Спадчына

Вяртанне легенды: у Гродне на выставе пакажуць ровары «Нёман»

3 верасня ў Цэнтры гарадскога жыцця (Кірава, 3) адкрыецца выстава «Ровары дзядзькі Андрэя». Беларускі калекцыянер Андрэй Камоскі прадставіць сваю калекцыю двухколавага транспарту. Некаторыя ровары былі выпушчаныя ў нашым горадзе яшчэ да пачатку Другой сусветнай вайны.

Выстава перш за ўсё прысвечана 90-годдзю пачатку прыватнай вытворчасці ровараў у Гродне [рэгістрацыі ў польскім гандлёвым рэестры — рэд.] завода «Нёман». Першая мадэль пад маркай NSG, як мяркуецца, расшыфроўваецца як Nochum Starowolski Grodno.

У Андрэя чатыры з 12 мадэляў усяго асартыменту даваеннага «Нёмана». Калекцыянер мяркуе, што сёння гэта, магчыма, самая вялікая падборка ў Беларусі. У Гродне ён прадставіць як ровары «Нёман», так і іншыя мадэлі. Сярод іх будуць дзіцячыя, а таксама розныя аксэсуары на двухколавы транспарт.


Калекцыянер з Мінска збірае міжваенныя ровары «Нёман» і хоча выставіць іх у Гродне


Андрэй спадзяецца, што на выставу ў Цэнтр гарадскога жыцця прыйдуць і тыя гродзенцы, якія распавядуць яму нешта цікавае пра ровары «Нёман», тое што ён не ведае. Таксама калекцыянер плануе ў Гродне адшукаць новыя экспанаты для будучай выставы.

Андрэй з часткай сваіх ровараў

Даведка

«Крэсова фабрыка ровараў і матацыклаў „Нёман“» (па-польску «Niemen») — так гучала назва аднаго з вядучых прадпрыемстваў Гродна ў міжваенны час. Гісторыя завода пачалася ў 1894 годзе, калі браты Лазар і Нохум Старавольскія, а таксама Ісаак Піваварскі, заснавалі завод металічных вырабаў, які меркавана знаходзіўся на сучаснай вуліцы Маладзёжнай. Тут у сярэдзіне 1920-х гг ужо існавала краму Старавольскіх, дзе прадавалі ровары фірмы «Durkopp» і іншых марак, швейныя машынкі «Pfaff», «Амега» і іншыя.

Пачатак вытворчасці ровараў прадпрыемства Старавольскіх і Піваварскага датуецца 17 ліпеня 1926 года. У пачатку 1930-х гг Нохум Старавольскі, які да таго часу ўжо стварыў акцыянернае таварыства, планаваў пашырэнне свайго прадпрыемства. У пачатку 1931 года ён купіў будынак на вуліцы Брыгіцкай, 20 (сучасная Карла Маркса) і перабудаваў яго пад завод па выпуску ровараў. Нохум узначаліў прадпрыемства, а яго сын быў галоўным інжынерам. У 1936 годзе ў Гродне было выпушчана каля 10 000 ровараў. На іх рамах была выява новага замка і надпіс «Niemen». На прадпрыемстве працавала каля 100 чалавек.

Гродзенскія ровары па сваёй канструкцыі былі якаснымі копіямі найлепшых нямецкіх мадэляў, але з некаторымі адрозненнямі. У 1936 годзе Старавольскі ўзяліся за вытворчасць матацыклаў, якія выпускалі да 1939 года.

Пасля Другой сусветнай вайны на гэтым прадпрыемстве выраблялі агрэгаты для аўтамабіляў, а ў 1970-х гг завод перавезлі на вуліцу Карбышава. У 2005 годзе будынак былой фабрыкі Старавольскіх разбурылі. Сёння ў Гродне амаль нічога не нагадвае пра знакамітую вытворчасці ровараў і матацыклаў у міжваенны час.

Падзяліцца

Апошнія запісы

Улады зробяць «раскладанку» са славутасцямі Гродна. Што туды патрапіла?

Новы сувенір у выглядзе "раскладанкі" са знакавымі аб'ектамі Гродна ствараюць улады. Яго выканаюць у выглядзе…

22 снежня 2024

У Гродне прайшоў парад Дзядоў Марозаў і Снягурак

Некалькі сотняў Дзядоў Марозаў, Снягурак, сабачак, вавёрачак і разнастайных іншых персанажаў 20 снежня прайшлі ад…

21 снежня 2024

Нерухомасць тыдня: у Гродне прадаюць кватэру «калекцыянера» з электракамінам

Трохпакаёвая кватэра знаходзіцца на вуліцы Савецкіх Пагранічнікаў. Сцены ў ёй абвешаныя рэпрадукцыямі, дзвярныя праёмы выкананы…

21 снежня 2024

І нават ICQ. Ва ўстанове Гродна будуць сачыць за перапіскамі супрацоўнікаў

Спецыяльнае праграмнае забеспячэнне для сачэння за актыўнасцю ў камп'ютарах закупляе Гродзенскае агенцтва па дзяржаўнай рэгістрацыі…

21 снежня 2024

Ля сажалкі на Рэпіна з’явіцца дзіцячая інклюзіўная пляцоўка — ужо запланавалі будаўніцтва

У Гродне рэканструююць тэрыторыю, прылеглую да вадаёма па вул. Рэпіна. Там жа ўладкуюць дзіцячую інклюзіўную…

21 снежня 2024

У Гродне з’явіцца музей Льва Бакста? Такую прапанову агучылі ў сінагозе

У Гродне адкрылася выстава, прысвечаная мясцоваму ўраджэнцу мастаку Льву Баксту. Экспазіцыю размясцілі ў харальнай сінагозе,…

20 снежня 2024