Лена. Вильнюс, Литва. 30 сентября 2022 года.
Лены — блакітныя вочы, попельны ёршык валасоў і адна грудзь. Хутка ампутуюць і другую. Амаль год таму Лена знайшла ўшчыльненне пад цмочкам і даведалася, што ў яе рак. Як плакала на плячы ў сяброўкі, правяла Новы год у абдымку з тазікам, выбірала з лекарам імпланты для «новых сісек» і карміла галубоў на падваконні хірургічнай палаты, Лена распавяла Hrodna.life.
«У траўні 2021 года, яшчэ ў Беларусі, я была на прыёме ў мамолага. Усё прайшла — вадкасную цыталогію, мамаграфію, здала кроў на анкамаркеры. Усё было ў парадку і я пайшла са спакойнай душой.
А потым, у лістападзе, ужо ў Вільні, выпадкова выявіла ў грудзях ушчыльненне, нешта незразумелае ў вобласці цмочка. Я сябе перыядычна абследавала і ніколі нічога не знаходзіла. А тут неяк зачапіла. Натуральна — адразу страх. Адразу думаеш пра самае горшае. З іншага боку супакойвала сябе — было ж абследаванне і «ўсё добра». На ўсялякі выпадак запісалася на прыём да мамолага. Лекар адправіў на УГД і біяпсію. А калі паглядзеў вынікі, сказаў: «Давайце адразу ў анкацэнтр і будзем лячыць».
Лена прызналася, што слова «рак» было для яе чымсьці шалёна страшным па жыцці. «У мяне тата памёр ад раку. Калі гэтае слова прагучала — стала дзіка страшна. Калі пачаліся абследаванні, у галаве маёй быў поўны трэш».
Сказаць родным і сябрам пра свой дыягназ Лена спачатку баялася.
«Доўга не казала пра гэта маме. У яе слабое здароўе — не хацелася хваляваць. Адгаворвалася, што проста неабходна такое-сякое лячэнне».
З таго моманту, як яна знайшла ўшчыльненне ў грудзях, да пачатку лячэння прайшоў месяц. Цяпер, калі прайшла адна аперацыя, а наперадзе яшчэ дзве, Лена кажа, як змяніліся яе абносіны да сітуацыі.
«Тут [у Літве] ставяцца да раку грудзей, як да хваробы, якая лечыцца. Асабліва, калі звяртаюцца на ранніх стадыях. Сябры з Еўропы таксама паставіліся да спакойна — ніякай трагедыі. Там з ракам грудзей такая ж гісторыя».
«Напэўна, мой мозг мае ўласцівасць хуценька затушоўваць усё дрэннае. Успамінаю зараз — усе гэтыя болі, страхі - гэта ж было. Але гэта не самае галоўнае, што я ўспамінаю з мінулага года», — распавядае Лена.
«Спачатку маё стаўленне да хваробы было не такім, як зараз. Мне было страшна. Поўная невядомасць. Больш за ўсё баялася, што я памру. Баялася смерці, таму што ў мяне дзіця. Думка, што я не маю права здавацца, не давала расклейвацца. Дзеці робяць нас моцнымі.
Дачка таксама старалася мяне падтрымліваць. Я шчыра казала ёй, што маё лячэнне патрабуе грошай і нам давядзецца эканоміць. Яна разумела, не прасіла купляць цацкі.
Калі ў дачкі выпаў першы зуб і зубная фея паклала ёй пад падушку манеткі, дачка прынесла іх мне і сказала: «Мама, няхай гэта будзе табе на лячэнне». Калі мне было зусім дрэнна, яна змочвала сурвэтку, прыносіла і клала мне на лоб. Рабіла нейкія дробязі, што магла, каб даставіць мне хоць маленькую радасць. За гэты год мы сталі яшчэ бліжэй".
Чытайце таксама: Грудзі, дзеці, валасы. Кацярына Ваданосава — пра самыя складаныя моманты перажывання раку
Леніна лячэнне пачалося з хіміятэрапіі. Яе чакалі 4 «чырвоных» і 12 «белых» сеансаў. Так, па колерах раствораў, анкапацыенты называюць свае прэпараты.
«Прыходзіш у лякарню, здаеш кроў, чакаеш прыём у хіміятэрапеўта і вынікі аналізу. Калі паказчыкі не «пасыпаліся», то купляеш у аптэцы патрэбныя лекі і гадзіны на дзве-тры-чатыры — у залежнасці ад таго, як твой арганізм сёння гатовы прымаць лекі, кладзешся пад кропельніцу, — распавядае Лена аб тым, як праходзіць хімія. — Можна глядзець у акно на птушачак, можна кніжку пачытаць ці кінчык які-небудзь у тэлефоне паглядзець.
Часам аналізы такія, што капацца нельга. Тады ідзеш на 2−3 тыдні «нагульваць» то лейкацыты, то эрытрацыты, то яшчэ якія-небудзь паказчыкі, што «ўцякалі» ці «шкалілі» незразумелым чынам".
