Навіны

Святочны стол і ўбранне: як раней адзначалі Новы год

Як даўней адзначалі Новы год, расказала БЕЛТА Таццяна Валодзіна, загадчыца аддзела фалькларыстыкі і культуры славянскіх народаў Інстытута мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі.

«Ёлка на навагоднія і калядныя святы ў вясковых дамах з’явілася вельмі позна — толькі ў мінулым стагоддзі. Крыху раней яе сталі ставіць у гарадах. Гэтая традыцыя прыйшла да нас з Германіі, — сказала Таццяна Валодзіна. — У Беларусі быў свой асаблівы калядны сімвал — саламяны павук. Гэта складанае ўпрыгожванне цяпер часта можна ўбачыць у музеях. Асноўная частка малюнка — 12 саломінак. Гэтая прыгожая канструкцыя сімвалізуе стварэнне новага свету, нараджэнне новага сонца».

Зімовыя святы ў нашых продкаў ўяўлялі сабой адзіны цыкл. У традыцыйных калядных святкаваннях вылучалася тры ключавых моманты — Каляды, Новы год і Вадохрышча. Ім адпавядала сімволіка рытуальнай стравы — куцці. Посную куцьцю можна было ўбачыць на стале з нагоды Калядаў і Вадохрышча, а скаромную (шчодрую, багатую) — на Новы год. Куцця сімвалізавала добры ўраджай, дабрабыт, багацце ў новым годзе. Яе рыхтавалі і для таго, каб уся сям’я была побач, як крупінкі - адна да адной.

«На Каляды быў стрыманы, посны святочны стол, прынцыпова без алкаголю. У некаторых рэгіёнах ставілі 12 страў - па колькасці месяцаў у годзе, у іншай мясцовасці гэтае правіла не было абавязковым. На Новы год быў „шчодры вечар“ з мноствам мясных страў: і каўбасы, і скваркі, і верашчака (варыянт мачанкі, гарачы соус-суп на мясным або мяса-грыбным булёне, асновай якога звычайна былі свіныя рабрынкі, хатняя свіная каўбаса. — Заўвага. БЕЛТА). Былі і бліны, і спіртное. Па хатах хадзілі калядоўшчыкі, якіх таксама частавалі стравамі са святочнага стала», — адзначыла вучоны.

На святы ў даўніну апраналіся прыбрана, але не было прыкмет і забабонаў у дачыненні да колеру і фасону адзення. Навукоўцы лічаць гэта адметнай рысай сучаснай культуры. «Традыцыі тычыліся толькі масак калядоўшчыкаў. Тут быў своеасаблівы карнавал. Асноўным персанажам была каза як знак урадлівасці. Былі і маскі мядзведзя, каня, бусла, які сімвалізаваў нараджэнне дзяцей», — распавяла Таццяна Валодзіна.

Падзяліцца

Апошнія запісы

Новыя сцены і жалезная брама. Як зараз выглядае Навагрудскі замак: фота

У Навагрудку завяршаецца пяты этап рэканструкцыі замка. Тут з'явіліся фартыфікацыйныя сцены з высокай металічнай брамай…

4 лістапада 2024

21-гадовага курсанта з Гродна асудзілі на 15 гадоў за «здраду дзяржаве»

Курсанта Акадэміі МУС, 21-гадовага Іллю Нарышкіна, асудзілі на 15 гадоў пазбаўлення волі ў калоніі ўзмоцненага…

4 лістапада 2024

У Гродне прадаюць воданапорную вежу ў новым мікрараёне — там можна адкрыць кафэ

У Гродне на продаж выставілі старую воданапорную вежу ў мікрараёне Фолюш. Паводле ўмоў аўкцыёна, там…

4 лістапада 2024

Выпускніца гродзенскага меда і дзіцячы рэаніматолаг любіць Гродна і хоча спальваць яўрэяў у печах

Анестэзіёлаг-рэаніматолаг з 3-й мінскай дзіцячай бальніцы публікавала ў Х (Twitter) пасты пра сваю нянавісць да…

4 лістапада 2024

Дзеці па цукеркі не пайшлі, а дарослыя пераапрануліся ў вампіраў. Як адзначылі Хэлоўін у Гродне (нягледзячы на ​​забароны)

Пасля негалоснай забароны на правядзенне свята ў Беларусі буйныя вечарынкі напярэдадні Дня ўсіх святых амаль…

1 лістапада 2024

Былому дырэктару шклозавода «Нёман» далі 12 гадоў калоніі за дзяржздраду

Былога дырэктара шклозавода "Нёман" і дзяржаўнага функцыянера Ігара Бацяна прыгаварылі да 12 гадоў калоніі па…

1 лістапада 2024