Як выжыць на мяжы: гід з парадамі, лайфхакамі і актуальнымі правіламі

Чэргі на мяжы — гэта выпрабаванне, знаёмае многім беларусам, хто падарожнічае праз польскую або літоўскую мяжу. Час чакання можа вагацца ад некалькіх гадзін да сутак, а часам і больш. Доўгія чэргі становяцца сапраўдным выклікам: халодныя ночы, адсутнасць элементарнага камфорту, завышаныя цэны на запраўках і напружанне ад зносін з іншымі кіроўцамі. Аднак нават у такіх умовах можна знайсці спосабы заняць сябе, захаваць спакой і мінімізаваць стрэс.

Гэты артыкул ад PALATNO — свайго роду гід па выжыванні для тых, хто хоча падрыхтавацца да чэргі на мяжы: ад таго, што ўзяць з сабой, да ідэй, як правесці час з карысцю ці нават з задавальненнем.

«Мытнікі папрасілі выкінуць усе рэчы»

Мяжа паміж Беларуссю і краінамі ЕС — гэта заўсёды нешта непрадказальнае. Сёння вы можаце прайсці яе за пару гадзін, а заўтра правесці ў чарзе больш за суткі, назіраючы, як павольна рухаецца калона аўтамабіляў і аўтобусаў. Асабліва доўгія чэргі ўзнікаюць у святочныя дні: многія імкнуцца наведаць сваякоў, а хтосьці спяшаецца да месца адпачынку.

«Перад Калядамі прастаяла на літоўскай мяжы амаль 40 гадзін», — дзеліцца досведам Каця, студэнтка з Вільні.

На польскай мяжы сітуацыя часта значна горшая: там стабільна ўзнікаюць новыя антырэкорды па колькасці аўтобусаў у чэргах і сутках чакання. Неабходна сачыць за сітуацыяй, і калі вы разумееце, што справы ідуць зусім кепска, магчыма, варта разгледзець іншы спосаб дабрацца да Польшчы. Паспрабуйце пракласці маршрут праз Вільню, магчыма, у вас атрымаецца сэканоміць гадзіны ці нават суткі свайго каштоўнага часу. А яшчэ хутчэй прайсці атрымаецца менавіта праз КПП «Беняконі-Шальчынінкай».

Калі казаць пра літоўскую мяжу, то яе перасячэнне ў апошнія месяцы суправаджаецца не толькі чэргамі, але і шэрагам новых правілаў, якія тычацца ўвозу прадуктаў. Для многіх падарожнікаў гэта стала крыніцай дадатковага стрэсу і непаразуменняў.

Ад чэрвеня 2024 года ў Літве ўступіла ў сілу забарона на ўвоз прадуктаў з Беларусі, якая ўключае больш за 2 800 пазіцый: мяса, рыбу, малочныя прадукты, яйкі, мёд, алкаголь і цыгарэты. Гэта правіла выклікала мноства пытанняў сярод тых, хто перасякае мяжу. У чатах, прысвечаных праходжанню КПП, людзі дзеляцца досведам:

«Літоўскія мытнікі папрасілі выкінуць усе запакаваныя прадукты, нават шакалад», — піша адзін з карыстальнікаў. Іншыя раяць загадзя адкрываць упакоўку, каб пазбегнуць лішніх праверак.

Увядзенне такіх абмежаванняў таксама адбілася на настроі ў чэргах:

«Раней мы бралі з сабой бутэрброды і запас ежы, а цяпер даводзіцца думаць, як спакаваць усё так, каб гэта не выклікала пытанняў у мытнікаў», — дзеліцца Ганна, якая часта падарожнічае праз літоўскую мяжу.

Нягледзячы на крытыку, літоўскія ўлады настойваюць, што падобныя меры накіраваныя на падтрымку санкцыйнай палітыкі і недапушчэнне кантрабанды. Для тых, хто плануе перасякаць мяжу, важна загадзя азнаёміцца з актуальнай інфармацыяй і ўважліва падыходзіць да збору рэчаў, каб пазбегнуць непрыемных сітуацый.

Што ўзяць з сабой?

Каб перажыць гэта выпрабаванне і не ператварыць паездку ў кашмар, варта старанна падрыхтавацца. Тут важная кожная дэталь — ад цёплага адзення да зараднай прылады.

Цёплае адзенне і рэчы для ўтульнасці

Нават у летнія месяцы ночы ў чарзе могуць быць халоднымі, не кажучы ўжо пра зіму, калі мароз прабіраецца ўнутр аўтамабіля ці аўтобуса. «Я часта бяру з сабой плед або цёплую кофту, — кажа Ганна, якая часта ездзіць у Літву. — На мяжы ніколі не ведаеш, колькі гадзін там правядзеш. У мінулым годзе нас прымусілі чакаць на вуліцы, і без цёплых рэчаў было б немагчыма».

