна прадуктовых крам? Спрэчкі наконт гэтага выклікала адкрыццё на перакрыжаванні Савецкай…

21 лістапада 2024

Дзе арганізаваць святочную фотасесію? Гродзенскія студыі ўжо падрыхтавалі навагоднія лакацыі

Прыбраныя ялінкі, свечкі, навагоднія вянкі і гірлянды, аксаміт, светлы ці цёмны фон на выбар. Гродзенскія…

19 лістапада 2024

«Перад выбарамі - спрыяльны час для петыцый». Як прымусіць чыноўнікаў вырашаць праблемы і чаму новая пляцоўка «меркаванне.бел» для гэтага не пасуе

Улады стварылі новую платформу “меркаванне.бел”. Яе пазіцыянуюць як анлайн-пляцоўку, на якой кожны зможа ў вольнай…

15 лістапада 2024

«У Гродне жывуць тыя яшчэ „шалёныя імператрыцы“». Стваральніца брэнда Krikate расказала, як дабралася да парыжскага тыдня моды

Калекцыя адзення гродзенкі Кацярыны Карлацяну дэбютавала гэтай восенню на Парыжскім тыдні моды. А пачыналася ўсё…

14 лістапада 2024

«Першы прыбытак патраціў на станок». Гродзенец у школе выточваў біты, а ў 27 гадоў адкрыў сваю вытворчасць мэблі

Гродзенец Раман Нагула амаль паўжыцця працуе з дрэвам. Школьнікам ён пачынаў з бейсбольных біт, а…

13 лістапада 2024