У студзені 2025 года Аляксандр Лукашэнка заклікаў не звальняць работнікаў, заўважаных на пратэстах, а даць ім магчымасць «выправіцца». Але што адбываецца на справе? «Наша Ніва» высветліла, ці растаюцца да гэтага часу на гродзенскіх прадпрыемствах з тымі, каго лічаць нелаяльнымі да рэжыму.
«Гродна Азот»
Завадчане ў 2020-м годзе хадзілі на пратэсты ў уніформе, а ў кастрычніку таго года арганізоўвалі страйк. Звальненні па палітычных матывах на прадпрыемстве працягваюцца нават праз пяць гадоў пасля выбараў.
Чалавек, знаёмы з сітуацыяй ў заводаўпраўленьні, кажа, што не так даўно звальнялі тых, каго выявілі сярод удзельнікаў аднаго з пратэстных маршаў, і чалавека з каманды Віктара Бабарыка
Аднак, па словах крыніцы, колькасць такіх звальненняў у апошні час невяліка. Суразмоўца звязвае гэта найперш з тым, што многіх нелаяльных за пяць гадоў ужо даўно звольнілі.
Раней на заводзе актыўна высвятлялі, у каго з супрацоўнікаў ёсць карта паляка. Цяпер гэтым займаюцца менш. За наяўнасць карты паляка з працы не звальняюць, але новы кантракт не падпішуць.
Пры прыёме на працу, як і раней, праводзіцца праверка. Калі ёсць мінімальныя зачэпкі па лініі 2020 года, то на працу, па меншай меры ў адміністрацыйную частка завода, не возьмуць.
Што тычыцца звычайных рабочых на галаўным заводзе і дачэрных прадпрыемствах, то ўзровень патрабаванняў крыху ніжэй. Вядома аб выпадках, калі на працы пакідаюць тых, каго судзілі за распаўсюд экстрэмісцкіх матэрыялаў.
Пры гэтым на «Гродна Азоце» год не могуць закрыць некаторыя вакансіі. Па стане на канец ліпеня 2025 на заводзе было адкрыта 195 658 вакансій і працоўных месцаў. Гэта розныя паняцці: адна вакансія можа меркаваць некалькі працоўных месцаў.
Практычна палова вакансій была не зачынена з вясны і восені 2024 года. Шукаюць рабочых — слесара, машыніста, кантралёра, апаратчыка. Маюць патрэбу і ў іншых спецыялістах — інжынерах, эканамістах, начальнікаў. Шукаюць і спецыяліста ў службу бяспекі.
ГрДУ імя Янкі Купалы
У Гродзенскім дзяржаўным універсітэце імя Янкі Купалы таксама працягваюць звальняць — дакладней, не працягваюць кантракты — недастаткова лаяльным выкладчыкам.
Па словах чалавека, знаёмага з сітуацыяй, гэтую практыку не спыняюць нават нягледзячы на недахоп выкладчыкаў.
Крыніца ведае адразу аб некалькіх калег, якія не выйдуць на працу з 1 верасня з-за таго, што ім не працягнулі кантракт па палітычных прычынах.
Суразмоўца адзначае, што цяпер, каб застацца на працы, недастаткова проста не высоўвацца і не выказвацца супраць улады або адміністрацыі ўстановы. Трэба яе гучна падтрымліваць.
Пэўнай катэгорыі супрацоўнікаў падпісваюць кантракт толькі на год, каб трымаць іх «у тонусе».
Дарэчы, звальненні выкладчыкаў і адлічэнне студэнтаў па палітычных матывах у Гродзенскім універсітэце пачаліся не ў 2020 годзе, а раней. Гісторыю рэпрэсій у Гродзенскім дзяржаўным універсітэце імя Янкі Купалы распавядалі ў амаль гадзінным відэа на YouTube-канале — «Факультэт экстрэмізму».
«Гроднааблгаз»
Выяўляць нелаяльных супрацоўнікаў працягваюць і ў «Гроднааблгазе». Хоць за столькі гадоў ужо амаль не засталося людзей, на якіх можна знайсці кампрамат.
У арганізацыі ёсць спецыяльныя супрацоўнікі, якія пільна сочаць за паводзінамі работнікаў — наколькі актыўна яны прымаюць удзел у розных праўладных мерапрыемствах, што посцяць у сацыяльных сетках.
Калі чалавек «недастаткова патрыятычны», то пры падаўжэнні кантракту могуць узнікнуць дадатковыя пытанні.
Суразмоўца з картай паляка, які нядаўна ўладкаваўся на працу кіроўцам, распавёў, што для большасці дзяржаўных прадпрыемстваў наяўнасць карты паляка не была перашкодай ўзяць яго. Аднак калі гаворка ідзе аб працы ва ўстановы ўлады або сілавых структурах, то там сказалі, што без адмовы ад карты не прымуць.
