Як хаваўся на радзіме Церцеля, калі патрапіў на першы рок-канцэрт і адкуль у Гродне нацысты: Алесь Дзянісаў прыйшоў у падкаст да Яраслава Кірвеля

Фронтмэн гурта Dzieciuki, гродзенскі музыка Алесь Дзянісаў стаў новым героем відэападкаста «Калякі-малякі». Трэці выпуск апублікаваў яго аўтар і вядучы, гродзенскі мастак Яраслаў Кірвель. Пра што расказаў музыка і што гэта наогул за падкаст?

Размову Яраслаў апублікаваў на сваім YouTube канале Yar Vel. Гэта ўжо трэці выпуск перадачы, у межах якой мастак размаўляе з героем і паралельна малюе яго партрэт. Раней Яраслаў запрашаў у сваю праграму Мікіту Мелказёрава і Лявона Вольскага. У каментарыях гледачы пішуць, што выпуск з Дзянісавым атрымаўся пакуль што найлепшым.

Спачатку TLP супраць HMR, потым рэйверы супраць гранжаў

У 1980-х гадах у Гродне былі дзве асноўныя музычныя субкультуры — TLP і HMR. Першыя слухалі польскі рок, другія — хэві-метал.

«У сваім дзяцінстве я не застаў „класіку жанра“. У пятым, шостым, сёмым класе ў нас былі TLP-істы — яны слухалі польскі рок, былі HMR-ы — яны слухалі метал. Я быў металістам», — узгадвае Дзянісаў. Сёння ён лічыць той падзел хутчэй штучным.

У 1990-х у Гродне быў ужо іншы падзел: на рэйвераў і гранжаў. Першыя слухалі The Prodigy, другі — Nirvana.

«Паміж імі была нейкая нелюбоў і канфлікты, — узгадаў Дзянісаў. — Я ўвесь час спрабаваў патлумачыць, што і The Prodigy, і Nirvana — панк. Проста розныя адгалінаванні стылю».

«Магчыма, я быў першым „Вожыкам“ у Гародні»

Алесь Дзянісаў расказаў у размове і пра свае мянушкі: і тыя, што былі ў дзяцінстве, і тыя, што з’явіліся ў час працы настаўнікам у школе.

«Я быў у трэцім класе, напэўна, і старэйшыя зацягнулі на канцэрт Lady Pank праз нейкі чорны ўваход. І я ўпершыню патрапіў на рок-канцэрт. Я тады ўзяў лак для валасоў „Прелесть“ і ўвесь балончык выліў сабе на валасы, зрабіў такі „выбух“. Выйшаў і старшыя сказалі: „О, Вожык!“», — распавёў Дзянісаў. З яго словаў, мянушак «ежик» або «еж» — на рускай мове — было ў Гродне шмат. А вось «вожыкаў» — па-беларуску — не было. Алесь мяркуе, што мог быць нават першым.

Чытайце таксама: «Светофор», «Вожык» і «Мутный глаз». Алесь Дзянісаў - пра мянушкі ў Гродне

У вёсцы Дзянісава называлі «Шурык гітарыст». Калі ён працаваў у школе настаўнікам гісторыі, навучэнцы далі яму мянушку «Міхалыч». «Мне вельмі прыемна, што дзеці не выдумалі нешта больш абразлівае», — сказаў музыка.

Як панкі пераўтвараліся ў «нацыкаў»

«Панк — свабода, магчымасць рабіць тое, што ты хочаш. Пры гэтым не парушаючы межы людзей, якім ты не хочаш [іх] парушаць», — лічыць Дзянісаў. Але пры гэтым панк можа парушаць твае межы, «калі ты мент ці агрэсіўны нацык», тлумачыць Дзянісаў.

У канцы 1990-х і пачатку 2000-х гадоў тыя, хто лічыў сябе панкам, былі адначасова і анархістамі, узгадвае Дзянісаў. У гэтым, на яго думку, заслуга лідара гурта Deviation Стаса Пачобута.