Ежа і напоі

Запасіцеся вадой, бутэрбродамі, арэхамі ці садавінай. Лепш за ўсё ўзяць ежу, якая доўга захоўваецца і не патрабуе разагравання. Тэрмас з гарбатай або кавай стане сапраўдным выратаваннем у халодную ноч.

Зарадныя прылады і павэрбанкі

Смартфоны, планшэты, плэеры — усё гэта дапамагае заняць час, але хутка разраджаецца. Абавязкова вазьміце з сабой зарадныя прылады і хаця б адзін, а лепш нават некалькі павэрбанкаў. «Я ледзь не засталася без сувязі, бо зарад скончыўся, — расказвае Каця. — Цяпер заўсёды бяру мінімум два павэрбанкі і зараджаю іх да 100%». Што тычыцца аўтобусаў, то часам там бываюць разеткі, але яны звычайна абмежаваныя USB-слотам. Таму лепш загадзя паклапаціцца пра наяўнасць патрэбнага кабеля.

Сродкі гігіены

Чэргі на мяжы часта становяцца зонай адсутнасці камфорту. Там няма ракавін, а туалеты — гэта альбо кабінкі на запраўках, альбо кусты ўздоўж дарогі. Яшчэ сустракаюцца біятуалеты, але яны звычайна не ў самым лепшым стане. Вільготныя сурвэткі, дэзінфікуючы гель, туалетная папера дапамогуць вам адчуваць сябе больш-менш свежа.

Аптэчка

Не забудзьцеся пра абязбольвальныя і лекі ад галаўнога болю і прастуды. Таксама вазьміце пластыры і любыя медыкаменты, якія вам патрэбныя на пастаяннай аснове. «Я аднойчы забыў таблеткі ад ціску, — дзеліцца Віктар, жыхар Варшавы. — Давялося ў чарзе прасіць у іншых пасажыраў. Добра, што нехта падзяліўся».

Калі падрыхтуецеся загадзя, то не толькі мінімізуеце дыскамфорт, але і захаваеце нервы. Бо ў чарзе на мяжы важна не толькі цярпенне, але і ўменне стварыць сабе хаця б мінімальны камфорт.

Чытайце таксама: Школьнік з Гродна прыдумаў Telegram-бот, які адсочвае чаргу ў зоне чакання на мяжы ў Брэсце

Чым заняцца ў чарзе?

Час у чарзе заўсёды цягнецца павольна. Часам здаецца, што кожная гадзіна ператвараецца ў вечнасць — гэта не проста гадзіны чакання, а выпрабаванне на цярпенне і вынаходлівасць. Але нават гэтае чаканне можна правесці з карысцю ці хаця б не так сумна, калі загадзя прыдумаць, чым заняцца. «Я заўсёды стараюся не зацыклівацца на тым, як доўга стаю, — кажа Ганна, жыхарка Мінска, якая часта перасякае літоўскую мяжу. — Калі пачаць нервавацца, чарга здаецца ў два разы даўжэйшай».

Развагі і забавы

Каб не сумаваць, вазьміце з сабой кнігі, планшэт з загружанымі фільмамі ці музыку. Настольныя гульні або карты дапамогуць пабавіць не толькі вас, але і вашых спадарожнікаў. «Мы з сябрамі аднойчы гулялі ў карты проста ў машыне, — успамінае Каця, студэнтка з Вільні. — Гэта сапраўды дапамагло адцягнуцца, хаця чарга рухалася літаральна на метр у гадзіну».

Сюды ж можна аднесці розныя падкасты, кнігі і аўдыяўрокі. Увогуле, час у чарзе можна правесці з карысцю: паслухаць аўдыякнігі, вывучыць замежную мову або паслухаць цікавыя падкасты. Але тут ёсць нюанс, які тычыцца вашай асабістай бяспекі падчас праходжання КПП. Гэта тэма, пра якую мы раскажам крыху пазней.

Фізічная актыўнасць

Не забывайцеся на фізічную актыўнасць. Гадзіны сядзення ў машыне могуць стаць выпрабаваннем для цела. Калі ёсць магчымасць выйсці з машыны або аўтобуса, зрабіце невялікую зарадку: нахілы, расцяжку або проста пройдзецеся ўздоўж калоны. Простая парада, але яна сапраўды дапамагае ўзбадзёрыцца і крыху прыйсці ў сябе.

Але будзьце ўважлівыя і асцярожныя, бо часам рух машын можа быць раптоўным або бязладным. Таксама лепш спытацца ў кіроўцы аўтобуса, ці можна вам адысці, і калі так, то на які час. На мяжы вельмі лёгка можна заблудзіцца ці аказацца ў непрыемнай сітуацыі.