Пра хіміятэрапію Лена ўспамінае, як пра самы складаны этап у лячэнні. Асабліва цяжкай аказалася «чырвоная» хімія.
«Яна прыглушае ўсе жаданні. Ты ў такім паўсонным-напаўп'яным стане ўвесь час. Жыць, як звычайна, падчас хіміі немагчыма», — распавядае Лена. Яе першы сеанс быў якраз перад Новым годам. «Нехта сустракаў Новы год з тазікам аліўе, а я — проста з тазікам. У стане падобным на тое, як калі змяшаць таксікоз і перапой. Ванітуе і рве… на радзіму».
Прыняць страту валасоў, веяў і броваў аказалася прасцей. У мінулым годзе Лена бачыла, як пасля хіміятэрапіі пагалілася нагала яе сяброўка. Тая казала: «Трэба пабыць і такі». Па словах Лены, яе натхніў гэты прыклад. Увесь час, што сама была без валасоў, яна таксама праходзіла без парыка:
«Нават атрымлівала асалоду ад у нейкія моманты. Гэта вельмі прыемна — гладзіць сябе па лысай галаве».
«Калі б я лячылася ў сваім маленькім горадзе ў Беларусі, было б, мусіць, складаней. Людзей, якія разумеюць, чаму ты без валасоў, якія не сталі б задаваць нетактоўныя пытанні, там у маім асяроддзі было б менш, — разважае Лена. — А ў еўрапейскай сталіцы можна ўсё — хадзі хоць з чырвонымі валасамі, хоць з зялёнымі, хоць зусім лысай — гэта тваё права, нікому не трэба тлумачыць, чаму ты без валасоў «.
Але новыя галаўныя ўборы ў гардэробе Лены ўсё-ткі з’явіліся: «Першы час спала ў шапачцы — галава мерзла. А ўлетку без валасоў было вельмі горача. Аказваецца, яны патрэбны не толькі для прыгажосці».
Калі пачалі лячэнне, лекар расказаў Лене пра план яго праходжання. Пасля хіміі збіраліся выдаліць частку адной грудзі. Але паглыбленае абследаванне высветліла, што трэба выдаляць абедзве малочныя залозы і яечнікі. Рак у Лены аказаўся генетычным.
«Я рыдала. Плакала на плячы ў сяброўкі, што я бедная і няшчасная. Пыталася, завошта мне гэтулькі аперацый у адзін год. І так — цэлых паўгадзіны. А потым падумала: „Ну што ж — будуць у мяне новыя прыгожыя сіські“».
Дзень, калі была першая аперацыя, Лена амаль не памятае. Толькі і ўзгадвае, што мандраж, бальнічная кашуля на завязках, каталка, катэтар у вену і літаральна праз хвіліну — усё. «Не паспела нават спалохацца. Ачулася ўжо ў рэанімацыі, ля адчыненага акна. Хвілін праз 10 завезлі ў маю палату. Усё прайшло лёгка».
Лена ўспамінае, што калі ляжала ў бальніцы, да акна яе палаты прыляталі галубы. «Я называла іх „мая гаспадарка“. Устаць, памыцца, прыняць працэдуры і потым пайсці пакарміць галубоў», — так пачыналася ў Лены новае жыццё.
Пра імпланты, якія хутка стануць «новымі сіськамі», Лена зараз можа расказваць доўга. Аказваецца, яны бываюць рознымі не толькі па памеры, але і форме — анатамічныя і сферычныя. І выбіраць іх трэба не толькі для прыгажосці. Напрыклад, жанчынам з актыўным стылем жыцця раяць сферычныя імпланты. Нават калі яны перавернуцца пры руху, гэта не будзе заўважна.
Лекар паказаў Лене, якія імпланты паставяць ёй. Але пакуль у Лены з аднаго боку свая грудзь, а з другога — здымны пратэз.
«Не ведаю чаму, але зараз у мяне нібыта новы этап жыцця пачаўся. Адчуваю сябе такой адухоўленай, энергічнай. Перад аперацыяй былі страхі - невядомае заўсёды трывожыць — як наркоз перанясеш, як вынікі. А зараз такая ўпэўненасць, што змагу ўсё прыбраць. Проста прыйшла такая штука ў мой арганізм. Я з ёй пагутарыла, пажыла. А цяпер час з ёй растацца».
«Калі б мне год таму сказалі, я б задумалася, як з усім гэтым жыць. А цяпер — нармальна. Што з таго, што ў мяне няма грудзі? Я такая, як і была. Такая, як усе», — кажа Лена.
«У мяне праблема была ў жыцці, што я любіла ўсіх і ўсё навокал, акрамя сябе. Мне вечна ўсё ўва мне не падабалася. Часта я сябе саромелася і камплексавала. Дзякуючы хваробе я прыняла сябе такой, якая ёсць. І што б мне зараз не выдалілі, я буду пачувацца сабой».
