Навіны

Выйшла чарговая кніга «Гарадзенскай бібліятэкі» — пра прыгоды англічаніна ў Беларусі 1863 года

У выдавецкай серыі «Гарадзенская бібліятэка» выйшаў беларускі пераклад кнігі Фортэск’ю Андэрсана «Сем месяцаў у рускай Польшчы». Гэта цікавае апісанне ад першай асобы прыгодаў англічаніна на беларускіх землях у 1863 годзе. Пра выданне расказаў гістарычны канал Hrodna 11:27. Яго аўтары называюць выхад кнігі Андэрсана «сапраўдным святочным падарункам для ўсіх аматараў гісторыі Гродна».

Фортэск’ю Андэрсан быў англіканскім пастарам і сябрам графа Аляксандра Біспінга, што меў маёнткі ў Масалянах і Вярэйках (Ваўкавыскі раён). Да сябра ён фактычна і прыехаў на мяжы зімы і вясны 1863 года.

Падарожныя нататкі Андэрсана гэта цікаўны погляд пільнага, уважлівага замежніка, які адзначае нават дробныя дэталі ў жыцці заходніх ускраін Расійскай імперыі. Яна была для госця з Брытанскай імперыі сапраўды экзатычнай краінай.

Фортэск’ю Андэрсан, «Сем месяцаў у рускай Польшчы». Фота: Hrodna 11:27

Андэрсан заспеў вызвольнае паўстанне на землях Літвы і Беларусі і немалую частку кнігі прысвяціў яго падзеям. Не выключана, што Андэрсан мог у час свайго побыту на беларускіх землях сустрэцца і з самім Канстанцінам Каліноўскім. У сувязі з паўстаннем англічанін нават патрапіў у гродзенскую турму, побыт у якой красамоўна апісаў у кнізе. Вызваліцца ён змог дзякуючы актыўнасці брытанскіх амбасадаў у Варшаве і Пецярбургу, пасля чаго быў высланы з Расійскай імперыі. Свайго сябра Аляксандра Біспінга ён ужо ніколі не сустрэў.

Кніга выклікала рэзананс у Брытаніі

Свае падарожныя нататкі Фартэск’ю Андэрсан выдаў неўзабаве пасля вяртання на радзіму ў 1864 годзе. Кніга Андэрсана атрымала ў 1864 годзе ў Брытаніі шырокі розгалас. На яе выйшлі пазітыўныя рэцэнзіі ў папулярных газетах. Сама сітуацыя з арыштам брытанскага падданага ў Расійскай імперыі мела шырокі грамадскі рэзананс і была прадметам слуханняў у парламенце.

У 2014 выйшаў іх пераклад на польскую мову. І вось нарэшце поўная версія кніга стала даступнай і для беларускага чытача.

І хаця кніга ўпершыню выдадзена на беларускай мове цалкам, гродзенскія чытачы маглі азнаёміцца з фрагментам яшчэ раней. У 2013 годзе ў альманаху «Горад святога Губерта» публікавалі частку ўспамінаў Андэрсана — акурат тую, што датычылася побыту ў Гродне і ўтрыманню ў турме ў верасні 1863 года.

Як атрымаць кнігу

Калі вы жадаеце атрымаць кнігу Фартэск’ю Андэрсана «Сем месяцаў у рускай Польшчы», напішыце на электронную пошту hrodna1127@gmail.com.

Чытайце таксама: Стала дакладна вядома, хто і калі дэмантаваў помнік паўстанцам 1863 года на чыгуначным вакзале ў Гродне

Падзяліцца

Апошнія запісы

Новыя сцены і жалезная брама. Як зараз выглядае Навагрудскі замак: фота

У Навагрудку завяршаецца пяты этап рэканструкцыі замка. Тут з'явіліся фартыфікацыйныя сцены з высокай металічнай брамай…

4 лістапада 2024

21-гадовага курсанта з Гродна асудзілі на 15 гадоў за «здраду дзяржаве»

Курсанта Акадэміі МУС, 21-гадовага Іллю Нарышкіна, асудзілі на 15 гадоў пазбаўлення волі ў калоніі ўзмоцненага…

4 лістапада 2024

У Гродне прадаюць воданапорную вежу ў новым мікрараёне — там можна адкрыць кафэ

У Гродне на продаж выставілі старую воданапорную вежу ў мікрараёне Фолюш. Паводле ўмоў аўкцыёна, там…

4 лістапада 2024

Выпускніца гродзенскага меда і дзіцячы рэаніматолаг любіць Гродна і хоча спальваць яўрэяў у печах

Анестэзіёлаг-рэаніматолаг з 3-й мінскай дзіцячай бальніцы публікавала ў Х (Twitter) пасты пра сваю нянавісць да…

4 лістапада 2024

Дзеці па цукеркі не пайшлі, а дарослыя пераапрануліся ў вампіраў. Як адзначылі Хэлоўін у Гродне (нягледзячы на ​​забароны)

Пасля негалоснай забароны на правядзенне свята ў Беларусі буйныя вечарынкі напярэдадні Дня ўсіх святых амаль…

1 лістапада 2024

Былому дырэктару шклозавода «Нёман» далі 12 гадоў калоніі за дзяржздраду

Былога дырэктара шклозавода "Нёман" і дзяржаўнага функцыянера Ігара Бацяна прыгаварылі да 12 гадоў калоніі па…

1 лістапада 2024