Будзьце пільнымі!

Ужо некалькі разоў згаданая Каця расказвала пра тое, як аднойчы пасля яе двухгадзіннай адсутнасці ў салоне аўтобуса яна па вяртанні выявіла, што яе месца прадаў кіроўца. Хаця яе валізка ўсё яшчэ знаходзілася ў багажным адсеку. Пасля невялікай спрэчкі з кіроўцам справядлівасць была адноўленая, але сітуацыя пакінула непрыемнае адчуванне.

Месцы ў аўтобусе

Многія ведаюць, што можна купіць месца ў аўтобусе бліжэй да шлагбаума. Але не варта забываць, што на пад’ездзе да пункта пропуску працуюць прадстаўнікі транспартнай інспекцыі і іншых органаў. Яны правяраюць, ці адпавядае колькасць пасажыраў у салоне дакументам. Парушальнікам пагражае сур’ёзны штраф.

Безумоўна, абставіны бываюць розныя, але варта памятаць, што падрыхтоўка і асцярожнасць могуць сэканоміць вам нервы і пазбавіць ад лішніх праблем. Галоўнае — не зацыклівацца на самой чарзе. Падарожжа праз мяжу — гэта заўсёды выклік, але добрая падрыхтоўка і веданне правіл дапамогуць вам прайсці яго з мінімальнымі цяжкасцямі. Зычым вам поспеху і цярпення на мяжы! Хай ваша паездка пройдзе лёгка, а кожны кіламетр дарогі набліжае да мэты.

Чытайце таксама: Як (не) працуе буферная зона. Пра рэальную сітуацыю на польска-беларускай мяжы распавяла актывістка Малгажата Рыхарска

Рэкамендацыі па бяспецы

Не будзе лішнім нагадаць, што ва ўмовах цяперашняй сітуацыі ў Беларусі і рэгіёне важна памятаць пра асабістую і інфармацыйную бяспеку, асабліва калі вы плануеце вяртацца дадому ці перасякаць мяжу. Калі вы лічыце, што можаце знаходзіцца ў зоне рызыкі, настойліва рэкамендуем яшчэ раз абдумаць гэтае рашэнне.

Ліза, студэнтка з Мінска, падзялілася досведам: «Я загадзя правяраю падпіскі ў сацсетках, выдаляю ўсё, што можа выклікаць пытанні. Гэта займае няшмат часу, але я адчуваю сябе спакайней на мяжы».

Каб пазбегнуць праблем, пераканайцеся, што:

• Вашы сацыяльныя сеткі не ўтрымліваюць спрэчных падпісак або чатаў. Ачысціце гісторыю браўзера і часовыя файлы.
• У вас няма праграм, якія могуць быць прызнаныя экстрэмісцкімі. Праверце спіс такіх праграм на сайце Міністэрства інфармацыі Беларусі.
• Галерэя вашай прылады не ўтрымлівае выявы або відэа, якія могуць выклікаць пытанні.
• Вы бераце з сабой толькі тыя прылады, якія сапраўды патрэбныя для паездкі.

Дадаткова азнаёмцеся з інструкцыямі па бяспецы для папулярных праграм, такіх як Telegram, Viber і сацыяльныя сеткі. Гэтыя інструкцыі можна знайсці па спасылках, якія мы размясцілі ў канцы артыкула.

Для атрымання актуальных дадзеных пра сітуацыю на мяжы і пунктах пропуску, а таксама для камунікацыі з іншымі падарожнікамі існуе Telegram-супольнасць Граница BY-PL. Тут вы знойдзеце парады і зможаце задаць пытанні іншым людзям, якія нядаўна праходзілі мяжу. Гэта можа стаць карыснай крыніцай інфармацыі, асабліва калі хочаце даведацца пра час чакання ці бягучыя ўмовы.

Падрабязныя інструкцыі па інфармацыйнай бяспецы для папулярных праграм і сэрвісаў:

• Telegram
• Сацыяльныя сеткі
• Viber
• YouTube
• Браўзеры

Важна: не выдаляйце ўсе праграмы перад праверкай, каб не выклікаць падазрэнняў. Сацсеткі і мэсанджары часта дазваляюць аднаўляць выдаленыя дадзеныя на працягу некалькіх тыдняў, таму лепш падрыхтавацца загадзя.

Парада: уважліва вывучыце правілы інфармацыйнай бяспекі і дзейнічайце асцярожна. Гэта дапаможа пазбегнуць непрыемных сітуацый і зробіць вашае падарожжа больш бяспечным і спакойным.

Аўтар Валерыя Крылова