«Ворагі нас знаходзілі самі. Спачатку гэта былі гопнікі, потым гэта былі нацыкі. Нацыкі з’явіліся з першымі хвалямі панк-рока ў канцы 1990-х — пачатку 2000-х гадоў. Першыя „нацы“ ў Гародні выйшлі з панкаў, якія былі не таленавітыя і самыя агрэсіўныя».

На думку музыкі, гэта былі асобы, якія не рэалізаваліся ў музычным і мастацкім плане і пачалі рэалізоўваць сябе ў агрэсіі.

Чытайце таксама: Ад пост-панка да нойза: музыка з Гродна, за якой варта сачыць

«Калі застаецца гумар, то ёсць нейкая надзея»

У сакавіку 2021 года, калі Дзянісаў ведаў, што перад Днём Волі яго шукаюць супрацоўнікі органаў, ён з’ехаў у вёску Прывалка да свайго настаўніка Генадзя Семенчука. А калі вярнуўся ў Гродна, то сам пайшоў у Дэпартамент фінансавых расследаванняў.

«[Супрацоўнікі органаў] усім аддзелам смяяліся, маўляў, вы, Аляксандр Міхалыч, на радзіме Церцеля [Іван Церцель — кіраўнік КДБ Беларусі] хаваліся», — узгадвае той эпізод Дзянісаў. Таму ён лічыць, што «калі застаецца гумар, то ёсць нейкая надзея, што нешта там, у нейкім накірунку, у бок дабра зменіцца».

Як з’явіўся відэападкаст «Калякі-малякі»

Ідэю запісваць свой падкаст з відэа Яраслаў прыдумаў восенню 2022 года, калі вучыўся ў анлайн-школе відэаблогераў. Тады ён стварыў YouTube канал і здымаў Yar-влогі «пра жыццё маладога мастака».

«У першым выпуску я маляваў Чын-чынаў [героі праекта ЧынЧынЧэнэл — Міхась Зуй і Дзмітрый Есеневіч — Hrodna.life], ездзіў у Гданьск, у Кракаў. Потым гэта закінуў. Бо сэсія, а на мантаж 10-хвіліннага відоса сыходзіў цэлы дзень, — расказаў Яраслаў Кірвель у размове з Hrodna.life. — Але ў мяне была ідэя, падгледжаная ў YouTube, што мастакі запрашаюць мастакоў, размаўляюць і часам адзін аднаго малююць».

Яраслаў зразумеў, што фактычна ён займаецца тым жа самым, калі прыходзіць маляваць вядомых беларусаў, толькі не на камеру. «Праз тое, што я ўжо меў YouTube канал, які часова не вёў, прыдумаў гэты падкаст».

«Калі вы будзеце маляваць мяне, я буду маляваць вас»

«Яшчэ адным штуршком стала тое, што год таму я напісаў Вольскаму з прапановай яго намаляваць. Яму гэта было цікава. […] Неяк у грымёрцы ён агучыў, што «калі вы будзеце маляваць мяне, я буду маляваць вас». Тады Яраслаў канчаткова вырашыў запісваць відэападкаст.

Чытайце таксама: «Ёсць пагорак, з якога бачна Брэст». Гродзенскі мастак-эмігрант паехаў у Цярэспаль, каб намаляваць Беларусь — і зрабіў выставу

Назву «Калякі-малякі» ён прыдумаў спантанна. «Я хацеў непафасную назву, якая прышпільная, якая пасуе да падкаста. Бо гэта нефармальная гутарка. Я не маю адукацыі журналіста, я — мастак, — сказаў Яраслаў. — Сумленне не дазваляе сказаць мне, што гэта інтэрв'ю».

У Гродне Яраслаў вучыўся ў Гродзенскім каледжы мастацтваў. У лютым 2022 года ён з’ехаў з Беларусі, бо пераймаўся, што з пачаткам вайны Расіі супраць Украіны ў Беларусі могуць абвесціць мабілізацыю і ён патрапіць у войска. У Польшчы хлопец паступіў у Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie (Варшаўская Акадэмія выяўленчага мастацтва).