«Не стаў казаць пра студэнтаў і калег — напісалі паклёп». Польскі суд адмяніў пазбаўленне ВНЖ гродзенца — спецслужбы змянілі рашэнне

Ваяводскі адміністрацыйны суд у Варшаве 9 ліпеня скасаваў пастанову аб пазбаўленні сталага віду на жыхарства гродзенца Паўла Юшкевіча, які жыве ў Торуні. Раней польскія спецслужбы, якія палічылі Юшкевіча нядобранадзейным для Польшчы, змянілі меркаванне.

У судзе адвакат Паўла сказаў, што Агенцтва ўнутранай бяспекі (ABW) змяніла меркаванне, што Павел небяспечны для Польшчы.

Павел і яго адвакат выказалі здагадку, што спецслужбы ў 2012 годзе засталіся незадаволеныя тым, што ён не стаў ім даваць інфармацыю пра беларускіх студэнтаў і ягоных калег. Таксама прычынай можа быць удзел Паўла ў алімпіядзе па рускай мове ў Доме расійскай культуры — ён быў студэнтам рускай філалогіі. Суд, які азнаёміўся з сакрэтным матэрыялам, сказаў, што ён агульны і неканкрэтны.

Сам дакумент адвакат назваў «паклёпам», «пасквілем» і «хлуснёй». Працэс ён назваў барацьбой за добрае імя кліента.

Сваё меркаванне спецслужбы змянілі ў лютым 2024 года. Павел лічыць, што гэта звязана з падтрымкай польскай і беларускай грамадскасці.

Лісты ў абарону Паўла адправіў Францішак Вячорка з офіса Святланы Ціханоўскай — ён распавёў, што ў Беларусі Паўлу пагражаюць рэпрэсіі. Гэтыя і падобныя лісты ў судзе не прынялі. Але прынялі да справы сведчанне, што Юшкевіча няма ў спісе «непажаданых» замежнікаў у Польшчы.

Падтрымаць Паўла ў суд прыйшлі шэсць чалавек — сям’я, сябры, беларусы, літоўцы, супрацоўнікі ўніверсітэта, дзе Павел працуе.

Юшкевіч таксама прачытаў прамову на пяць хвілін у судзе. Пры гэтым яго голас дрыжаў. «Не мог планаваць будучыню, прачынаўся кожны дзень у страху», — распавёў ён пра апошнія 10 гадах жыцця.

Суд перапыняў адваката і Паўла, паколькі рашэнне было ясным, але яны заявілі, што рыхтавалі гэтую прамову 12 гадоў.

«Забяру пашпарт і запланую адпачынак»

Павел чакае, што ўсведамленне перамогі прыйдзе ўвечары. Пакуль ён адчувае лёгкасць і будзе нарэшце дыхаць на поўныя грудзі.

Мужчына падаў заяву на міжнародную абарону. Цяпер, калі ў яго зноў ёсць «сталы побыт», ВНЖ, гэта стала неактуальным.

Далейшыя крокі Павел абмяркуе з адвакатам.

— Першае — хачу атрымаць свой пашпарт, які забралі пры падачы на міжнародную ахову. І запланаваць адпачынак і палепшыць сваё здароўе. Таму што за гэтыя паўгода маё здароўе «пасыпалася» і нейкія хваробы чапляюцца. Прыйшлося таксама жа псіхолагаў звяртацца і браць лекі.

Адвакат: «Не было ў практыцы, каб ABW мянялі рашэнне»

Адвакат Міхал Хайдук распавёў, што пасля змены пастановы спецслужбаў меркаваў, што справа скончыцца пазітыўна для кліента. Калі б не змена — рашэнне магло б быць іншым. Хоць у дадзеным выпадку суд прызнаў, што інфармацыя ў засакрэчанай частцы даволі агульная.

«З самага пачатку гэтай справы мы былі ўпэўненыя, што Павел не ўяўляе пагрозы Польшчы. Патрэбна была проста магчымасць гэта даказаць», — сказаў Міхал.

Ён мяркуе, што ABW не часта мяняюць сваё меркаванне, хоць адпаведнай статыстыкі ў яго няма. Ён пра такі выпадак не чуў.

Міхал мяркуе, што больш паспяховае завяршэнне справы Паўла можа стаць прэцэдэнтам для іншых.

---

Ураджэнец Гродна Павел Юшкевіч падаў у суд на рашэнне начальніка ўпраўлення па справах замежнікаў ад 30 лістапада 2023 года, якім ён пазбавіў яго віду на жыхарства. Прычынай пазбаўлення стала рашэнне Агенцтва ўнутранай бяспекі (ABW), якія палічылі, што Павел ўяўляе пагрозу дзяржаўнай бяспекі. Рашэнне засакрэчана.

Справу разглядалі суддзі Агнешка Вансікоўска, Ганна Сянкоўска і Анета Жак.

Павел Юшкевіч — грамадзянін Беларусі, этнічны паляк. Павел жыве ў Польшчы з 17 гадоў, атрымаў некалькі магістарскіх утварэнняў, скончыў аспірантуру. У студзені 2024 года Агенцтва ўнутранай бяспекі Польшчы (ABW) паведаміла, што мужчына павінен пакінуць Польшчу да 4 лютага 2024 года. Падставай для такога рашэння стала сакрэтнае заключэнне 10-гадовай даўніны. Мужчыну пазбавілі дазволу на пражыванне ў Польшчы.

Ён павінен быў пакінуць Польшчу да 4 лютага 2024 года, але падаў заяву на міжнародную абарону і звярнуўся ў суд. Дыяспара арганізавала акцыі салідарнасці з ім.

Чытайце таксама: «Гэта нейкія домыслы, паклёп». Беларус Павел Юшкевіч распавёў, як будзе змагацца з дэпартацыяй з Польшчы