Гродзенка захварэла і падарыла кватэру сынам. Яны не даглядалі бацьку — той вырашыў кватэру адабраць

Гродзенка ў 2003 годзе захварэла на рак і ў 2004 годзе склала дамову дарэння на сваю кватэру. Сыны яе атрымалі. Муж жанчыны і бацька дзяцей з гэтым пагадзіўся, але дагавор не паглядзеў. Ён думаў, што па ўмовах дамовы сыны будуць за ім даглядаць. Гэтага не здарылася — і бацька вырашыў вярнуць кватэру і прызнаць несапраўдным дагавор дарэння.

Справу «аб прызнанні несапраўднай згоды на дарэнне кватэры» разглядалі 31 кастрычніка 2023 у судзе Кастрычніцкага раёна Гродна. Гродзенец накіраваў іск да сыноў.

Мужчына быў жанаты з 1969 года і мае трох сыноў. У сужэнцаў была двухпакаёвая кватэра, запісаная на жонку. Жонка захварэла на рак у 2003 годзе і вырашыла падарыць кватэру двум сынам. Гродзенец распавёў, што пра ўмовы дамовы дарэння ведаў толькі са слоў жонкі. Яна казала, што заключае дагавор на ўмовах захавання за ім права карыстання жылым памяшканнем, і што, атрымаўшы кватэру ў дар, сыны будуць пра яго клапаціцца. У 2005 годзе яго жонка памерла. Мужчыне выпісаўся з другой кватэры, падоранай трэцяму сыну, і прапісаўся ў спрэчнай. Тады мужчыну быў 61 год, ён працаваў да 80 гадоў.

Першы час сыны цікавіліся яго жыццём, а пазней перасталі камунікаваць. Мужчына пакуль жыве ў кватэры адзін, сыны аплачвалі камуналку. Са студзеня 2021 года паміж імі сталі ўзнікаць канфлікты з нагоды аплаты жыллёва-камунальных паслуг. Сыны перасталі яго наведваць, дапамагаць і даглядаць. Суд таксама выявіў «напружаныя» адносіны паміж бацькам і сынамі.

Толькі ў жніўні 2023 года мужчына атрымаў з натарыяльнай канторы копію дагавора дарэння, азнаёміўся з ім і зразумеў: яго ўвялі ў зман адносна прыроды здзелкі. Гродзенец меркаваў, што кватэра перадаецца сынам на ўмовах прадастаўлення яму пастаяннага догляду. Плюс здзелка была заключана пры цяжкіх абставінах.

Сыны іск не прызналі і прасілі ўжыць тэрмін іскавай даўнасці.

Суд стаў на іх бок і адмовіў у задавальненні іску. Гродзенскі абласны суд палічыў, што істцу ніхто не перашкаджаў азнаёміцца з дамовай раней.

У матывіровачнай частцы суд растлумачыў, што ў адпаведнасці з п. 2 арт. 182 ГК, іск аб прызнанні здзелкі несапраўднай можа быць прад’яўлены на працягу трох гадоў з дня спынення гвалту або пагрозы, пад уплывам якіх была здзейсненая здзелка (пункт 1 артыкула 180), альбо з дня, калі ісцец даведаўся або павінен быў даведацца пра іншыя абставіны, якія з’яўляюцца падставай для прызнання здзелкі несапраўднай.

Збегам цяжкіх абставінаў (кабальнасць здзелкі) з’яўляецца такое становішча асобы, у тым ліку і маёмаснае, якое вымусіла яго свядома і добраахвотна заключыць здзелку на вельмі нявыгадных для сябе ўмовах, чым іншы бок здзелкі свядома скарыстаўся. Суд не палічыў даказаным такое становішча ў гродзенца.

Гродзенскі абласны суд пакінуў апеляцыйную скаргу без задавальнення, а рашэнне суда — без змены.