Людзі і справы

«Мы ўсе — закладнікі сваёй эпохі і сваёй краіны». Максім Жбанкоў пра мову, рэжым чакання і культур-шызафрэнію

Максім Жбанкоў прыехаў на фестываль «Прадмова» ў Гродна з інтэлектуальным стэндапам «Што такое белкульт і як з гэтым жыць?». Ён прачытаў свае тэксты пад тэматычныя саўндтрэкі. Прыводзім дзесяць фрагментаў, якія нам найбольш спадабаліся.

Даем цытаты на той мове, на якой іх прамаўляў аўтар.


Главная проблема — в затянувшемся режиме ожидания. Мы не живем, а взволнованно готовимся к чужому спектаклю. Ждем нового Акудовича, получаем нового Мартиновича. И вздыхаем: эх, не тот. Мечтаем о новом Вольском, получаем Макса Коржа. И ждем дальше. Не этих — настоящих. Смысл виртуальных идеалов в вечной претензии к реальности. Что-то не так с культурой! Вечно что-то не так с культурой! Но может, на самом деле, что-то не так с нашим подходом к культуре?


Можно всю жизнь мучаться, что родился на мусорной свалке. И фактически самому вписаться в ряд мусорных объектов. А можно сложить из отбросов цикл инсталляций. Чтобы обозначить как наличный сырьевой ресурс, так и личный к нему подход.


Чего фатально не хватает? Независимого мышления. Практик по переработке среды в дискурс. Хватит болтать о французах и немцах! Расскажите нам о нас. Желательно от первого лица.


Мы все — заложники своей эпохи и своей страны. И не прописав своих исходных координат, просто не выйдет проложить внятный маршрут личного трипа. Иными словами, брезгливо отмахиваясь от родной шизы мы теряем единственную возможность понять себя. И получаем квазибелорусское письмо в стиле курейчиковского PARTY-ZAN фильм.


На мой взгляд, нормальный способ жить в белкульте — не бороться с ним, а креативно осваивать. Превращать локальные аномалии в рабочий ресурс.


Много говорят о белорусах как «опоздавшей нации». Да, мы догоняем евро-поезд по многим параметрам. Но я абсолютно не уверен, что нужно суетливо поспешать за глобальным культ-процессом. Евростандарт — это путь в тупик. Руслану Вашкевичу не стать Йозефом Бойсом. И слава богу! Валентину Акудовичу не грозят лавры Делеза. Так и надо! Сергей Шабохин не будет Дэмиеном Херстом. Ура! Лучше пусть они будут теми, кем есть. Вашкевичем. Акудовичем. Шабохиным. Тутэйшыми гульцамі са смеццем.


Дадатковае пытанне: як быць з мовай? Гэта не проста лінгвістыка. Гэта пэўны стан мыслення. Дагэтуль на ўсіх паверхах культуры працуе моўная інэрцыя часоў культур-каланіялізму. З аднаго боку — руліць «великий и могучий», нібыта натуральная мова нібыта большасці тутэйшых. З другога — шчыруе адчайная партызанка на карысць беларушчыны ў яе найбольш радыкальным варыянце. Нармальнага арганічнага шматмоўя амаль не чутна. З большага пануе сарамлівая (ці агрэсіўная) расейскасць, альбо дэманстратыўная беларускасць. Мы не камунікуем. Мы змагаемся за мову.


У любым выпадку дзвюхмоўе (а лепей — трох- ці чатырохмоўе) — непазбежнасць для ўсіх жадаючых крэатывіць тут і цяпер. Хтосьці палічыць гэта здрадай. Альбо культур-шызафрэніяй. Як на мяне — нармальны цвярозы падыход насуперак ідэалагічным шаблонам.


Персонаж, претендующий на роль белорусского автора, оказывается в зоне тройного шумового покрытия. Я говорю о трех слоях мусора культуры: образовательном, эстетическом и идеологическом. Первый производит шаблонную инфо-загрузку без обучения творчеству. Второй сбивает шаблоны в подобие стиля и задает матрицы шумового культур-конвейера. Третий строит пирамиду квази-приоритетов и запускает программу зачистки инакомыслящих (все равно какого колера).


Вдохни пыльный воздух и начинай петь.

Падзяліцца

Апошнія запісы

«Пабачыць Гродна — і памерці». Як наш горад стаў міжваеннай «сталіцай самагубцаў»

У міжваенны час Гродна набыло незвычайную славу. Горад стаў месцам прыцягнення незвычайных турыстаў - тых,…

21 лістапада 2024

«Нармальны быў гастраном — цяпер там прадаюць шпалеры». Ці хапае крамаў у цэнтры Гродна?

Ці хапае ў цэнтры Гродна прадуктовых крам? Спрэчкі наконт гэтага выклікала адкрыццё на перакрыжаванні Савецкай…

21 лістапада 2024

Дзе арганізаваць святочную фотасесію? Гродзенскія студыі ўжо падрыхтавалі навагоднія лакацыі

Прыбраныя ялінкі, свечкі, навагоднія вянкі і гірлянды, аксаміт, светлы ці цёмны фон на выбар. Гродзенскія…

19 лістапада 2024

«Перад выбарамі - спрыяльны час для петыцый». Як прымусіць чыноўнікаў вырашаць праблемы і чаму новая пляцоўка «меркаванне.бел» для гэтага не пасуе

Улады стварылі новую платформу “меркаванне.бел”. Яе пазіцыянуюць як анлайн-пляцоўку, на якой кожны зможа ў вольнай…

15 лістапада 2024

«У Гродне жывуць тыя яшчэ „шалёныя імператрыцы“». Стваральніца брэнда Krikate расказала, як дабралася да парыжскага тыдня моды

Калекцыя адзення гродзенкі Кацярыны Карлацяну дэбютавала гэтай восенню на Парыжскім тыдні моды. А пачыналася ўсё…

14 лістапада 2024

«Першы прыбытак патраціў на станок». Гродзенец у школе выточваў біты, а ў 27 гадоў адкрыў сваю вытворчасць мэблі

Гродзенец Раман Нагула амаль паўжыцця працуе з дрэвам. Школьнікам ён пачынаў з бейсбольных біт, а…

13 лістапада 2024