Да Новага года ў Гродне ўпрыгожваюць не толькі вуліцы, але і транспарт. Жоўты «Запарожац» з ёлкай ля кавярні «Джэзва» ўжо даўно стаў вядомай дэталлю зімовай вуліцы Савецкай. Аб ім і аб астатнім упрыгожаным рэтратранспарце распавядае av.by.
Жоўты «Запарожац» на Савецкай
На пешаходнай Савецкай вуліцы жоўты ЗАЗ-968А 1978 года выпуску з ёлкай на даху з’яўляецца трэці год запар. Пры гэтым задзейнічаны ён у любы сезон. Увесну, улетку і ўвосень — стаіць ва ўнутраным дворыку «Джэзвы», а ўзімку — на Савецкай.
Машына фармальна лічыцца дэкарацыяй. Але гэтае паўнавартаснае аўта з рухавіком і тэхпашпартам савецкага ўзору. Праўда, у мэтах бяспекі ўладальнікі знялі акумулятар. Таму, хоць машына і ў працоўным стане, але кароткі шлях паміж сваімі традыцыйнымі месцамі праязджае не сваім ходам — яе штурхаюць. Ды і незразумела, ці завядзецца аўто пасля некалькіх гадоў такога прастою.
— Усё пачалося з таго, што мы вырашылі ўпрыгожыць унутраны дворык кафэ. Дадаць яму харызмы. Шукалі нешта цікавае. Адным з варыянтаў быў аўтамабіль. Яго знайшлі досыць хутка, — распавядае гісторыю пакупкі аўто дырэктар кавярні «Джэзва» Павел Папялушка. — На «Запарожац» звярнулі ўвагу, таму што ён быў жоўтага колеру. Прыгледзеўся адразу. Ведаеце, асаблівая энергетыка, мусіць, ад яго зыходзіла. А калі машына прыехала з Мінска ў Гродна, зразумелі: гэта менавіта тое, што шукалі.
Суразмоўца асабліва не цікавіўся гісторыяй тэхнікі. Вядома, што ранейшаму гаспадару яна дасталася ад бацькі. Новыя ўладальнікі толькі выправілі невялікія недахопы, якія датычыліся афарбоўкі.
— Гарадскія службы ў навагодні перыяд дазваляюць нам усталёўваць прыгожы «Запарожац» з ёлкай. Усе заўважылі, што ён робіць вуліцу больш утульнай. Адзінае, паркаваць яго на Савецкай просяць пасля гарадскога шэсця Дзядоў Марозаў, маршрут якога звычайна пралягае міма нашай установы, — удакладніў уладальнік кавярні.
Спецыяльна машыну не даглядаюць: проста мыюць і падтрымліваюць у чысціні. Таксама нічога не абнаўляюць і не мяняюць, а спецыяльна захоўваюць аўтэнтычнасць звычайнага савецкага аўтамабіля. Праўда, з-за круглагадовага стаяння на вуліцы ў любое надвор’е дзе-нідзе пачала з’яўляцца іржа. Таму мінулым летам «Запарожац» падфарбоўвалі і адвозілі на сэрвіс.
Дарэчы, у турыстаў ёсць магчымасць не проста палюбавацца яркім аўта з ялінкай на даху, але і забраць яго з сабой у выглядзе паштоўкі. Сувенірныя карткі ад гродзенскай мастачкі Кацярыны Забелінай можна пашукаць у мясцовых турыстычных крамках у цэнтры, а падобныя паштоўкі іншай гродзенскай мастачкі Аліны Копаць, якая напісала навагодні жоўты «Запарожац», прадаюцца і ў самой кавярні.
Чырвоны «Запарожац» у «Трыніці»
Іншы вядомы гродзенскі «Запарожац» — «гарбаты» чырвоны ЗАЗ на другім паверсе гандлёва-забаўляльнага комплексу Triniti. У навагоднім рэжыме ён працуе трэці сезон запар і сапраўды выглядае вельмі атмасферна.
Паводле накладных гэта «муляж чырвонага аўтамабіля». Пад капотам няма матора — у ГЦ прадстаўлены толькі каркас ад аўто і колы. Да прыезду ў Triniti машына выкарыстоўвалася як дэкарацыя ў іншым гандлёвым пункце Беларусі. У Гродне аб’ект аддалі мясцовым майстрам, якія пафарбавалі яго ў фірменны чырвоны колер, нанеслі лагатып на бакавыя дзверцы,
падсвятлілі фары і надалі інсталяцыі дагледжаны выгляд.
Падчас пакупкі маркетолагі ГЗК не ўдакладнялі, які індэкс у машыны і калі яна выпушчана. Па вонкавым выглядзе можна здагадацца, што корпус належыць ЗАЗ-965 сярэдзіны 1960-х гадоў. Гэта адна з першых мадэляў «Запарожца», якая па дызайне паўтарае формы тагачасных Fiat.
