Купіць кватэру ў Гродна ці проста зняць можна, адшукаўшы самы чысты раён горада, а можна — прасачыўшы, каб ваш раён застаўся чыстым. Адным з інструментаў для гэтага з’яўляецца грамадскае абмеркаванне экалагічнага дакладу аб стратэгічнай экалагічнай ацэнцы (СЭА) генеральнага плана горада, піша Гродзенскі Зелёный партал.
Аб’явf аб пачатку абмеркавання з’явілася на сайце Гродзенскага райвыканкама ў пачатку кастрычніка. Само абмеркаванне праходзіць з 8 кастрычніка па 7 лістапада 2018 года, і да гэтай даты можна выслаць свае заўвагі. Заявіць сход для гараджан можна да 19 кастрычніка, калі вы зарэгістраваны ў Гродна ці раёне.
1. Што такое генплан Гродна?
Гэта дакумент у выглядзе схемы горада ў буйным маштабе, дзе апісана, як горад выглядаў ў пачатку 2017 года і як ён зменіцца да 2025 і 2030 гадоў. У тым ліку горадабудаўнікі пішуць аб транспарце, будаўніцтве, прызначэнні тэрыторый — напрыклад, яны могуць быць патрэбныя для прамысловасці або адпачынку (рэкрэацыі).
У генплане можна ўбачыць, якія вуліцы з’явяцца, дзе разаб’юць парк, забудуюць пусткі. Раз у 5 гадоў генплан горада абнаўляюць, абапіраючыся на сучасныя ідэі аб развіцці гарадоў. Генплан Гродна (як і экалагічны даклад) робяць у мінскім «БелНДІП горадабудаўніцтва».
2. Што такое экалагічны даклад па стратэгічнай экалагічнай ацэнцы?
Калі правесці аналогію, то даклад — гэта як справаздача аб уздзеянні на навакольнае асяроддзе (АУНА) для прадпрыемстваў. Магчыма, вы ніколі не чулі пра абмеркаванне СЭА — раней такая ацэнка не праходзіла.
Гэта новая працэдура з’явілася, калі пачаў дзейнічаць закон «Аб дзяржаўнай экалагічнай экспертызе, стратэгічнай экалагічнай ацэнцы і ацэнцы ўздзеяння на навакольнае асяроддзе». Ён прыняты 18 ліпеня 2016 года і ўступіў у сілу ў студзені 2017 года.
Артыкул 1, пункт 10:
Стратэгічная экалагічная ацэнка — вызначэнне пры распрацоўцы праектаў дзяржаўных, рэгіянальных і галіновых стратэгій, праграм (далей — праграмы), горадабудаўнічых праектаў магчымых уздзеянняў на навакольнае асяроддзе (у тым ліку трансгранічных) і змяненняў навакольнага асяроддзя, якія могуць наступіць пры рэалізацыі праграм, горадабудаўнічых праектаў з улікам ўнясення ў іх змяненняў і (або) дапаўненняў.
3. Каму гэта трэба?
Працэдуру ўвялі, верагодна, з двума мэтамі: палепшыць знешні імідж краіны і ўвесці новы інструмент ацэнкі праектаў або дакументаў. Асабліва тых, для якіх раней экооценку не праводзілі. І генплан ўваходзіць у іх лік.
Як падкрэслівае Мінпрыроды, краіна займаецца гэтым добраахвотна. Мы праводзім працэдуру, пра якую гаворыцца ў Пратаколе ЕЭК ААН па стратэгічнай экалагічнай ацэнцы да Канвенцыі аб ацэнцы ўздзеяння на навакольнае асяроддзе ў трансгранічным кантэксце. Але Беларусь не з’яўляецца бокам Пратакола.
4. Дзе ўбачыць даклад?
Калі вы чытаеце гэтую публікацыю, то, верагодна, зручней за ўсё будзе спампаваць pdf-файл з сайта райвыканкама (даступны да 7 лiстапада!).
Раздрукаваную версію можна пагартаць у мінскім «БелНДІП горадабудаўніцтва» ці ва ўпраўленні архітэктуры і горадабудаўніцтва гарвыканкама (пл. Антонія Тызенгаўза, 3, каб. 8). Туды можна прыйсці па рабочых днях з 8.00 да 17.00, можна патэлефанаваць па нумары 8−0152−72−02−60.