Яна расказвае пра мімалётнае знаёмства на тэрасе летняга кафэ, як адмовілася ад запрашэння сімпатычнага хлопца пагуляць па горадзе. «Падумала, ой, у мяне ж педыкюр не ў парадку — лак абадраўся. А потым сама сабе ўспамінаю — вядома, з-за педюкюра яна адмовілася. А тое, што ў цябе сіська адрэзана — гэта бздура».
Пра пасляаперацыйныя шнары Лена кажа:
«Гэта мой гонар. Мой медалька, што я гэта ўсё прайшла — такі смелы і горды баец».
Першым крокам да аднаўлення стала для Лены паездка з дзіцем у Клайпеду. «Надвор'е на моры была не вельмі добрае, зусім мала людзей на пляжы. Але гэта быў кайф — ляжаць на пяску і слухаць мора. Гэта, мусіць, першая рэч, якая напоўніла мяне энергіяй. Балтыка неверагодная. Гэта моцнае мора. Яно і мяне робіць моцнай, напаўняе. Мы гулялі з дачкой па беразе, збіралі бурштыны — іх шмат было на пяску пасля шторму».
Крыламі, якія яе трымалі, Лена называе сваіх сяброў. «Увесь час дапамагалі мне, былі на сувязі. Памятаю, сяброўка пасля хіміі булёнчык прынесла. Мне здавалася, нічога есці не магу, а вось гэты булёнчык і захацелася. Іншая дачку на пару гадзін забрала, каб даць мне расцячыся па ложку і адпачыць».
Шлях, які прыйшлося прайсці пры лячэнні раку, Лена называе «вельмі цікавым». «Не шкадую і нават удзячная. Я зараз іншы чалавек. Вучуся рабіла першыя крокі да прыняцця сябе. Я пачала сябе песціць — казаць, што думаю, асэнсоўваць, чаму навучылася за гэты час».
«Пасля аперацыі пытаюцца ў мяне „Як справы?“. Кажу, што цудоўна. Пачалі адрастаць валасы, з’явіліся веі, швы практычна не турбуюць. Лячэнне паказвае станоўчыя вынікі. Некаторыя не вераць. Кажуць, не можа быць, што з ракам жыццё можа быць цудоўным. Але гэта якраз наадварот. Пасля хіміі - усё выдатна! »
У Леніна «ўсё выдатна» ўвайшло шмат дробязяў, на якія раней проста не звяртала ўвагі. «Можаш быць гаспадыняй свайго цела. Хочаш прайсці шэсць кіламетраў - і праходзіш. Жадаеш падняцца на трэці паверх у сваю кватэру — і атрымліваецца за адзін раз і лёгка, а не спыняючыся на кожным пралёце. Жыццё цудоўнае, калі можаш вярнуцца да звычайнага, дазваляць сабе быць актыўнай і рабіць, што табе хочацца».
Лена кажа, што чалавека можна настроіць, як магнітолу. «Можна басоў дадаць ці рамантыкі, ці рэжым джаз. Так і ў чалавека шмат розных шрубак. Якія сам сабе падкруціш, так і будзе. Са мной, прынамсі, так».
Адносіны з Сусветам у Лены таксама асаблівыя. Яна пасылае яму «як мага больш дабра і пазітыву». У адказ прыходзіць тое, што трэба, часам з зусім нечаканых крыніц. Сусвет нібыта пасылаў Лене то кветкі, то кнігі, то ўсмешкі выпадковых мінакоў.
«Я пасадзіла на балконе кветкі - даглядала іх, палівала. Бачыла, як яны адказваюць на мой клопат, мацнеюць, растуць, расцвітаюць. Я зразумела, што і са мной тое самае будзе адбывацца. Калі я буду клапаціцца пра сябе, правільна даглядаць сваё цела, гэта сапраўды рэальна. Галоўнае — не саскокваць.
Кнігі таксама трапляліся — зойдзеш у краму, адкрыеш, прачытаеш пару старонак — і гэта як раз тыя словы, якія цяпер патрэбныя.
Так і атрымліваецца — ты адпускаеш дабро і табе Сусвет дапамагае".
Чытайце таксама: «Быть женщиной — уже фактор риска». Онколог рассказал, как лечат рак молочной железы, почему болезнь помолодела и зачем онкохирургу быть еще и психологом
Лічыцца, што складана выбраць падарунак менавіта мужчыну - мужу, сыну, бацьку, партнёру ці сябру. Сітуацыя…
Беларус Алекс Вазнясенскі наведаў Навагрудак як турыст. Мужчыну ўразіла, што горад з багатай гісторыяй знаходзіцца…
Рэстаране-кафэ “Нёманская віціна” ў выглядзе ладдзі - частка канцэпцыі новай гродзенскай набярэжнай, якую абмеркавалі ў…
Аляксей Кажэнаў з'ехаў з Мінску ў 1998-м годзе. Ён атрымаў працу ў Google, стаў дыяканам…
Слэнг пастаянна змяняецца - у апошні час пад ўплывам TikTok. Зразумець яго адразу і ўвесь …
Кожны месяц 22 тоны кававага зерня выязджаюць з Гродна, каб патрапіць на запраўкі па ўсёй…