Спадчына

Д — Давыд Гарадзенскі. 5 фактаў пра гарадзенскага старасту які не атрымаў ніводнай паразы ад крыжакоў

Працягнуў справу свайго прадзеда Аляксандра Неўскага ў барацьбе з крыжакамі. Быў майстрам вайсковых манеўраў і спусташальных паходаў. Скончыў жыццё праз здраду мазавецкага рыцара. Усё гэта — пра Давыда Гарадзенскага ў новым артыкуле «Гарадзенскай азбукі».

«Гарадзенская азбука» ад Hrodna.life — гэта 32 артыкулы пра цікавосткі Гродна. Кожнаму з іх адпавядае адна з літар алфавіту. А — Ажэшка, Б — Баторый, В — Вітаўт і так далей. У кожным артыкуле азбукі вы знойдзеце па пяць цікавых фактаў аб адметных гродзенскіх асобах, месцах ці з’явах.

Давыд Гарадзенскі нарадзіўся ў 1280-х гадах у сям'і пскоўскага князя Цімафея і ўнучкі Аляксандра Неўскага — Марыі Дзмітрыеўны.
Давыд Гарадзенскі. Малюнак: Ігар Варкулевіч

1. Здзейсніў мару свайго бацькі

Бацька Давыда Гарадзенскага Даўмонт валодаў Нальшчанскай зямлёй. (заўв. рэд. — сёння тэрыторыі Ашмянскага і Смаргонскага раёнаў). Пасля ўдзелу ў расправе над князем Міндоўгам і яго сынамі ўцёк, баючыся помсты. Даўмонт прыняў хрысціянства і новае імя Цімафей. Пасля гэтага яго абралі пскоўскім князем. Да сталых гадоў ён марыў вярнуцца ў свае нальшчанскія землі. Гэтую мару здейсніў яго сын Давыд, але ўжо пасля смерці бацькі.

2. Змагаўся з крыжакамі нестандартнымі манеўрамі

На былых землях Даўмонта ўжо княжыў Віцень. У паходах і баях Давыд заслужыў давер князя і той даручыў яму абарону Гродна ад крыжакоў. У 1316 годзе Давыд Гараденскі вырушыў на дапамогу жыхарам Навагрудка, які стаў ахвярай нападаў крыжацкага войска. Гарадзенскі кашталян не пайшоў на замак, а зрабіў хітры манёўр. Пакуль крыжакі штурмавалі горад, гарадзенцы захапілі іх лагер, знішчылі абоз, правіянт і ваенны рыштунак, захапілі баявых коней. Калі крыжакі пачалі адступленне, то пабачылі, што іх чоўны знішчаны і перабрацца на іншы бок Нёмана немагчыма.

3. Адпомсціць усім, нікога не пашкадаваць

Давыд быў адным з самых небяспечных ворагаў крыжакоў. Падчас Вялікага паста на пачатку сакавіка 1324 года 600 прускіх воінаў здзейснілі патаемны рэйд на маёнтак старасты ў ваколіцах Гродна. Магчыма тое была нейкая недалёкая ад Гродна і зручная для вайсковых дзеянняў «база» кашталяна. Па легендзе, нападнікі знішчылі пабудовы і забілі сям’ю Давыда Гарадзенскага. Пасля гэтага ён паабяцаў адпомсціць усім і нікога не пашкадаваць.

4. Зруйнаваць і запалохаць

Давыд Гарадзенскі ў 1324 годзе арганізаваў паход на Мазовію, якая на той момант была саюзніцай рыцараў. Падчас набегу ён знішчыў горад Пултуск, спаліў 120 мястэчак і вёсак, зруйнаваў 30 касцёлаў і захапіў у палон 4000 чалавек.

5. Цела гарадзенскага старасты воіны прынеслі на шчытах

У 1326 годзе Давыд здзейсніў спусташальны рэйд на крыжацкі горад Брандэнбург. Па вяртанні дадому яго атрад спыніўся ў Мазовіі на адпачынак. Мазавецкі рыцар Анджэй Гост забіў Давыда, кашталяна Гарты, «на вачах у многіх». Па адной з легенд, цела гарадзенскага старасты воіны прынеслі ў Гродна на шчытах і пахавалі каля сцен Барыса-Глебскай царквы.

Падзяліцца

Апошнія запісы

«Каб цябе пярун забіў!» Як неверагодны пярун 90 гадоў таму трымаў у страху Гродзеншчыну

“Каб цябе пярун забіў!” - адзін з найбольш вядомых беларускіх праклёнаў. У 1934 і 1935…

22 красавіка 2025

Гродзенцы адкрылі грыбны сезон. Дзе ў вобласці шукаць смаржкі і іншыя грыбы?

З надыходам цяпла ў заходніх рэгіёнах Беларусі - Гродзенскай і Брэсцкай абласцях - сталі з'яўляцца…

22 красавіка 2025

Аліўкавыя, залатыя і мармуровыя яйкі. Трэнды Tik Tok на Вялікдзень 2025

Змяшаць два знаёмыя спосабы афарбоўкі яек і атрымаць аліўкавы колер, знайсці спосаб з дапамогай хімічнай…

17 красавіка 2025

«Усё жыццё мару, што нехта са сваякоў знойдзецца». Гродзенка расказала, як пасля вайны не змагла з’ехаць у Польшчу і трапіла ў Казахстан

Яніна Міхайлаўна Земба нарадзілася ў Гродне ў 1934 годзе. Падчас нямецкай акупацыі яе маму вывезлі…

10 красавіка 2025

Мільярды еўра — Варшаве, мільёны — Мінску. Параўналі, як Польшча і Беларусь выкарыстоўвалі еўрапейскія гранты

«Еўрасаюз нам не патрэбен!» Гэты наратыў папулярны не толькі ў беларускай прапаганды, але і ў…

9 красавіка 2025

Як з беларускіх зямель даплывалі да Амерыкі 100 год таму: расказвае падкаст «Зямля свабоды»

У пошуках лепшага жыцця тысячы людзей выязджалі з беларускіх зямель больш за сто год таму.…

9 красавіка 2025