5. А самі вы чыталі гэты даклад? 158 старонак!
Не, мы не чыталі яго цалкам, але ведаем, як не патануць у гэтых лічбах і канцылярскіх фразах. Раім звярнуць найбольшую ўвагу на главу 3 і асабліва на раздзел 3.1 «Ацэнка экалагічных, сацыяльна-эканамічных аспектаў і магчымага ўздзеяння на здароўе насельніцтва пры рэалізацыі горадабудаўнічага праекта».
Напрыклад, прамысловыя тэрыторыі не будуць пашыраць, а ўздоўж рэк Нёман і Ласосна добраўпарадкуюць экалагічныя калідоры. У той жа час гэтыя калідоры адмоўна паўплываюць на біяразнастайнасць.
Агульны ўзровень азелянення горада павінен будзе дайсці да 40%, а РУП «Гродзенскае вытворчае гарбарнае аб’яднанне» вынесуць з цэнтра горада.
6. І што цяпер?
Калі вы знайшлі ў справаздачы рэчы, якія вам цікавыя (хоць і не да канца зразумелыя) — запісвайце пытанні і заўвагі ў спіс. Іх можна адправіць па электроннай пошце (arhitektura@gorod.grodno.byили ecograd@irup.by), а таксама заказным лістом на адрас выканкаму ці праектнай арганізацыі ў Мінску (падрабязней тут).
Калі вы хочаце абмеркаваць дакумент афлайн з праекціроўшчыкамі і землякамі, то заявіце пра неабходнасць правядзення сходу па абмеркаванні экалагічнага дакладу. Але вы павінны быць асобай або арганізацыяй, зарэгістраванай у Гродна.
Заявіць можна да 19 кастрычніка ўключна. Як і куды — можна даведацца па спасылцы, для удакладнення патэлефануйце па ўказаных у абвяшчэнні нумарах.
7. Я не ведаю, што пісаць. Можа, без мяне разбяруцца?
Можа быць. Але калі вы не заявіце пра свае патрэбы ў горадзе — ніхто і не даведаецца. Мэта напісання генплана і экалагічнага дакладу — стварэнне камфортнага асяроддзя для вас з вашымі патрэбамі, незалежна ад узроўню ведаў аб горадабудаўніцтве.
Задаючы свае пытанні вусна або пісьмова, можна здзіўляцца, удакладняць, але не варта лаяцца без разбору або думаць, што вы занадта мала ведаеце і павінны сядзець моўчкі. Запомніце: чыноўнікі не чакаюць ад грамадзян прафесіяналізму (хоць чым вы больш кампетэнтны ў тэме — тым лепш).
Калі вы задалі сваё пытанне падчас абмеркавання офлайн, усё адно не будзе лішнім накіраваць яго ж пісьмова. Так павялічваецца верагоднасць таго, што вас пачуюць і дадуць адказ.
8. Што будзе потым?
У 5-дзённы тэрмiн пасля грамадскага абмеркавання выканкам узгодніць пратакол абмеркавання і крыху пазней дасць адказы тым, хто задаваў падчас абмеркавання свае пытанні. Праўда, на сайце выканкаму пратакол можа з’явіцца і пазней, чым праз 5 дзён: у заканадаўстве не пазначаны тэрмін публікацыі.
Затым даклад аб СЭА адкарэкціруюць, зыходзячы з заўваг грамадзян і дзяржорганаў, потым ўзгодняць. У канчатковым выніку яго разам з генпланам і вынікамі абмеркавання ўласна генплана адправяць на экаэкспертызу. Калі заключэнне будзе станоўчым — дакумент зацвердзяць.
9. Стоп. Што за абмеркаванне генплана?
А гэта сюрпрыз: магчыма, у вашым выпадку будзе яшчэ адно абмеркаванне самага генплана. Яно доўжыцца таксама месяц і можа праходзіць да, падчас або пасля абмеркавання экалагічнага дакладу па СЭА. Удакладніць можна ў выканкаме.
Пакуль пра яго не абвясцілі, але калі абвесцяць — вы дакладна можаце чакаць экспазіцыі ў будынку выканкама, па меркаванні чыноўнікаў - сустрэчы з гараджанамі для прэзентацыі праекта. І там можна будзе задаць пытанні не толькі па экалогіі.
А алгарытм дзеянняў па абмеркаванні такі ж, як і ў выпадку СЭА.