Спадчына

Д — Давыд Гарадзенскі. 5 фактаў пра гарадзенскага старасту які не атрымаў ніводнай паразы ад крыжакоў

Працягнуў справу свайго прадзеда Аляксандра Неўскага ў барацьбе з крыжакамі. Быў майстрам вайсковых манеўраў і спусташальных паходаў. Скончыў жыццё праз здраду мазавецкага рыцара. Усё гэта — пра Давыда Гарадзенскага ў новым артыкуле «Гарадзенскай азбукі».

«Гарадзенская азбука» ад Hrodna.life — гэта 32 артыкулы пра цікавосткі Гродна. Кожнаму з іх адпавядае адна з літар алфавіту. А — Ажэшка, Б — Баторый, В — Вітаўт і так далей. У кожным артыкуле азбукі вы знойдзеце па пяць цікавых фактаў аб адметных гродзенскіх асобах, месцах ці з’явах.

Давыд Гарадзенскі нарадзіўся ў 1280-х гадах у сям'і пскоўскага князя Цімафея і ўнучкі Аляксандра Неўскага — Марыі Дзмітрыеўны.
Давыд Гарадзенскі. Малюнак: Ігар Варкулевіч

1. Здзейсніў мару свайго бацькі

Бацька Давыда Гарадзенскага Даўмонт валодаў Нальшчанскай зямлёй. (заўв. рэд. — сёння тэрыторыі Ашмянскага і Смаргонскага раёнаў). Пасля ўдзелу ў расправе над князем Міндоўгам і яго сынамі ўцёк, баючыся помсты. Даўмонт прыняў хрысціянства і новае імя Цімафей. Пасля гэтага яго абралі пскоўскім князем. Да сталых гадоў ён марыў вярнуцца ў свае нальшчанскія землі. Гэтую мару здейсніў яго сын Давыд, але ўжо пасля смерці бацькі.

2. Змагаўся з крыжакамі нестандартнымі манеўрамі

На былых землях Даўмонта ўжо княжыў Віцень. У паходах і баях Давыд заслужыў давер князя і той даручыў яму абарону Гродна ад крыжакоў. У 1316 годзе Давыд Гараденскі вырушыў на дапамогу жыхарам Навагрудка, які стаў ахвярай нападаў крыжацкага войска. Гарадзенскі кашталян не пайшоў на замак, а зрабіў хітры манёўр. Пакуль крыжакі штурмавалі горад, гарадзенцы захапілі іх лагер, знішчылі абоз, правіянт і ваенны рыштунак, захапілі баявых коней. Калі крыжакі пачалі адступленне, то пабачылі, што іх чоўны знішчаны і перабрацца на іншы бок Нёмана немагчыма.

3. Адпомсціць усім, нікога не пашкадаваць

Давыд быў адным з самых небяспечных ворагаў крыжакоў. Падчас Вялікага паста на пачатку сакавіка 1324 года 600 прускіх воінаў здзейснілі патаемны рэйд на маёнтак старасты ў ваколіцах Гродна. Магчыма тое была нейкая недалёкая ад Гродна і зручная для вайсковых дзеянняў «база» кашталяна. Па легендзе, нападнікі знішчылі пабудовы і забілі сям’ю Давыда Гарадзенскага. Пасля гэтага ён паабяцаў адпомсціць усім і нікога не пашкадаваць.

4. Зруйнаваць і запалохаць

Давыд Гарадзенскі ў 1324 годзе арганізаваў паход на Мазовію, якая на той момант была саюзніцай рыцараў. Падчас набегу ён знішчыў горад Пултуск, спаліў 120 мястэчак і вёсак, зруйнаваў 30 касцёлаў і захапіў у палон 4000 чалавек.

5. Цела гарадзенскага старасты воіны прынеслі на шчытах

У 1326 годзе Давыд здзейсніў спусташальны рэйд на крыжацкі горад Брандэнбург. Па вяртанні дадому яго атрад спыніўся ў Мазовіі на адпачынак. Мазавецкі рыцар Анджэй Гост забіў Давыда, кашталяна Гарты, «на вачах у многіх». Па адной з легенд, цела гарадзенскага старасты воіны прынеслі ў Гродна на шчытах і пахавалі каля сцен Барыса-Глебскай царквы.

Падзяліцца

Апошнія запісы

«Пабачыць Гродна — і памерці». Як наш горад стаў міжваеннай «сталіцай самагубцаў»

У міжваенны час Гродна набыло незвычайную славу. Горад стаў месцам прыцягнення незвычайных турыстаў - тых,…

21 лістапада 2024

«Нармальны быў гастраном — цяпер там прадаюць шпалеры». Ці хапае крамаў у цэнтры Гродна?

Ці хапае ў цэнтры Гродна прадуктовых крам? Спрэчкі наконт гэтага выклікала адкрыццё на перакрыжаванні Савецкай…

21 лістапада 2024

Дзе арганізаваць святочную фотасесію? Гродзенскія студыі ўжо падрыхтавалі навагоднія лакацыі

Прыбраныя ялінкі, свечкі, навагоднія вянкі і гірлянды, аксаміт, светлы ці цёмны фон на выбар. Гродзенскія…

19 лістапада 2024

«Перад выбарамі - спрыяльны час для петыцый». Як прымусіць чыноўнікаў вырашаць праблемы і чаму новая пляцоўка «меркаванне.бел» для гэтага не пасуе

Улады стварылі новую платформу “меркаванне.бел”. Яе пазіцыянуюць як анлайн-пляцоўку, на якой кожны зможа ў вольнай…

15 лістапада 2024

«У Гродне жывуць тыя яшчэ „шалёныя імператрыцы“». Стваральніца брэнда Krikate расказала, як дабралася да парыжскага тыдня моды

Калекцыя адзення гродзенкі Кацярыны Карлацяну дэбютавала гэтай восенню на Парыжскім тыдні моды. А пачыналася ўсё…

14 лістапада 2024

«Першы прыбытак патраціў на станок». Гродзенец у школе выточваў біты, а ў 27 гадоў адкрыў сваю вытворчасць мэблі

Гродзенец Раман Нагула амаль паўжыцця працуе з дрэвам. Школьнікам ён пачынаў з бейсбольных біт, а…

13 лістапада 2024