Навіны

Выйшла чарговая кніга «Гарадзенскай бібліятэкі» — пра прыгоды англічаніна ў Беларусі 1863 года

У выдавецкай серыі «Гарадзенская бібліятэка» выйшаў беларускі пераклад кнігі Фортэск’ю Андэрсана «Сем месяцаў у рускай Польшчы». Гэта цікавае апісанне ад першай асобы прыгодаў англічаніна на беларускіх землях у 1863 годзе. Пра выданне расказаў гістарычны канал Hrodna 11:27. Яго аўтары называюць выхад кнігі Андэрсана «сапраўдным святочным падарункам для ўсіх аматараў гісторыі Гродна».

Фортэск’ю Андэрсан быў англіканскім пастарам і сябрам графа Аляксандра Біспінга, што меў маёнткі ў Масалянах і Вярэйках (Ваўкавыскі раён). Да сябра ён фактычна і прыехаў на мяжы зімы і вясны 1863 года.

Падарожныя нататкі Андэрсана гэта цікаўны погляд пільнага, уважлівага замежніка, які адзначае нават дробныя дэталі ў жыцці заходніх ускраін Расійскай імперыі. Яна была для госця з Брытанскай імперыі сапраўды экзатычнай краінай.

Фортэск’ю Андэрсан, «Сем месяцаў у рускай Польшчы». Фота: Hrodna 11:27

Андэрсан заспеў вызвольнае паўстанне на землях Літвы і Беларусі і немалую частку кнігі прысвяціў яго падзеям. Не выключана, што Андэрсан мог у час свайго побыту на беларускіх землях сустрэцца і з самім Канстанцінам Каліноўскім. У сувязі з паўстаннем англічанін нават патрапіў у гродзенскую турму, побыт у якой красамоўна апісаў у кнізе. Вызваліцца ён змог дзякуючы актыўнасці брытанскіх амбасадаў у Варшаве і Пецярбургу, пасля чаго быў высланы з Расійскай імперыі. Свайго сябра Аляксандра Біспінга ён ужо ніколі не сустрэў.

Кніга выклікала рэзананс у Брытаніі

Свае падарожныя нататкі Фартэск’ю Андэрсан выдаў неўзабаве пасля вяртання на радзіму ў 1864 годзе. Кніга Андэрсана атрымала ў 1864 годзе ў Брытаніі шырокі розгалас. На яе выйшлі пазітыўныя рэцэнзіі ў папулярных газетах. Сама сітуацыя з арыштам брытанскага падданага ў Расійскай імперыі мела шырокі грамадскі рэзананс і была прадметам слуханняў у парламенце.

У 2014 выйшаў іх пераклад на польскую мову. І вось нарэшце поўная версія кніга стала даступнай і для беларускага чытача.

І хаця кніга ўпершыню выдадзена на беларускай мове цалкам, гродзенскія чытачы маглі азнаёміцца з фрагментам яшчэ раней. У 2013 годзе ў альманаху «Горад святога Губерта» публікавалі частку ўспамінаў Андэрсана — акурат тую, што датычылася побыту ў Гродне і ўтрыманню ў турме ў верасні 1863 года.

Як атрымаць кнігу

Калі вы жадаеце атрымаць кнігу Фартэск’ю Андэрсана «Сем месяцаў у рускай Польшчы», напішыце на электронную пошту hrodna1127@gmail.com.

Чытайце таксама: Стала дакладна вядома, хто і калі дэмантаваў помнік паўстанцам 1863 года на чыгуначным вакзале ў Гродне

Падзяліцца

Апошнія запісы

Падключыся або зачыніся: у Гродне патрабуюць выконваць норму, якой няма ў законе

Уладальніцу гродзенскага бара аштрафавалі на 210 рублёў за парушэнне начнога рэжыму працы. Аднак у цэнтры…

22 красавіка 2025

У стогадовым доме на Горкага адкрылі «інстаграмную» кавярню

Новая ўстанова з'явілася ў старажытным доме на Горкага, 47А. Кавярня “Zолото” ужо працуе ў тэставым…

21 красавіка 2025

Прадаецца «Гарадзенская кавярня» на Маркса. Уладальнікі пераязджаюць

Уладальнікі "Гарадзенскай кавярні", якая знаходзіцца на вуліцы Маркса, 5, прадаюць установу і з'язджаюць з Гродна.…

21 красавіка 2025

На гродзенскіх пляжах ўсталююць відэакамеры. Што яшчэ новага рыхтуюць да пляжнага сезону?

Нагодай для гэтага стала абнаўленне гарадскіх пляжаў і неабходнасць абараніць іх ад вандалаў. Зараз на…

18 красавіка 2025

Міліцыя Гродна склала спісы фанатаў і «дэструктыўна настроеных»

У АУС Гродна сфармавалі спісы найбольш актыўных футбольных заўзятараў і "дэструктыўна настроеных грамадзян". Туды ўвайшло…

18 красавіка 2025

Новая амбулаторыя, фантаны і гарадскі забег. Што будзе на 1 траўня ў Гродне (праграма)

Да 1 траўня ў Гродне адкрыюць амбулаторыю ў Грандзічах, уключаць фантаны. Само свята пачнецца з…

18 красавіка 2025