Спадчына

Пачалі з устаўной граматы: у Гродне адзначаюць Дзень Волі

Раніцай 25 сакавіка грамадскія актывісты ў дворыку на Кірава, 3 зачыталі ўстаўную грамату Рады Беларускай Народнай Рэспублікі. З гэтага мерапрыемства ў Гродне пачалося святкаванне Дня Волі.

Сёлета массавая акцыя прысвечаная Дню Волі ў Каложскім парку была адменена з-за пандэміі каранавіруса. Таму актывісты вырашылі зрабіць толькі невялікую акцыю.

— У 1918 годзе ва ўмовах нямецкай акупацыі ў Мінску была абвешчана Беларуская Народная Рэспубліка, — распавядае лідар руха БНФ у Гродне Вадзім Саранчукоў. — Не магу сказаць, што прамая акупацыя захавалася і зараз, але тыя свабоды, дэмакратычныя нормы, інстытуты, якія былі закладзенныя ў тыя часы, так і не рэалізаваныя да канца. Таму мы працягваем і пацвярджаем прыхільнасць да тых ідэалаў. Сёння сімвалічна зачыталі ўстаўную грамату БНР і заяўляем, што ўся наша дзейнасць скіравана менавіта на дасягненнях тых мэтаў, якія ставілы айцы-заснавальнікі нашай дзяржавы.


Святкаванні з нагоды 102-іх угодак БНР працягнуцца ў Гродне цягам дня. Актывісты плануюць ускласці кветкі да магілаў вядомых беларусаў. У Цэнтры гарадскога жыцця адкрылася адысловая выстава пра тое, як святкавалі Дзень Волі ў Гродне ў мінулым. Вечарам пройдзе святочны канцэрт у Мінску, за якім гродзенцы змогуць сачыць онлайн.

Незалежнасць БНР была абвешчана ў ноч з 24 на 25 сакавіка 1918 года. Калі перад наступленнем германскіх войскаў бальшавікі пакінулі Мінск, дзеячы Цэнтральнай беларускай вайсковай рады і выканаўчага камітэта Рады Усебеларускага з’езда абвясцілі сябе часовай уладай на тэрыторыі краіны. 21 лютага 1918 года выканкам Рады сфармаваў першы ўрад БНР — Народны сакратарыят на чале з Язэпам Варонкам.

Урад БНР прыкладаў намаганні для арганізацыі нацыянальных інстытутаў. Была прынята пастанова аб дзяржаўным статусе беларускай мовы, адкрываліся беларускія школы і гімназіі, культурна-асветніцкія таварыствы і тэатры, працавалі выдавецтвы, выходзілі беларускія газеты, рыхтавалася адкрыццё ў Мінску Беларускага ўніверсітэта. З’явіўся пашпарт грамадзяніна БНР, у тым ліку дыпламатычны, узаконеная дзяржаўная сімволіка — бел-чырвона-белы сцяг і герб «Пагоня». У шэрагу краін Еўропы адкрыліся дыппрадстаўніцтвы БНР.

Аднак з-за складанага ваенна-палітычнага становішча Рада БНР не змагла рэалізаваць ідэю дзяржаўнага суверэнітэту краіны — яна апынулася неабароненай перад расійскімі бальшавікамі і польскімі легіёнамі. У снежні 1918 года ўрад БНР быў вымушаны пераехаць у Вільню, затым — у Гродна. 1 студзеня 1919 года бальшавікі абвясцілі ўтварэнне Беларускай Савецкай Сацыялістычнай Рэспублікі, якая ў 1922 годзе ўвайшла ў склад СССР.

Падзяліцца

Апошнія запісы

«Пабачыць Гродна — і памерці». Як наш горад стаў міжваеннай «сталіцай самагубцаў»

У міжваенны час Гродна набыло незвычайную славу. Горад стаў месцам прыцягнення незвычайных турыстаў - тых,…

21 лістапада 2024

«Нармальны быў гастраном — цяпер там прадаюць шпалеры». Ці хапае крамаў у цэнтры Гродна?

Ці хапае ў цэнтры Гродна прадуктовых крам? Спрэчкі наконт гэтага выклікала адкрыццё на перакрыжаванні Савецкай…

21 лістапада 2024

Дзе арганізаваць святочную фотасесію? Гродзенскія студыі ўжо падрыхтавалі навагоднія лакацыі

Прыбраныя ялінкі, свечкі, навагоднія вянкі і гірлянды, аксаміт, светлы ці цёмны фон на выбар. Гродзенскія…

19 лістапада 2024

«Перад выбарамі - спрыяльны час для петыцый». Як прымусіць чыноўнікаў вырашаць праблемы і чаму новая пляцоўка «меркаванне.бел» для гэтага не пасуе

Улады стварылі новую платформу “меркаванне.бел”. Яе пазіцыянуюць як анлайн-пляцоўку, на якой кожны зможа ў вольнай…

15 лістапада 2024

«У Гродне жывуць тыя яшчэ „шалёныя імператрыцы“». Стваральніца брэнда Krikate расказала, як дабралася да парыжскага тыдня моды

Калекцыя адзення гродзенкі Кацярыны Карлацяну дэбютавала гэтай восенню на Парыжскім тыдні моды. А пачыналася ўсё…

14 лістапада 2024

«Першы прыбытак патраціў на станок». Гродзенец у школе выточваў біты, а ў 27 гадоў адкрыў сваю вытворчасць мэблі

Гродзенец Раман Нагула амаль паўжыцця працуе з дрэвам. Школьнікам ён пачынаў з бейсбольных біт, а…

13 лістапада 2024