«Баяліся не страшылак, а што „спаляць“ з цыгарэтай». Гродзенкі і гродзенцы расказалі, як выклікалі Пікавую даму, заўзелі за сваіх і вучылі крычалкі ў дзіцячых лагерах

Зміцер ў лагеры пазнаёміўся з будучай жонкай. Наталля памятае «тую самую ноч», за якую важатых пазбавілі прэміі. А страшылкі пра Пікавую даму перадаюць з вуснаў з вусны шматлікія пакаленні падлеткаў. Чытачы Hrodna.life распавялі, як успамінаюць пра тыя часы, калі былі ў дзіцячым лагеры.

«Доча, у лагер паедзеш летам? Вядома! На дзве змены! — Юлія Фёдаравіч успамінае, як кожны год ужо з траўня планавалі паездку ў лагер. — Добра, што тата быў начальнік і была магчымасць».

Дзень ад’езду і праведзены ў лагеры час Юлія памятае дагэтуль. «Збіраеш чамадан. Раніцай у дзень ад’езду п’еш гарбату з бутэрам. Пад пад’ездам службовая машына бацькі - і наперад!» Яна ездзіла ў лагер «Лясная казка», які знаходзіўся на Сцежцы здароўя ў Пышках. Па словах Юліі, там было ўсё знаёма: важатыя, дзеці, спартыўныя пляцоўкі і «сталоўка».

«Тая самая ноч», за якую пазбавілі прэміі

Зусім іншыя ўспаміны пра лагер у Наталлі (імя зменена). «У дзяцінстве я наогул не любіла такі адпачынак. Мне не падабаліся гульні і мерапрыемствы, і я не хацела ні з кім знаёміцца. Заўсёды плакала і хацела дадому», — кажа гродзенка.

Улетку дзяўчына марыла сядзець дома і чытаць, але бацькі ўсё роўна адпраўлялі яе ў лагер. Наталля ездзіла ў «Вясёлку» (цяпер там «Прывал» — Hrodna.life) і ў «Зорку» на Юбілейным возеры.

Праз пару гадоў дзяўчыне прапанавалі папрацаваць важатай. У Наталлі была педагагічная адукацыя і яна пагадзілася

«Вось тут і пачалося самае цікавае. Было весела. Мы прымалі ўдзел ва ўсіх мерапрыемствах. Дзеці вельмі адказна ставіліся да конкурсаў. Таму мы атрымалі шмат узнагарод», — успамінае Наталля.

Дзяўчына распавяла, што ў іх была «тая самая ноч» калі яны напалохалі ўвесь лагер. «Гэта застанецца ў таямніцы. Тады ў важатых была барацьба за свае правы. Нічога дрэннага мы не рабілі, усім спадабалася. Дзеці, хто дапамагаў, былі задаволеныя, але дырэктар усё роўна нас пазбавіла прэміі». Наталля распавяла, што засталося шмат успамінаў і нават «пісаніна», якой было шмат, не сапсавала настрой.

«Магу сказаць, што ў дзяцінстве было не горш, а проста, што мяне прымушалі, а марыла я пра іншы адпачынак».

У польскім лагеры можна хадзіць дзе хочаш, а ў беларускім усё па раскладзе

Праца ў лагеры падабалася і Алене, хоць у дзяцінстве яна і не адпачывала там.

«Так атрымалася, што я была толькі ў польскім лагеры. За перамогу ў алімпіядах давалі пуцёўкі, але там усё адрознівалася ад таго, што распавядалі мне знаёмыя. Жылі мы ў інтэрнаце, маглі выходзіць у горад і крамы. Нас вазілі на экскурсіі і па вечарах былі дыскатэкі, куды прыходзілі мясцовым палякі і полькі», — распавяла дзяўчына.

Спачатку Алена ездзіла ў лагер проста падпрацаваць, але потым «уцягнулася». Працавала важатай, выхавацелькай і музыкам.

«Там мы таксама не спалі начамі, але ўжо не заўсёды з-за таго, што трэба было нешта зрабіць. Таксама прыдумлялі і рыхтаваліся да мерапрыемстваў, якія праходзілі кожны дзень, але гэта ўжо было весела. На старэйшых атрадах вельмі дапамагаюць самі дзеці».

Са слоў гродзенкі раней першыя атрады гэта дзеці 16−17 гадоў, а самі важатыя былі старэйшыя за іх усяго на 3−4 гады, потым зрабілі толькі да 14 гадоў. Важатыя гэтак жа забаўляліся і жартавалі з дзяцей. Завязвалі і вывешвалі абутак, абмазвалі пастай, мянялі месцамі рэчы, праводзілі «рытуалы» са свечкай, распавядалі страшылкі. «Нас не лаялі, бо ўсе былі ўпэўненыя, што гэта былі дзеці, а не мы».