— Кожны год мы імкнемся па-новаму паказаць аўта, дадаць сезонныя незвычайныя атрыбуты і дэкарацыі. У першы год побач стаялі Дзед Мароз і Снягурачка, запрашаючы на фотасесіі. У 2023-м у салон змясцілі сямейства мядзведзяў, у 2024-м унутраную прастору машыны запоўнілі прыгожымі каробкамі, а на дах паклалі ўпрыгожаную ёлку, — расказала маркетолаг ГЗК Triniti Ганна Дрозд.
Чырвоны аўтамабіль так упадабаўся наведвальнікам комплексу, што аб’ект пачалі прыцягваць для дэкору не толькі ў навагодне-калядны перыяд, але яшчэ і ўвосень, і на 8 Сакавіка. Улетку ў машыны заслужаны водпуск.
«Газэль» Дзеда Мароза ў парку Жылібера
Упрыгожаная жоўтая «Газэль» — маршрутка пад назвай «Дзедмаробус» — у цэнтры Гродна з’явілася ўпершыню. Для яе ў парку арганізавалі імправізаваны прыпынак. Дзеці называюць яе «маршруткай Дзеда Мароза», цягнуць бацькоў на фотасесіі і загадваюць жаданні, седзячы ў святочным салоне.
Фотазону з маршруткай уладкавалі супрацоўнікі гродзенскага аўтобуснага парка. Яна стала адной з самых незвычайных інсталяцый на гродзенскай алеі крэатыўных елак. Маршрутка сапраўдная і прыехала ў парк сваім ходам.
«Газэль» паводле тэхпашпарта выпушчана ў 1998 годзе. У пачатку гэта была маршрутка для перавозкі пасажыраў. Гадоў 15 таму яе сталі выкарыстоўваць для патрэб аўтапарка і падалі аддзелу забеспячэння. Жоўты бусік прывозіў механікам дэталі і запчасткі для рамонту гарадскіх аўтобусаў.
У апошнія гады гэтае аўта выкарыстоўваюць як навучальную маршрутку. На ім трэніруюцца і здаюць іспыты будучыя вадзіцелі гарадскога і прыгараднага транспарту. Калі ў сярэдзіне студзеня з парка прыбяруць алею ёлак, маршрутка вернецца на сваё звычайнае працоўнае месца.
Навагодні рэтратралейбус
Зарадзіцца святочнымі эмоцыямі можна і ў самым старым дзеючым тралейбусе Беларусі. У святочны перыяд яго ўпрыгожылі звонку і ўнутры. У ход пайшлі гірлянды з агеньчыкамі, мішура і шарыкі. На дах замацавалі муляжы падарункаў ад Дзеда Мароза ў выглядзе рознакаляровых каробак са стужкамі і бантамі.
Навагодні рэтраралейбус ЗіУ-682 курсіруе па дзявятым маршруце. Праехацца ў ім можа кожны жадаючы па цане звычайнага талончыка, гэта значыць 80 капеек (85, калі браць у кіроўцы).
У гарадскім аўтобусным парку расказалі, што навагоднюю тэхніку выпускаюць на лінію пасля 16 гадзін. Але калі на вуліцы дождж ці моцны вецер, рэтраралейбус можа застацца ў гаражы, інакш сапсуецца знешні дэкор. Але ў выхадныя і калядныя дні машына курсіруе ў горадзе ў любое надвор’е.
— Людзі фатаграфуюцца, падыходзяць і гавораць дзякуй, хваляць за тое, што мы падрыхтавалі для горада і пасажыраў такую прыгажосць. Часта просяць не з’яжджаць хутка з прыпынку: хочуць зрабіць здымкі на фоне тралейбуса. У мяне, вядома, расклад, але заўсёды імкнуся выканаць просьбу, — падзяліўся ўражаннямі ад працы кіроўца рэтрамашыны Віктар Ванюкевіч.
Бела-аранжавы гродзенскі тралейбус — адзіны ў краіне ЗіУ-682 В, які, нягледзячы на ўзрост, працягвае перавозіць пасажыраў. У Гродна ён прыбыў у 1990 годзе, у 2013-м перажыў капітальны рамонт. Унутры размясцілі старыя чорна-белыя здымкі Гродна і самога тралейбуса на вуліцах горада ў пачатку 1990-х.
Акрамя прыбранага рэтратранспарту, па вуліцах Гродна можна пракаціцца і на сучасных навагодніх машынах: тралейбусе № 23 і аўтобусе № 26. Яны практычна загорнуты ў яркую ілюмінацыю, па вечарах прыкметныя здалёк.
Дэкараваць аўтобусы і тралейбусы даручае гарадская адміністрацыя і яна ж узгадняе гэта з ДАІ.
