Напярэдадні Дня фотаздымка, які адзначаюць 19 жніўня, Гродна наведала сям’я Райхштэйн з Канады. Іх сваячка Ента (Яўгенія) Райхштэйн не проста мела ў горадзе ўласную фотамайстэрню. Яна была першай на тэрыторыі сучаснай Беларусі прафесійнай фатографкай.
Фотаатэлье сям'і Райхштэйн знаходзілася на вуліцы Мураўёўскай, 29 — сучаснай Ажэшкі. Па інфармацыі нашчадкаў Енты, братоў Хумана і Ірвіна, студыя іх продкаў знаходзілася ў трохпавярховым доме зубнога лекара Якава Гурэвіча. Там яны і жылі. Там да пачатку Другой сусветнай жылі чатыры пакаленні іх сям'і.
Адкрыць атэлье дапамагла праца ў Карасіка
Небагатай яўрэйскай сям'і царскія ўлады не адразу далі дазвол адкрыць фотаатэлье ў Гродне. Атрымалася гэта толькі з другога разу, калі прашэнне падала менавіта жанчына — Ента Райхштэйн.
«У 1891 годзе наш прапрадзед напісаў прашэнне да гарадскіх уладаў, але яму не дазволілі гэта зрабіць, — распавядае Ірвін. — Праз тры гады яго дачка Ента зноў напісала прашэнне, прыклаўшы дакументы, што яна чатыры гады працавала ў Гродне ў вядомай фотастудыі Карасіка. І гэта дапамагло».
Фота з атэлье Райхштэйнаў знайсці цяжка
Што стала з Ентай Райхштэйн, браты не ведаюць. Паводле іх дадзеных прабабуля памерла маладой і адзін са сваякоў пераняў сямейную справу.
«Пасля смерці Енты наш дзядуля стаў галоўным у фотастудыі, ён таксама быў фатографам, — дадае Ірвін. — Нам вядома, што фотастудыя была маленькая, таму сёння вельмі складана знайсці фатаграфіі, зробленыя ў атэлье Райхштэйнаў».
Падчас Першай сусветнай вайны Райхштэйны эвакуіраваліся ў Віцебск. Уладальнік фотастудыі падхапіў там тыф і памёр. Бацьку Ірвіна і Хумана тады было 7 гадоў. Ён разам з мамай і братам вярнуўся ў Гродна ўжо пасля вайны.
Эміграцыя выратавала ад жахаў вайны
Пасля вяртання ў Гродна Райхштэйны адчувалі цяжкасці з фінансамі і фотаздымкамі ўжо не займаліся. Толькі праз нейкі час жыццё сям'і наладзілася. Бабуля Ірвіна і Хумана дапамагла дзецям атрымаць добрую адукацыю. Іх бацька ў пачатку 1930-х гадоў працаваў у вядомай страхавой кампаніі, а пасля ў пошуках лепшага жыцця вырашыў эміграваць за акіян.
«Бацька і мама яшчэ ў Польшчы падпісалі пагадненне, што пажэняцца ўжо ў Канадзе. Мама атрымала дакументы на выезд у 1933 годзе і з’ехала раней. Бацька да яе прыплыў праз тры гады. За акіянам яны і пажаніліся. Магчыма, эміграцыя і дапамагла нашым бацькам пазбегнуць жахаў вайны, а сваякі, якія засталіся ў Гродне, загінулі».
У другой палове 19 стагоддзя ў Гродне распаўсюдзілася мода на фотаздымкі. У горадзе з’явілася шмат маленькіх майстэрняў. Першымі фатографамі былі пераважна мужчыны. Сярод жанчын першай вядомай нам фатографкай была Ента Райхштэйн.
Вы нашли работу своей мечты, но у вас нет высшего образования по данной специальности, поэтому перед вами многие двери закрыты? Вы можете купить диплом и осуществить все вами задуманное. Пусть ничто не стоит у вас на пути.