У кожным лагеры былі свае святы, звычаі, традыцыі і страшылкі. Юлія Фёдаравіч памятае, як у атрадзе распавядалі страшылку пра «Чорны пакой» і як дзеці сонныя раніцай хадзілі на зарадку і сняданак і дзякавалі кухарам речевкой.

Чытайце таксама: Создавали городу неповторимый имидж. Как единственный в Беларуси конный взвод 15 лет патрулировал улицы Гродно

Традыцыйна па выхадных прыязджалі бацькі. «Гэта абдымацца, смакоткі, слёзы і смех. Вельмі любіла, калі тата прыязджаў», — сказала Юлія.

У апошнюю паездку ў сям'і дзяўчыны адбылося няшчасце. «Я з’ездзіла яшчэ на наступнае лета ў „Лясную казку“, але гэта быў зусім іншы адпачынак. Больш у мяне не было жадання і сіл туды ехаць. Зараз з задавальненнем прагульваюся па Пышках. Лагер гэты бачу, успамінаю з цяплом. А суседні лагер „Нёман“, дзе заўзелі за сваіх дзецюкоў, знеслі нядаўна, вельмі перажывала. Кавалак успамінаў, кавалак жыцця», — кажа Юлія Фёдаравіч.

Знайшоў будучую жонку ў дзіцячым лагеры

«[Лагер] цудоўнае асяроддзе для першых адносін з процілеглым полам, уласна там я пазнаёміўся і пачаў сустракацца са сваёй будучай жонкай. Цяпер у нас трое дзяцей», — распавёў чытач Hrodna.life Дзмітрый (імя зменена).

Гродзенец ездзіў у лагер «Сузор'е» ў Парэчча з 9 да 17 гадоў. «Мне зараз 25, і гэта самыя выдатныя ўспаміны. Больш за ўсё запомнілася мноства гульняў, песні пад гітару, футбол, валейбол, купанне ў возеры і шмат новых знаёмстваў і сяброў», — распавёў Дзмітрый.

Па словах гродзенца, з кожным годам правілы паводзін і дысцыпліна станавіліся больш жорсткімі. У апошнім годзе, калі малады чалавек быў у лагеры, былі ўжо забароненыя ўсе начныя забавы. «Усім атрадам ужо не маглі рабіць што хацелі, ужо толькі каб не спаліцца. Раней хадзілі ў госці адзін да аднаго ў атрады і глядзелі фільм на ноўтбуку».

Сваім дзецям гродзенец страшылкі пакуль не распавядаў, але ў наступным годзе плануе адвезці ў лагер свайго старэйшага сына.

Пікавая дама не прыйшла з-за фламастараў

Пасля расказу страшылкі пра хлопчыка, які выклікаў Пікавую даму і знік, Маргарыта Барынава тры гады баялася.

«Было гэта вельмі даўно, у 2000 годзе, калі мне было гадоў 6. Іншыя хлопцы распавялі, што адзін хлопчык быў з суседняй вуліцы і яго папярэджвалі сябры, што аднаму нельга выклікаць. Але ён не паслухаў і пайшоў у падвал. Потым яго не змаглі знайсці. А ў падвале застаўся чаравік і люстэрка з намаляванамі губной памадай лесвіцай. Было вельмі страшна».

Каб выклікаць Матнага гноміка спатрэбіліся фламастары, папера і нітка. «Кампаніяй мы завальваліся ў склеп да адной з дзяўчынак, зачынялі дзверы і сядзелі ў цемры». Каб выклікаць істоту, трэба было напісаць на паперы мацюкальныя словы. Потым, наматывая нітку на палец, па чарзе прамаўлялі іх і дадавалі: «Гномік прыйдзі».

«Калі мацюкі скончыліся, у склеп зайшоў дзядуля дзяўчынкі і мы вельмі спалохаліся. Ён спатыкнуўся аб нас у цемры і пачаў лаяцца і мацюкацца. Мы вішчалі і куляй вылецелі адтуль. Нам тады здавалася, што мы насамрэч выклікалі гноміка. Нават не ведаю, хто больш спалохаўся — мы ці дзядуля», — кажа Алена.

Чытайце таксама «Система учит не слышать, а подавлять». Уволенные актёры из Гродно показали в Вильнюсе «Третью смену«

«Пасля гэтага выклікаць Крывавую Мэры мала хто наважыўся. Трэба было тры разы прамаўляць „Крывавая Мэры, прыйдзі“, гледзячы ў люстэрка. Усе спыняліся на другім разе, было вельмі страшна».

Вікторыя Курыловіч са страшылак у лагеры памятае толькі гісторыі пра гвалтаўнікоў ад важатых, каб дзеці не ўцякалі з лагера і не размаўлялі з мясцовымі. Пра сам адпачынак гродзенка памятае, што дзяўчынкі з яе атрада бегалі на ціхай гадзіне ў краму па цыгарэты і віно. У 1999 годзе ім было па 12−13 гадоў. «Яны баяліся не страшылак, а тое, што за курэннем іх „спаляць“ важатыя».